Foreign Portfolio Investment: વિશ્વભરના શેરબજારો માટે છેલ્લું વર્ષ સારું રહ્યું ન હતું. ભારતીય ઈક્વિટીઝ પણ આ વલણથી અસ્પૃશ્ય રહી ન હતી. જો કે, સ્થાનિક બજારોએ અન્ય ઘણા મોટા બજારો કરતાં વધુ સારો દેખાવ કર્યો હતો. આ પછી પણ એફપીઆઈની ઉદાસીનતા આખું વર્ષ રહી અને તેઓ વેચનાર જ રહ્યા. આના કારણે વર્ષના અંત સુધીમાં એટલે કે ડિસેમ્બર 2022ના અંત સુધીમાં સ્થાનિક શેરોમાં વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારોના હોલ્ડિંગમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો હતો.
આ કારણોસર વેચાણ
મોર્નિંગસ્ટારના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, ડિસેમ્બર 2022ના અંત સુધીમાં, ભારતીય ઇક્વિટીમાં FPI હોલ્ડિંગ $584 બિલિયન હતું. તે એક વર્ષ પહેલા એટલે કે ડિસેમ્બર 2021 કરતા 11 ટકા ઓછું હતું. તેનું મુખ્ય કારણ સ્થાનિક શેરબજારોમાંથી વિદેશી મૂડીનું જંગી ઉપાડ અને ભારતીય શેરબજારોમાંથી ઓછું વળતર હતું.
ત્રિમાસિક સુધારો
રિપોર્ટ અનુસાર, ડિસેમ્બર 2021ના અંતે ભારતીય ઇક્વિટીમાં FPI હોલ્ડિંગ $654 બિલિયન હતું. ડિસેમ્બર 2022માં તે ઘટીને $584 બિલિયન થઈ ગયું. જોકે, ત્રિમાસિક ધોરણે FPI રોકાણ વધ્યું છે. ડિસેમ્બર 2022 ક્વાર્ટર દરમિયાન, સપ્ટેમ્બર 2022 ક્વાર્ટરની તુલનામાં FPIs ના હોલ્ડિંગમાં 03 ટકાનો વધારો નોંધવામાં આવ્યો હતો. આ રીતે, ડિસેમ્બર 2022 ક્વાર્ટર સતત બીજું ક્વાર્ટર સાબિત થયું જ્યારે ભારતીય શેરબજારોમાં FPI હોલ્ડિંગમાં વધારો જોવા મળ્યો.
આ કારણે ભારતીય શેરબજારોના માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન (MCap)માં FPIનો હિસ્સો પણ વધ્યો છે. જ્યાં સપ્ટેમ્બર 2022 ક્વાર્ટરમાં આ શેર 17.12 ટકા હતો, તે ડિસેમ્બર 2022 ક્વાર્ટરમાં વધીને 17.12 ટકા થયો.
ભારતીય બજારે આવું વળતર આપ્યું છે
શેર બજારોની વાત કરીએ તો વર્ષ 2020 અને 2021 શાનદાર સાબિત થયા. તે જ સમયે, વર્ષ 2022 પડકારોથી ભરેલું હતું. આ કારણે વિશ્વભરના શેરબજારોનું પ્રદર્શન નબળું રહ્યું હતું. જો કે, સ્થાનિક શેરબજાર હજુ પણ તુલનાત્મક રીતે પસંદ કરેલા બજારોમાં સમાવવામાં આવ્યું હતું જેણે વધુ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું. BSE સેન્સેક્સે 2022 દરમિયાન 4.44 ટકાનું વળતર આપ્યું હતું, જ્યારે મિડકેપ ઇન્ડેક્સે 1.38 ટકાનું વળતર આપ્યું હતું. સ્મોલ કેપ ઈન્ડેક્સનું પ્રદર્શન સારું નહોતું અને તેનું વળતર નકારાત્મક હતું.
ગયા વર્ષે આટલી વેચવાલી કરી
ગયા વર્ષના ભારતીય બજારોના દેખાવ પર વિદેશી મૂડીની સૌથી વધુ અસર પડી હતી. વિદેશી રોકાણકારોએ આખા વર્ષ દરમિયાન ભારતીય બજારોમાંથી $16.5 બિલિયન અથવા લગભગ રૂ. 1.21 લાખ કરોડનો ચોખ્ખી વેચવાલી કરી હતી. આ સંદર્ભમાં, 2022 FPI માટે સૌથી ખરાબ વર્ષ સાબિત થયું. આ પહેલા, FPIs સતત ત્રણ વર્ષ સુધી ભારતીય બજારમાં ચોખ્ખા રોકાણકારો રહ્યા હતા.
આ વર્ષે પણ વેચવાલીનો ટ્રેન્ડ યથાવત
આ વર્ષે પણ અત્યાર સુધી 2022નો ટ્રેન્ડ ચાલુ છે. રિપોર્ટ અનુસાર આ વર્ષે 10 ફેબ્રુઆરી સુધી FPIs એ ભારતીય બજારોમાંથી લગભગ $4.7 બિલિયન પાછા ખેંચી લીધા છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતીય શેરબજારના ઓવરવેલ્યુએશનને કારણે વિદેશી રોકાણકારો આવા બજારો તરફ વળ્યા, જે મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ આકર્ષક હતા. આ ઉપરાંત અદાણી ગ્રૂપ સંબંધિત તાજેતરના વિવાદે પણ નકારાત્મક ફાળો આપ્યો હતો અને વિદેશી રોકાણકારોના સેન્ટિમેન્ટને અસર કરી હતી.