ઘણા લોકો રોકાણ માટે રિયલ એસ્ટેટ તરફ વળે છે. રિયલ એસ્ટેટમાં પણ એવા ઘણા લોકો છે જેઓ રહેણાંક મિલકતને પસંદ કરે છે. આ પ્રકારના રોકાણના સામાન્ય રીતે બે ફાયદા છે. એક તો તે ભાડાના રૂપમાં નિયમિત આવકનો સ્ત્રોત બને છે, અને બીજું, સમય જતાં મિલકતની કિંમત વધે છે અને આમ સુંદર વળતર મળે છે.
આવક કરમુક્ત નથી
જો કે, અન્ય કમાણીની જેમ આ પણ કરમુક્ત નથી. જો તમે ઘરમાંથી કમાણી કરી રહ્યા છો, તો તમારી ટેક્સ જવાબદારી બનાવવામાં આવી રહી છે. તમે ભાડામાંથી કમાણી કરી રહ્યાં હોવ કે થોડા સમય પછી મિલકત વેચીને, બંને કિસ્સાઓમાં કર જવાબદારી ઊભી થાય છે. બંને કિસ્સાઓમાં કર જવાબદારીની પદ્ધતિ અલગ છે. આજે અમે તમને આ વિશે વિગતવાર જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.
વેચાણની આવક પર કર
સૌ પ્રથમ, ચાલો થોડા સમય પછી વેચાણથી થતી કમાણી વિશે વાત કરીએ. ઘરના વેચાણથી થતા નફા પર બે પ્રકારના ટેક્સ હોય છે, એટલે કે મૂડી લાભ. જો ઘર 2 વર્ષ કે તેથી વધુ સમય સુધી હોલ્ડ કર્યા પછી વેચવામાં આવે તો તેને લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ તરીકે ગણવામાં આવશે. ઇન્ડેક્સેશન લાભ પછી મૂડી લાભની રકમ પર 20% ટેક્સ લાગશે. તે જ સમયે, 24 મહિના પહેલા મકાન વેચવાથી થયેલા નફાને ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ તરીકે ગણવામાં આવશે. આ નફો વ્યક્તિની નિયમિત આવકમાં ઉમેરવામાં આવશે અને ટેક્સ સ્લેબ અનુસાર ટેક્સ ભરવો પડશે.
તમે ટેક્સ ના પૈસા કેવી રીતે બચાવી શકો છો
કેટલાક કિસ્સાઓમાં, અહીં ટેક્સ પણ બચાવી શકાય છે. આવકવેરા અધિનિયમની કલમ 54 જૂના મકાનને વેચીને એટલે કે કેપિટલ ગેઇનમાંથી બીજું મકાન ખરીદવાથી મળેલી આવક પર કરમાંથી રાહત આપે છે. આ લાભ લાંબા ગાળાના મૂડી લાભના કિસ્સામાં જ ઉપલબ્ધ છે. આવકવેરા કાયદો ધારે છે કે આવા કિસ્સાઓમાં વેચનારનો ઉદ્દેશ્ય ઘર વેચીને પૈસા કમાવવાનો નથી, પરંતુ પોતાના માટે યોગ્ય ઘર શોધવાનો છે.
કયા પ્રકારની મિલકતની ખરીદી પર કર મુક્તિ મળશે?
આવકવેરા કાયદાની કલમ 54 સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે મૂડી લાભનો ઉપયોગ માત્ર રહેણાંક મિલકતની ખરીદી અથવા બાંધકામ માટે જ થવો જોઈએ. એટલે કે કોમર્શિયલ પ્રોપર્ટી ખરીદવા પર ટેક્સમાં છૂટ નહીં મળે. જમીનના કિસ્સામાં, જમીનના પ્લોટની ખરીદી અને મકાન બાંધવા પર મુક્તિ તરીકે કેપિટલ ગેઈન ટેક્સની સમકક્ષ રકમનો દાવો કરી શકાય છે. માત્ર જમીન ખરીદવા પર ટેક્સમાં છૂટ મળશે નહીં. નાણાકીય વર્ષ 2023-24 થી, માત્ર 10 કરોડ રૂપિયા સુધીના મૂડી લાભ પર રહેણાંક મિલકતમાં રોકાણ કરીને કર મુક્તિ લઈ શકાય છે. આનાથી વધુ નફા પર લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ વસૂલવામાં આવશે.
રહેણાંક મિલકત ખરીદવામાં કેટલો સમય લાગશે?
કલમ 54 હેઠળ, ટેક્સ મુક્તિ મેળવવા માટે જૂની મિલકતના ટ્રાન્સફરની તારીખથી 2 વર્ષની અંદર નવું મકાન ખરીદવું પડશે. જ્યારે, બાંધકામના કિસ્સામાં, મકાન ત્રણ વર્ષમાં પૂર્ણ થવું જોઈએ. જો તમે જૂની પ્રોપર્ટી વેચવાના એક વર્ષ પહેલા પણ નવું ઘર ખરીદો છો, તો તમે છૂટનો લાભ લઈ શકો છો.
ભાડાની આવક પર કર જવાબદારી
બીજી બાજુ, જો તમારી કમાણી ભાડાના રૂપમાં થઈ રહી છે, તો તમારે તેને તમારા આવકવેરા રિટર્નમાં દર્શાવવું પડશે. તે અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી આવકમાં દર્શાવી શકાય છે. આ આવક તમારી અન્ય આવકમાં ઉમેરવામાં આવશે અને તે પછી તમારે જે ટેક્સ સ્લેબ બનાવવામાં આવશે તે મુજબ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. કરદાતાઓ ઈમાનદારીથી આ પ્રકારની આવક દર્શાવતા નથી, તેથી જ જો ભાડું મર્યાદા કરતાં વધી જાય તો પાન કાર્ડ ફરજિયાત કરવામાં આવ્યું છે.