e-Shram Card : કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો આર્થિક રીતે નબળા વર્ગો માટે વિવિધ યોજનાઓ ચલાવે છે. તેમાંથી એક યોજનાનું નામ છે ઈ-શ્રમ કાર્ડ યોજના. આ યોજના કેન્દ્રની મોદી સરકાર દ્વારા વર્ષ 2020 માં અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકો માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી. દેશમાં કામ કરતા લોકો બે પ્રકારના સેક્ટરમાં કામ કરે છે. પ્રથમ ક્ષેત્ર અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકો છે. અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકો એ લોકો છે જે રોજ કમાય છે અને ખાય છે. જેમાં રસ્તા પર કામ કરતા મજૂરો, બાંધકામ સ્થળ પર કામ કરતા લોકો, ઘરોમાં કામ કરતા લોકો, સ્થળાંતર કામદારો વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. ખેતરોમાં કામ કરતા લોકોનો સમાવેશ થાય છે. બીજી તરફ સંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકો એવા છે જેમને દર મહિને ફિક્સ પગાર મળે છે. તેમનું પીએફ ખાતું છે જેમાં દર મહિને પૈસા જમા થાય છે.
આ યોજના સાથે 38 કરોડને જોડવાનું સરકારનું લક્ષ્ય
કોરોના મહામારી દરમિયાન દેશમાં કરોડો મજૂરોએ તેમની નોકરી ગુમાવી દીધી અને તેઓ તેમના ઘરે પાછા જવાની ફરજ પડી. આવી સ્થિતિમાં સરકારે આ લોકો માટે ઈ-શ્રમિક યોજના શરૂ કરી. આ માટે સરકારે ખાસ કરીને ઈ-શ્રમિક પોર્ટલ શરૂ કર્યું છે. આ યોજનામાં અત્યાર સુધીમાં 26 કરોડથી વધુ મજૂરો જોડાયા છે. સરકારનું લક્ષ્ય છે કે દેશના તમામ 38 કરોડ મજૂરો આ સરકારી યોજનામાં જોડાય અને પોર્ટલ પર પોતાનું રજીસ્ટ્રેશન કરાવે.
શું વિદ્યાર્થીઓ યોજનાનો લાભ મેળવી શકશે?
ઈ-શ્રમ પોર્ટલમાં આપવામાં આવેલી માહિતી મુજબ, જો કોઈ વિદ્યાર્થીની ઉંમર 16 વર્ષથી વધુ છે અને તે અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરે છે, તો તે તેનું ઈ-શ્રમ કાર્ડ બનાવી શકે છે. ઈ-શ્રમિક પોર્ટલમાં આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, જો કોઈ વ્યક્તિ 16 થી 59 વર્ષની ઉંમરની હોય અને અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરે છે, તો આવી સ્થિતિમાં તે ઈ-શ્રમ પોર્ટલ પર પોતાનું રજીસ્ટ્રેશન કરાવી શકે છે. પરંતુ, કોઈપણ પ્રકારનું પેન્શન મેળવનાર વ્યક્તિ અથવા EPFO ના સભ્ય આ યોજનાનો લાભ લઈ શકતા નથી.
આ લાભ ઈ-શ્રમ યોજના દ્વારા ઉપલબ્ધ છે-
- 500 થી 1000 રૂપિયાનો માસિક હપ્તો ઉપલબ્ધ છે.
- આ કાર્ડ દ્વારા 2 લાખ રૂપિયાનો વીમો મળે છે. જો કામદારનું અકસ્માતમાં મૃત્યુ થાય તો તેના પરિવારને 2 લાખ રૂપિયાની આર્થિક સહાય અને અપંગતાના કિસ્સામાં 1 લાખ રૂપિયા સરકાર તરફથી આપવામાં આવશે.
- આ સાથે અન્ય ઘણી સરકારી યોજનાઓનો લાભ મળે છે.