છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સોનાએ જબરદસ્ત વળતર આપ્યું હોવાથી તે લોકોમાં રોકાણની પ્રથમ પસંદગી બની રહ્યું છે. ભારતમાં પ્રાચીન સમયથી સોનું રોકાણનો સૌથી સરળ વિકલ્પ છે. પરંતુ શું તમે તમારા ઘરમાં જોઈએ તેટલું સોનું રાખી શકો છો કે પછી તેને લગતી કોઈ મર્યાદા અને કોઈ કાયદો છે?
ભારતમાં મોટાભાગના લોકો ઘરે સોનું રાખવાનું પસંદ કરે છે, જ્યારે ઘણા લોકો તેમના સોનાના દાગીના પણ બેન્ક લોકરમાં સુરક્ષિત રાખે છે. આવી સ્થિતિમાં સરકારે સોનું રાખવાની મર્યાદાને લઈને કેટલાક નિયમો પણ બનાવ્યા છે. તેમના વિશે જાણવું સારું છે.
સોનું રાખવાની મર્યાદા શું છે?
સૌથી પહેલા તમને જણાવી દઈએ કે દેશમાં વ્યક્તિ કેટલું સોનું રાખી શકે તેની કોઈ સીમા નથી. કોઈપણ વ્યક્તિ પોતાના ઘરમાં ઈચ્છે તેટલું સોનું રાખી શકે છે. જો કે તે સોનું ખરીદવા માટે પૈસા ક્યાંથી મેળવ્યા તે કહેવા માટે સક્ષમ હોવો જોઇએ.
આવકવેરા કાયદા હેઠળ જો આવકવેરા સત્તાવાળાઓ તમને આવકની વિગતો અથવા તમારા સોના અથવા અન્ય સંપત્તિઓ માટે પ્રાપ્ત નાણાં માટે પૂછે છે તો તે તમને સંપૂર્ણ માહિતી આપે છે.
શું સોનું ખરીદવા પર આવકવેરો ભરવો પડે છે?
દેશમાં સોનાની ખરીદી પર 3 ટકા GST પહેલેથી જ વસૂલવામાં આવે છે, પરંતુ સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઑફ ડાયરેક્ટ ટેક્સિસ (CBDT) અનુસાર, જે આવકવેરા વિભાગ માટે નીતિઓ બનાવે છે, તમે તમારી જાહેર કરેલી આવકમાંથી જેટલું ઇચ્છો તેટલું સોનું ખરીદી શકો છો. તમારે આના પર કોઈ અલગથી ટેક્સ ભરવાની જરૂર નથી. તમારે તમારા ટેક્સ સ્લેબ મુજબ આવકવેરો ચૂકવવો પડશે.
જો તમને તમારા પૂર્વજો પાસેથી સોનું વારસામાં મળ્યું હોય અથવા તે તમારી બચત જેટલું હોય તો પણ તેને કરમાંથી મુક્તિ મળી શકે છે. આ રીતે જમા કરાયેલા સોના પર તમારે કોઈ ટેક્સ ચૂકવવો પડતો નથી.
આટલું સોનું તમે પુરાવા વગર ઘરે રાખી શકો છો
સીબીડીટીના નિયમો અનુસાર, પરિણીત મહિલા કોઈપણ પુરાવા વગર પોતાના ઘરે લગભગ 500 ગ્રામ સોનું રાખી શકે છે. જ્યારે અપરિણીત મહિલાઓ માટે આ મર્યાદા 250 ગ્રામ છે. જ્યારે પુરૂષો પુરાવા વગર માત્ર 100 ગ્રામ સોનું પોતાની પાસે રાખી શકે છે.