Aadhaar Card Inactivation: આજના સમયમાં આધાર કાર્ડ સૌથી મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. આધાર કાર્ડ વિના કોઈ પણ સરકારી યોજનાનો લાભ લેવા, મુસાફરી, શાળા-કોલેજમાં પ્રવેશ, બેંક ખાતું ખોલાવવા વગેરેમાં મુશ્કેલીઓ આવી શકે છે. આધાર કાર્ડ જારી કરનાર સંસ્થા યુનિક આઈડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયાના જણાવ્યા અનુસાર, દેશના લગભગ તમામ પુખ્ત વયના લોકો માટે આધાર કાર્ડ બનાવવામાં આવ્યું છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે જો કોઈ વ્યક્તિ મૃત્યુ પામે છે તો તેના આધારનું શું થાય છે. શું તે અક્ષમ કરી શકાય છે?
શું આધારને નિષ્ક્રિય કરી શકાય?
UIDAIએ મૃત વ્યક્તિના આધારને નિષ્ક્રિય કરવાની સુવિધા આપી નથી, પરંતુ સરકાર હવે તેના પર વિચાર કરી રહી છે. IANSના અહેવાલ મુજબ, સરકાર મૃતકના આધારને નિષ્ક્રિય કરવાની પ્રક્રિયા પર કામ કરી રહી છે. હાલમાં, મૃતકોના આધારના દુરુપયોગને રોકવા માટે, સરકાર તેના આધાર (Aadhaar Lock Facility)ને લોક કરવાની સુવિધા આપે છે.
નિયમોમાં કરી શકાય છે ફેરફાર
ભારતના રજિસ્ટર જનરલે UIDAI પાસે આ બાબતે કેટલાક સૂચનો માંગ્યા છે, જેથી તે જન્મ અને મૃત્યુની નોંધણી અધિનિયમ, 1969ના નિયમોમાં ફેરફાર કરીને મૃત વ્યક્તિના આધારને નિષ્ક્રિય કરી શકે. આ માટે, રજિસ્ટર જનરલ ઓફ ઈન્ડિયા મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર જારી કરી શકે છે જેથી મૃતકના સંબંધીઓને આધાર રદ કરાવવામાં કોઈ મુશ્કેલી ન પડે.
આ માટે, મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર બનાવતી વખતે મૃતકના આધાર કાર્ડની વિગતો પરિવારના સભ્યોને આપવી જરૂરી રહેશે. ઉલ્લેખનીય છે કે, સરકાર આધારને નિષ્ક્રિય કરવાની સુવિધા લાવવાની યોજના બનાવી રહી છે કારણ કે હવે UIDAIએ જન્મ સમયે આધાર કાર્ડ બનાવવાની સુવિધા શરૂ કરી છે. આ માટે માત્ર બાળકનું ચિત્ર અને સરનામું જરૂરી છે.
ભારતમાં આધાર કાર્ડનો ઉપયોગ સૌથી મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજ (Important Documents) તરીકે થાય છે. બાળકોના શાળામાં પ્રવેશથી લઈને મિલકત ખરીદવા (Property Buying) સુધી, હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાથી લઈને મુસાફરી સુધી દરેક જગ્યાએ આઈડી પ્રૂફ તરીકે આધાર કાર્ડ જરૂરી છે. એટલું જ નહીં, ડ્રાઇવિંગ લાયસન્સ, રેશન કાર્ડ, પાન કાર્ડ વગેરે જેવા જરૂરી દસ્તાવેજો બનાવવા માટે પણ આધાર જરૂરી છે. આવી સ્થિતિમાં, આ 12 અંકનો આધાર નંબર (Aadhaar Card) ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, પરંતુ જ્યારે તે ખોવાઈ જાય કે ગાયબ થઈ જાય છે, ત્યારે લોકોને ઘણી મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડે છે.