8th Pay Commission: ભારતમાં કેન્દ્રીય કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો માટે CGHS (કેન્દ્ર સરકાર આરોગ્ય યોજના) એક જીવનરેખા સમાન છે. 7મા પગાર પંચ દરમિયાન આ યોજનામાં અનેક મોટા સુધારાઓ કરવામાં આવ્યા છે, ખાસ કરીને 2025 માં તેને સંપૂર્ણપણે ડિજિટલ બનાવવામાં આવી. હવે જ્યારે 8મા પગાર પંચની જાહેરાત થઈ છે, ત્યારે સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ ઊભો થયો છે કે શું સરકાર CGHS ને નાબૂદ કરીને નવી વીમા-આધારિત યોજના, CGEPHIS, લાવી શકે છે. આ પગાર પંચનું અમલીકરણ 1 જાન્યુઆરી, 2026 થી થવાની શક્યતા છે, જે કર્મચારીઓના પગાર ઉપરાંત તેમની આરોગ્ય સેવાઓમાં પણ મોટો ફેરફાર લાવશે.
8મા પગાર પંચની ઘોષણા બાદ કેન્દ્રીય કર્મચારીઓમાં CGHS (કેન્દ્ર સરકારની આરોગ્ય યોજના) ના ભવિષ્ય અંગે ચર્ચા ચાલી રહી છે. તાજેતરમાં CGHS ને ડિજિટલ બનાવવા, રેફરલ પ્રક્રિયા સરળ બનાવવા અને ઓનલાઈન ચુકવણી પ્રણાલી જેવા ઘણા સુધારા કરવામાં આવ્યા છે. હવે એવી અટકળો છે કે CGHS ની જગ્યાએ CGEPHIS (Central Government Employees and Pensioners Health Insurance Scheme) નામની નવી વીમા યોજના લાવી શકાય છે, જે આરોગ્ય સેવાઓને વધુ આધુનિક બનાવશે. કર્મચારીઓને અપેક્ષા છે કે પગાર વધારાની સાથે આરોગ્ય યોગદાનમાં પણ વધારો થશે, જેનાથી વધુ સારી સુવિધાઓ પ્રાપ્ત થશે.
CGHS માં થયેલા મુખ્ય સુધારાઓ
તાજેતરના વર્ષોમાં CGHS માં ઘણા મોટા ફેરફારો થયા છે, જેણે કર્મચારીઓ માટે આરોગ્ય સેવાઓનો લાભ લેવાનું સરળ બનાવ્યું છે.
- ડિજિટલ ટ્રાન્સફોર્મેશન: 2025 માં, CPAP, BiPAP, અને ઓક્સિજન કોન્સન્ટ્રેટર જેવા તબીબી ઉપકરણોની મંજૂરી પ્રક્રિયા ઓનલાઈન થઈ ગઈ છે. એક નવું HMIS પોર્ટલ શરૂ કરવામાં આવ્યું છે, જેનાથી તમામ ચુકવણીઓ ડિજિટલ થઈ ગઈ છે.
- સુવિધાજનક એપ્લિકેશન: 'MyCGHS' નામની એક એપ્લિકેશન પણ લોન્ચ કરવામાં આવી છે, જે કાર્ડ ટ્રાન્સફર અને આશ્રિતોને ઉમેરવા જેવી સુવિધાઓ પૂરી પાડે છે. ફોટોના નિયમો સરળ કરવામાં આવ્યા છે અને ફિઝિયોથેરાપી સેવાઓ ઘરે બેઠા ઉપલબ્ધ થઈ છે.
- સરળ પ્રક્રિયા: ખાનગી હોસ્પિટલોમાં રેફરલ માટેની પ્રક્રિયા સરળ બની છે, અને વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે ઉંમર મર્યાદા ઘટાડીને 70 વર્ષ કરવામાં આવી છે. એક જ રેફરલ પર ત્રણ નિષ્ણાતો સાથે પરામર્શ કરી શકાય છે.
8મા પગાર પંચ તરફથી અપેક્ષાઓ
8મા પગાર પંચની જાહેરાત ભલે થઈ ગઈ હોય, પરંતુ તેના માટે સંદર્ભની શરતો (ToR) અને સભ્યોની નિમણૂક બાકી છે. તેથી, પગાર અને પેન્શનમાં ફેરફારની અસર 2028 સુધીમાં જોવા મળશે. જોકે, રાહતની વાત એ છે કે આ પગાર પંચ 1 જાન્યુઆરી, 2026 થી લાગુ થશે.
આ પગાર પંચ સાથે, કર્મચારીઓને માત્ર પગાર વધારાની જ અપેક્ષા નથી, પરંતુ આરોગ્ય સેવાઓમાં પણ મોટા ફેરફારોની આશા છે. આ સમયે, એવી ચર્ચા છે કે CGHS નું સ્થાન એક નવી વીમા-આધારિત યોજના, CGEPHIS, લઈ શકે છે. કર્મચારીઓ માંગ કરી રહ્યા છે કે જ્યાં સુધી નવી યોજના લાગુ ન થાય, ત્યાં સુધી CS(MA) અને ECHS હોસ્પિટલોને પણ CGHS હેઠળ સમાવવામાં આવે. ઉપરાંત, પગારમાં વધારા સાથે આરોગ્ય માટે કર્મચારીઓનું યોગદાન પણ વધશે, તેથી સુવિધાઓ પણ તે જ સ્તરે સુધારવી જોઈએ તેવી અપેક્ષા રાખવામાં આવી રહી છે.