લોકસભા ચૂંટણી 2024 પહેલા સોશિયલ મીડિયા પર એક વીડિયો ક્લિપ વાયરલ થઈ રહી છે જેમાં કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ઈવીએમમાં કોઈપણ પાર્ટીના સિમ્બોલની સામેનું બટન દબાવવા પર વોટ બીજેપીને જ જશે. સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયેલા એબીપી ન્યૂઝના આ વીડિયોમાં એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે ભાજપે ઈવીએમ સાથે 'છેડછાડ' કરી છે.
વાયરલ વીડિયોમાં એબીપી ન્યૂઝની તે સમયની એન્કર ચિત્રા ત્રિપાઠી કહી રહી છે કે મધ્યપ્રદેશના ભીંડ જિલ્લામાં ચૂંટણી પહેલા એક કવાયત દરમિયાન ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM) ખરાબ થઇ ગયા હતા. કોંગ્રેસ અને આમ આદમી પાર્ટી (AAP)એ આ અંગે ફરિયાદ કરી હતી. આ પછી ઘણા અધિકારીઓને તેમના પદ પરથી હટાવી દેવામાં આવ્યા હતા. ત્રિપાઠી કહી રહી છે કે ભિંડ જિલ્લાની અટેર વિધાનસભા સીટ પર ચૂંટણી પહેલા વોટર વેરિફાઈડ પેપર ઓડિટ ટ્રેલ (VVPAT) મશીનમાં ખામી સર્જાઈ હતી. VVPAT મશીનમાં બતાવવામાં આવ્યું હતું કે EVM પર એક બટન દબાવવાથી મત ભાજપને જતો હતો.
આ વીડિયોને ઈન્સ્ટાગ્રામ પર કેપ્શન સાથે શેર કરવામાં આવ્યો છે, 'મોટા સમાચાર... ચૂંટણીમાં મોટી ગરબડ' અને 'EVMમાં ગરબડ' સાથે લોકસભા અને ચૂંટણી 2024ના હેશટેગ પણ છે. સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ એક્સ પર વીડિયોના આ કેપ્શન સાથે શેર કરવામાં આવ્યો છે, ફરી એકવાર , 'EVMમાં ગરબડ સાબિત, જે રીતે મોદી પ્રેસના સવાલોના જવાબ આપી શકતા નથી તેવી જ રીતે મોદી વાસ્તવમાં ઇવીએમ વિના ચૂંટણી જીતી શકતા નથી, ઇવીએમનો અર્થ તમામ મત મોદીને
ફેક્ટ ચેકમાં શું નીકળ્યું?
જ્યારે લોજિકલી ફેક્ટ્સ વેબસાઈટે આ સમાચારની તપાસ કરી તો સામે આવ્યું કે આ ઘટના સાત વર્ષ પહેલા બની હતી અને તેનો તાજેતરની કે આવનારી ચૂંટણીઓ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. લોજિકલી ફેક્ટ્સે વીડિયોના દાવાને ફગાવી દીધો છે. ગૂગલ સર્ચમાં જાણવા મળ્યું કે વાયરલ ન્યૂઝ ક્લિપનું મૂળ શીર્ષક 'EVM વિવાદ: ભીંડ એસપી, કલેક્ટરને હટાવવામાં આવ્યા. 1 એપ્રિલ, 2017 ના રોજ એબીપી ન્યૂઝની સત્તાવાર યુટ્યુબ ચેનલ પર વીડિયો અપલોડ કરવામાં આવ્યો હતો. આ વીડિયો 10 મિનિટ અને 32 સેકન્ડ લાંબો છે, જ્યારે વાયરલ વીડિયો માત્ર 1 મિનિટ 30 સેકન્ડના ફૂટેજને આવરી લે છે. મૂળ સમાચાર મધ્ય પ્રદેશના ભીંડ જિલ્લામાં EVM વિવાદ વચ્ચે જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ અને પોલીસ અધિક્ષકને હટાવવાના હતા. કેટલાક અન્ય મુખ્ય પ્રવાહના મીડિયા આઉટલેટ્સે પણ તે સમયે આ સમાચારને કવર કર્યા હતા. તે સિવાય મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, વાયરલ ક્લિપમાં ચિત્રા ત્રિપાઠી છે, જે સપ્ટેમ્બર 2022 માં એબીપી ન્યૂઝ છોડ્યા પછી હિન્દી ન્યૂઝ ચેનલ આજતક માટે કામ કરી રહી છે.
શું હતો 2017નો EVM વિવાદ?
9 એપ્રિલ, 2017ના રોજ ભીંડ જિલ્લાના અટેર વિધાનસભા મતવિસ્તાર અને ઉમરિયા જિલ્લાના બાંધવગઢ વિધાનસભા ક્ષેત્રમાં પેટાચૂંટણી યોજાવાની હતી. ચૂંટણી પહેલા ભિંડનો એક વીડિયો કથિત રીતે EVM સાથે જોડાયેલ VVPAT દર્શાવે છે જેમાં વોટિંગ મશીન પર કોઈ બટન દબાવવામાં આવ્યા બાદ બીજેપીના કમળનું પ્રતીક ધરાવતી સ્લિપ બની રહી હતી. ચૂંટણી પંચે ભીંડ જિલ્લાના 21 અધિકારીઓ પાસેથી રિપોર્ટ માંગ્યો, કોંગ્રેસ અને AAPએ મધ્યપ્રદેશના મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારી શાલિના સિંહને હટાવવાની માંગ કરી હતી. ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાએ અહેવાલ આપ્યો કે મધ્ય પ્રદેશ સરકારે ત્યારબાદ જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ અને પોલીસ અધિક્ષકને હટાવ્યા અને અન્ય 19 સામે કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી.. જો કે, ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ, અંતિમ તપાસ અહેવાલમાં આરોપોને ફગાવી દેવામાં આવ્યા હતા.
નિષ્કર્ષ
લોજિકલી ફેક્ટ્સ વેબસાઈટને તથ્યો પરથી જાણવા મળ્યું છે કે વાયરલ થઈ રહેલો વીડિયો સાત વર્ષ જૂનો છે અને તે મધ્યપ્રદેશના ભીંડ જિલ્લાના અટેર વિધાનસભા મતવિસ્તારની પેટાચૂંટણી અને ઉમરિયા જિલ્લાના બાંધવગઢ વિધાનસભા મતવિસ્તારની પેટાચૂંટણી દરમિયાન ઈવીએમ સાથે ચેડાં સાથે સંબંધિત છે. આનો તાજેતરની ચૂંટણી સાથે કોઈ સંબંધ નથી તેથી આ દાવો ખોટો છે.
ડિસ્ક્લેમરઃ આ રિપોર્ટ સૌ પ્રથમ logicallyfacts.com પર પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો હતો. સ્પેશ્યલ અરેજમેન્ટ સાથે આ સ્ટોરીને એબીપી લાઇવમાં રિપબ્લિશ કરવામાં આવી છે. એબીપી લાઇવે હેડલાઇન સિવાય રિપોર્ટમાં કોઇ ફેરફાર કર્યો નથી.