Economic Survey 2023-24: નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે સંસદમાં આર્થિક સર્વે રજૂ કર્યો છે અને તે અંતર્ગત નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ભારતનો જીડીપી 6.5-7 ટકા અને ફૂગાવાનો દર 4.5 ટકાની વચ્ચે રહેવાની ધારણા છે રહેવા જણાવ્યું હતું. આર્થિક સર્વેમાં કૉવિડ કટોકટીને ઘણી જગ્યાએ ટાંકવામાં આવી છે અને કહેવામાં આવ્યું છે કે તેની ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા પર ભારે અસર પડી છે. હવે નાણાકીય વર્ષ 2024 માં દેશની વાસ્તવિક જીડીપી નાણાકીય વર્ષ 2020 ના વાસ્તવિક જીડીપી કરતાં 20 ટકા વધુ છે અને આ એક એવી સિદ્ધિ છે જે વિશ્વની કેટલીક અર્થવ્યવસ્થાઓએ હાંસલ કરી છે. એકંદરે, આર્થિક સર્વેક્ષણે નાણાકીય વર્ષ 2025માં ભારતના અર્થતંત્રની સર્વસમાવેશક વૃદ્ધિ માટે વ્યાપક અપેક્ષાઓ વ્યક્ત કરી છે.
કૃષિ સેક્ટર માટે આર્થિક સર્વેમાં આપવામાં આવ્યુ ઉજ્જવલ આઉટલૂક
કૃષિ ક્ષેત્રમાં 10 જુલાઈ, 2024 સુધીમાં 11 કરોડથી વધુ ખેડૂતોને 3.24 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુની રકમ જાહેર કરવામાં આવી છે, અને DBT દ્વારા ખેડૂતોના ખાતામાં સીધી ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી છે. તે આર્થિક સર્વેના પ્રકરણ 9 માં લખેલું છે - "કૃષિ અને ખાદ્ય વ્યવસ્થાપન: જો આપણે તેને યોગ્ય રીતે સમજીએ, તો કૃષિમાં વૃદ્ધિ થવાનું બંધાયેલું છે." જેમાં ભારતના કૃષિ ક્ષેત્રના સમાવેશી વિકાસ દર માટે ઘણા સૂચનો પણ આપવામાં આવ્યા છે.
કાપડ અને વસ્ત્ર ઉદ્યોગ માટે કેવું રહ્યું ગયા વર્ષનું પ્રદર્શન
ભારત વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો કાપડ ઉત્પાદક અને ટોચના 5 નિકાસકારોમાંનો એક છે. નાણાકીય વર્ષ 2023 માં કાપડ ઉદ્યોગે 3.77 લાખ કરોડ રૂપિયાનું GVA હાંસલ કર્યું હતું જ્યારે તેની કુલ નિકાસ યુએસ $ 44.4 હતી. નાણાકીય વર્ષ 2024માં કાપડ અને વસ્ત્રોની નિકાસ 1 ટકા વધીને 2.97 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ છે.
ઇલેક્ટ્રૉનિક્સ ઇન્ડસ્ટ્રીનું શાનદાર ગ્રૉથ
કેન્દ્ર સરકાર છેલ્લા 10 વર્ષથી ઈલેક્ટ્રોનિક્સ હાર્ડવેર મેન્યૂફેક્ચરિંગ પર ઘણું ધ્યાન આપી રહી છે જેથી કરીને મેક ઈન ઈન્ડિયા અને ડિજિટલ ઈન્ડિયા ઝૂંબેશ એકસાથે પૂર્ણ થઈ શકે. નાણાકીય વર્ષ 2018 થી નાણાકીય વર્ષ 2023 સુધીમાં, ઇલેક્ટ્રિક માલના ઉત્પાદનમાં 16.9 ટકાની સીએજીઆર વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી અને આ સમયગાળા દરમિયાન નિકાસમાં 35.7 ટકાનો વધારો થયો હતો.
ઇન્ડસ્ટ્રીઝ માટે PLI સ્કીમનો મોટો ફાયદો
પ્રૉડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ સ્કીમ (PLI) 14 મુખ્ય ક્ષેત્રો માટે જાહેર કરવામાં આવી હતી જેમાં મે 2024 સુધી 1.28 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુનું રોકાણ કરવામાં આવ્યું હતું. આના દ્વારા 10.8 લાખ કરોડ રૂપિયાનું ઉત્પાદન/વેચાણ કરવામાં આવ્યું છે. આર્થિક સર્વેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે તેનાથી 8.5 લાખથી વધુ પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ રોજગારીની તકો ઊભી થઈ છે અને નિકાસમાં 4 લાખ કરોડ રૂપિયાનો વધારો થયો છે.
મોબાઇલ મેન્યૂફેક્ચરિંગમાં 22 ટકા સુધીનો ઉલ્લેખનીય વધારો
નાણાકીય વર્ષ 2017 અને 2022 ની વચ્ચે મોબાઈલ ફોન મેન્યૂફેક્ચરિંગમાં ડાયરેક્ટ વર્કફૉર્સમાં ત્રણ ગણો વધારો થયો છે, જેનાથી બ્લૂ કૉલર કામદારોને ફાયદો થયો છે. પ્રથમ અને બીજા તબક્કા વચ્ચે વેતન અને વેતનમાં સરેરાશ 317 ટકાનો વધારો થયો છે.
MSME લૉન સ્કીમથી બની રહેલા લાખો રોજગારના અવસર- આર્થિક સર્વે
નાણાકીય વર્ષ 2023 દરમિયાન MSME લોન યોજનાઓ દ્વારા 85,167 સૂક્ષ્મ એકમોને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવામાં આવી, જેણે લગભગ 6.81 લાખ લોકોને રોજગારીની તકો ઊભી કરી. આ દ્વારા નાણાકીય વર્ષ 2024 માં 89,118 માઇક્રો યુનિટને નાણાકીય લોન આપવામાં આવી હતી, જેણે લગભગ 7.13 લાખ લોકોને રોજગારીની તકો ઊભી કરી હતી.