Schemes For Women: મહિલાઓને સન્માન અને આર્થિક સ્વતંત્રતા આપવા માટે, કેન્દ્ર સરકાર સમયાંતરે વિવિધ યોજનાઓ શરૂ કરતી રહે છે. મુદ્રાથી લઈને મહિલા સમૃદ્ધિ યોજના જેવી ઘણી યોજનાઓ આમાં કામ કરી રહી છે. આ યોજનાઓ મહિલાઓને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવી છે. આ તમામ યોજનાઓ મહિલાઓની આર્થિક સ્વતંત્રતામાં સારું યોગદાન આપી રહી છે. આ યોજનાઓની મદદથી દેશમાં મહિલા ઉદ્યોગપતિઓની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. આગામી 5 વર્ષમાં મહિલા સાહસિકોની સંખ્યામાં 90 ટકાનો વધારો થવાની ધારણા છે. ભારત સરકારની આ તમામ યોજનાઓ મહિલાઓને આવતા તમામ પડકારોનો સામનો કરી રહી છે. ચાલો આ યોજનાઓ પર એક નજર કરીએ.


પ્રધાનમંત્રી મુદ્રા યોજના


નરેન્દ્ર મોદી સરકાર દ્વારા ચલાવવામાં આવતી પ્રધાનમંત્રી મુદ્રા યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય મહિલા ઉદ્યોગપતિઓની સંખ્યામાં વધારો કરવાનો અને તેમને સરળ આર્થિક મદદ પૂરી પાડવાનો છે. આ દ્વારા મહિલાઓને સૂક્ષ્મ અને લઘુ ઉદ્યોગો માટે લોન આપવામાં આવે છે. આમાં મહિલાઓને 10 લાખ રૂપિયા સુધીની લોન કંઈપણ ગીરો રાખ્યા વગર આપવામાં આવે છે. સરકાર આ લોન પર ઓછું વ્યાજ પણ વસૂલે છે. આ લોન ચૂકવવાનો સમય ઓછામાં ઓછો 3 વર્ષ અને વધુમાં વધુ 5 વર્ષ છે.


સ્ટેન્ડ અપ ઈન્ડિયા યોજના


વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ એપ્રિલ 2016માં સ્ટેન્ડ અપ ઈન્ડિયા યોજના શરૂ કરી હતી. આ યોજના હેઠળ, બેંકો (શિડ્યુલ્ડ કોમર્શિયલ બેંકો) દ્વારા SC અને ST મહિલાઓમાં ઉદ્યોગસાહસિકતાને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે. જેમાં 10 લાખ રૂપિયાથી લઈને 1 કરોડ રૂપિયા સુધીની લોન આપવામાં આવે છે. આ લાભ મેળવવા માટે, કંપનીમાં મહિલાઓની ભાગીદારી ઓછામાં ઓછી 51 ટકા હોવી જોઈએ.


મહિલા કોયર યોજના


મહિલા કોયર યોજના હેઠળ મહિલાઓમાં કૌશલ્ય વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે. જેમાં નાળિયેર ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલી મહિલાઓ માટે બે મહિનાનો તાલીમ કાર્યક્રમ ચલાવવામાં આવે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન મહિલાઓને માસિક ભથ્થું પણ મળે છે. આ ઉપરાંત તેઓ નાળિયેર પ્રોસેસિંગ મશીનો માટે 75 ટકા સુધીની લોન પણ મેળવે છે. સરકારે મહિલાઓ દ્વારા બનાવેલી વસ્તુઓ ખરીદવી પણ ફરજિયાત બનાવી છે.


મહિલા સાહસોનું આર્થિક સશક્તિકરણ


કૌશલ્ય વિકાસ મંત્રાલયે મહિલાઓ માટે આ યોજના શરૂ કરી છે. જેમાં આસામ, રાજસ્થાન અને તેલંગાણા જેવા રાજ્યોમાં મહિલાઓના કૌશલ્ય વિકાસ પર કામ કરવામાં આવે છે.


મહિલા સમૃદ્ધિ યોજના


આ યોજના હેઠળ મહિલાઓને 1.40 લાખ રૂપિયા સુધીની લોન મળે છે. આ સિવાય વ્યાજ પર છૂટ પણ મળે છે. પછાત વર્ગની મહિલાઓ અથવા જેમની વાર્ષિક આવક રૂ. 3 લાખથી ઓછી છે તે આ યોજનામાં સામેલ છે.


ટ્રેડ સ્કીમ


TRADE (વેપાર-સંબંધિત આંત્રપ્રિન્યોરશીપ આસિસ્ટન્સ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ) યોજના હેઠળ મહિલાઓને આર્થિક રીતે સશક્ત બનાવવાનું કામ કરવામાં આવે છે. આમાં, ભારત સરકાર કુલ પ્રોજેક્ટ ખર્ચના 30 ટકા ભોગવે છે. ઉપરાંત, 70 ટકા લોન સ્વરૂપે ઉપલબ્ધ છે.