2000 Rupee Currency Ban: રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ બેંકમાં બે હજારની નોટ જમા કરવા અને બદલવા માટે 30 સપ્ટેમ્બર સુધીનો સમય આપ્યો હતો. હવે નાણા મંત્રાલયે સોમવારે (24 જુલાઈ) કહ્યું છે કે 2,000 રૂપિયાની નોટ બદલવા અથવા જમા કરાવવાની સમયમર્યાદાને 30 સપ્ટેમ્બર, 2023થી આગળ વધારવાનો કોઈ પ્રસ્તાવ નથી.
રાજ્ય નાણા મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ લોકસભામાં એક પ્રશ્નનો જવાબ આપ્યો હતો. સવાલ એ હતો કે શું બેંકોમાં 2000 રૂપિયાની નોટ બદલવાની સમયમર્યાદા 30 સપ્ટેમ્બરથી આગળ વધારવાનો પ્રસ્તાવ છે. જેના પર મંત્રીએ કહ્યું કે હાલમાં આવી કોઈ દરખાસ્ત નથી.
RBIએ 2000ની નોટો પાછી ખેંચવાની જાહેરાત કરી હતી
ગૃહમાં બીજો પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો કે શું સરકાર કાળા નાણાને દૂર કરવા માટે ઉચ્ચ મૂલ્યની નોટોને બંધ કરવાની યોજના બનાવી રહી છે. તેના પર પણ મંત્રીએ નકારાત્મક જવાબ આપ્યો. 19 મેના રોજ રિઝર્વ બેંકે અચાનક 2000 રૂપિયાની નોટો ચલણમાંથી પાછી ખેંચી લેવાની જાહેરાત કરી હતી.
અત્યાર સુધીમાં 76 ટકા નોટો પાછી આવી છે
RBI અનુસાર, ચલણમાં 2000 રૂપિયાની 76 ટકા નોટો કાં તો બેંકોમાં જમા કરવામાં આવી છે અથવા તો બદલી દેવામાં આવી છે. ચલણમાં રૂ. 2000ની નોટો 19 મેના રોજ જાહેરાતના દિવસે રૂ. 3.56 લાખ કરોડથી ઘટીને 30 જૂને રૂ. 84,000 કરોડ પર આવી ગઈ છે.
2000ની નોટ 2016માં રજૂ કરવામાં આવી હતી
આરબીઆઈએ કહ્યું કે પાછી મળેલી નોટોમાંથી 87 ટકા લોકો વતી બેંક ખાતામાં જમા કરવામાં આવી છે. જ્યારે બાકીના 13 ટકા બદલાયા છે. 2000 રૂપિયાની નોટ 10 નવેમ્બર 2016ના રોજ રજૂ કરવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા નોટબંધીની જાહેરાત બાદ તે સમયે ચલણમાં રહેલી 500 અને 1000 રૂપિયાની નોટો બંધ કરવામાં આવી હતી. આ પછી 500ની નવી નોટ પણ લાવવામાં આવી.
30 સપ્ટેમ્બર અંતિમ તારીખ છે
19 મે, 2022 ના રોજ, RBI એ 2000 રૂપિયાની ચલણી નોટ પાછી ખેંચવાની જાહેરાત કરી. ત્યારે આરબીઆઈએ કહ્યું હતું કે ક્લીન નોટ પોલિસી હેઠળ 2000 રૂપિયાની નોટ ચલણમાંથી પાછી ખેંચવામાં આવી રહી છે. 2000 રૂપિયાની નોટ ચલણમાં બંધ થઈ શકે છે પરંતુ 2000 રૂપિયાની નોટ કાયદેસર રીતે માન્ય રહેશે. બેંકોની શાખાઓમાં અને RBIની 19 પ્રાદેશિક કચેરીઓમાં 2000 રૂપિયાની નોટ અન્ય મૂલ્યના ચલણ સાથે બદલી શકાય છે.