EFTA: ભારત અને ચાર દેશોના યુરોપિયન સંગઠન EFTAએ રવિવારે માલ અને સેવાઓમાં રોકાણ અને વેપાર વધારવા માટે મુક્ત વેપાર કરાર (FTA) પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. ફ્રી ટ્રેડ એગ્રીમેન્ટ હેઠળ, EFTA (યુરોપિયન ફ્રી ટ્રેડ એસોસિએશન) ભારતમાં 15 વર્ષમાં લગભગ 100 બિલિયન ડોલરનું રોકાણ કરશે. આનાથી લગભગ 10 લાખ નવી નોકરીઓનું સર્જન થશે. આઇસલેન્ડ, લિક્ટેંસ્ટાઇન, નોર્વે અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ EFTA ના સભ્યો છે. આ સમજૂતીના કારણે ભારતમાં યુરોપિયન સામાન સસ્તો ઉપલબ્ધ થશે. આ ઉપરાંત ભારતીય ઉત્પાદનો પણ આ દેશોમાં સરળતાથી જઈ શકશે.
વિકસિત દેશોના સમૂહ સાથે પ્રથમ કરાર
વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રી પીયૂષ ગોયલે તેને ઐતિહાસિક સમજૂતી ગણાવી છે. તેમણે કહ્યું કે વિકસિત દેશોના કોઈપણ જૂથ સાથે ભારતનો આ પહેલો વેપાર કરાર છે. આ કરારમાં 14 પ્રકરણ છે. આમાં માલસામાનનો વેપાર, મૂળના નિયમો, બૌદ્ધિક સંપદા અધિકારો (IPR), સેવાઓનો વેપાર, રોકાણ પ્રોત્સાહન અને સહકાર, સરકારી પ્રાપ્તિ, વેપારમાં તકનીકી અવરોધો અને વેપારની સુવિધાનો સમાવેશ થાય છે.
નોકરીમાં વધારો થશે
EFTAના ગાય પરમેલીને જણાવ્યું હતું કે આપણા ચારેય દેશોને ભારત જેવા મહત્ત્વના બજારમાં પ્રવેશ મળ્યો છે. અમારી કંપનીઓ હવે ભારત અનુસાર તેમના ઉત્પાદનો અને સેવાઓનો વિકાસ કરશે. બદલામાં, ભારતને EFTAમાંથી મહત્તમ વિદેશી રોકાણ મળશે. આ ઉપરાંત ભારતમાં સારી નોકરીઓનું પણ સર્જન થશે. EFTA અને ભારત બંનેને આ મુક્ત વેપાર કરારથી ફાયદો થશે.
EFTA EU ના સભ્ય નથી
EFTA માં સમાવિષ્ટ દેશો યુરોપિયન યુનિયન (EU) નો ભાગ નથી. આ મુક્ત વેપારને પ્રોત્સાહન આપવા માટે રચાયેલ સંગઠન છે. યુરોપિયન યુનિયનમાં જોડાવા માંગતા ન હોય તેવા દેશો માટે તેની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. ભારત 27 દેશોના સંગઠન યુરોપિયન યુનિયન સાથે મુક્ત વેપાર કરાર માટે અલગથી વાટાઘાટો કરી રહ્યું છે.
આ કરારથી શું ફાયદો થશે?
મફત વેપાર કરારો માટેના પક્ષો સેવાઓ અને રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા નિયમોને સરળ બનાવવા ઉપરાંત મોટા ભાગના માલસામાન અને સેવાઓ પરની કસ્ટમ ડ્યૂટીને નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડે છે અથવા દૂર કરે છે. ભારત અને EFTA આર્થિક સંબંધોને વેગ આપવા માટે જાન્યુઆરી 2008 થી વાતચીત કરી રહ્યા હતા. ઓક્ટોબર 2023માં, વાટાઘાટોએ વેગ પકડ્યો અને FTA લાગુ કરવામાં આવ્યો. અગાઉ, ભારતે UAE અને ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે FTA વાટાઘાટો ઝડપથી પૂર્ણ કરવાની વ્યૂહરચના અપનાવી હતી.
શું સસ્તું થશે?
મુક્ત વેપાર શરૂ થયા પછી, આ દેશોમાંથી ભારતમાં આવતા માલસામાનની કિંમતોમાં ઘટાડો થશે, કારણ કે ડીલ હેઠળ આ દેશો તેમની આયાત શુલ્ક ઘટાડશે. ભારતમાંથી જતી ચીજવસ્તુઓની આયાત ડ્યૂટીમાં પણ ઘટાડો થશે. ઉદાહરણ તરીકે, સ્વિટ્ઝર્લેન્ડથી સ્વિસ ચોકલેટ, ઘડિયાળો અને બિસ્કિટ ભારતીય બજારમાં વધુ વેચાય છે. આવી સ્થિતિમાં, આ ડીલ સાથે તેમની કિંમતો નીચે આવશે.