ભારતમાં 1 જુલાઈથી સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકના ઉપયોગ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે. સરકાર હવે આમાં કોઈ છૂટ આપવા જઈ રહી નથી. સરકારના આ નિર્ણયને કારણે પેકેજ્ડ જ્યુસ, સોફ્ટ ડ્રિંક્સ અને ડેરી પ્રોડક્ટ્સનું ઉત્પાદન અને વેચાણ કરતી કંપનીઓને મોટો ફટકો પડ્યો છે. 1 જુલાઈથી આ પ્રતિબંધ લાગુ થયા બાદ પીણાં બનાવતી કંપનીઓ પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રો સાથે તેમની પ્રોડક્ટ્સ વેચી શકશે નહીં. તેથી અમૂલ, મધર ડેરી અને ડાબર જેવી કંપનીઓએ સરકારને તેમના નિર્ણયને થોડા સમય માટે મુલતવી રાખવા વિનંતી કરી હતી.
આ વસ્તુઓ પર 1 જુલાઈથી પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે
ઈયર-બડ્સ, ફુગ્ગાઓ માટે પ્લાસ્ટિકની લાકડીઓ, પ્લાસ્ટિકના ધ્વજ, કેન્ડી સ્ટિક, આઈસ્ક્રીમની લાકડીઓ, ડેકોરેશન માટે પોલિસ્ટરીન (થર્મોકોલ) પ્લેટ, કપ, ગ્લાસ, કાંટો, ચમચી જેવી વસ્તુઓના પ્લાસ્ટિક સાથે ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ રહેશે. સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકના કચરાથી થતા પ્રદૂષણને ઘટાડવા માટે ભારત સરકારે નક્કર પગલાં લીધાં છે.
સ્ટ્રો આધારિત મોટા બિઝનેસ અમૂલ, દેશના સૌથી મોટા ડેરી જૂથે થોડા દિવસો પહેલા સરકારને પત્ર લખીને પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રો પરના પ્રતિબંધને મુલતવી રાખવા વિનંતી કરી હતી. અમૂલે કહ્યું હતું કે સરકારના આ નિર્ણયથી ખેડૂતો અને વિશ્વના સૌથી મોટા દૂધ ઉત્પાદક દૂધના વપરાશ પર નકારાત્મક અસર પડશે.
રૂ. 5 થી રૂ. 30 ની વચ્ચેના જ્યુસ અને દૂધના ઉત્પાદનોનો ભારતમાં મોટો બિઝનેસ છે. અમૂલ, પેપ્સીકો, કોકા-કોલા, મધર ડેરી જેવી કંપનીઓના પીણાં પ્લાસ્ટિકના સ્ટ્રો સાથે ગ્રાહકો સુધી પહોંચે છે. જેના કારણે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક પર પ્રતિબંધના કારણે પીણા કંપનીઓ પરેશાન છે. સરકારે સ્પષ્ટપણે કંપનીઓને વૈકલ્પિક સ્ટ્રો પર સ્વિચ કરવા કહ્યું છે.
કંપનીઓની સમસ્યાઓ
પારલે એગ્રો, ડાબર અને મધર ડેરી જેવી ડેરી પ્રોડક્ટ ઉત્પાદકોએ પેપર સ્ટ્રોની આયાત કરવાનું શરૂ કર્યું છે. પ્લાસ્ટિકના સ્ટ્રો કરતાં કાગળના સ્ટ્રોની કિંમત વધુ હોવા છતાં, કંપનીઓ ઉત્પાદનોનું વેચાણ ચાલુ રાખવા માટે તેનો આશરો લઈ રહી છે.
મધર ડેરી ફ્રુટ એન્ડ વેજીટેબલ પ્રાઈવેટ લિમિટેડના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર મનીષ બંદલીશે થોડા સમય પહેલા કહ્યું હતું કે અમે પેપર સ્ટ્રોની આયાત કરીશું. પરંતુ હાલના પ્લાસ્ટિક સ્ટ્રો કરતાં આ ચાર ગણા મોંઘા છે.
સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક શું છે?
સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટીકનો એકવાર ઉપયોગ કર્યા બાદ તેને ફેંકી દેવામાં આવે છે. આ પ્રકારનું પ્લાસ્ટિક પણ રિસાયકલ કરી શકાતું નથી. મોટાભાગના સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક બળી જાય છે અથવા જમીનની નીચે દાટી જાય છે. આ કારણે તે લાંબા સમય સુધી પર્યાવરણને નુકસાન પહોંચાડે છે.