India Electronic Manufacturing: ભારતનું ઈલેક્ટ્રોનિક મેન્યુફેક્ચરિંગ આગામી પાંચ વર્ષમાં લગભગ 250 અરબ ડોલર સુધી પહોંચવાની સંભાવના છે, મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, દેશની ઈલેક્ટ્રોનિક નિકાસ હાલમાં 125 થી 130 અરબ ડોલરની વચ્ચે છે. સરકાર ઈલેક્ટ્રોનિક મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરમાં નોકરીઓનું સર્જન કરીને બેરોજગારીની સમસ્યાને હલ કરવાની પણ યોજના બનાવી રહી છે. હાલમાં આ સેક્ટરમાં 25 લાખ લોકો રોજગારી આપે છે.
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, સરકાર આગામી પાંચ વર્ષમાં આ સેક્ટરમાં નોકરીઓની સંખ્યા બમણી કરશે. ઈન્વેસ્ટ ઈન્ડિયાના જણાવ્યા મુજબ, 5G નેટવર્ક અને આઈઓટી (Internet of Things) જેવા ટેક્નોલોજી ફેરફારો ઈલેક્ટ્રોનિક્સ ઉત્પાદનોને ઝડપથી અપનાવી રહ્યા છે.
ડિજિટલ ઈન્ડિયા અને સ્માર્ટ સિટી જેવા પ્રોજેક્ટ્સે ઈલેક્ટ્રોનિક ડિવાઈસ માર્કેટમાં IoTની માંગમાં વધારો કર્યો છે અને નિઃશંકપણે ઈલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનો માટે નવા યુગની શરૂઆત કરશે. હાલમાં, ભારતનું સ્થાનિક ઉત્પાદન નાણાકીય વર્ષ 2016-17માં 49 અરબ ડોલરથી 13 ટકાના CAGR પર વધીને નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં 101 અરબ ડોલર થયું છે.
ઈન્વેસ્ટ ઈન્ડિયાના ડેટા અનુસાર, એપ્રિલ 2024 દરમિયાન ઈલેક્ટ્રોનિક સામાનની નિકાસ 2.65 અબજ ડોલર નોંધાઈ હતી. એપ્રિલ 2023 દરમિયાન તે 2.10 અરબ ડોલર હતી, એટલે કે તેમાં 25.80 ટકાનો વધારો થયો છે. બેરોજગારીની સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે સરકાર ઈલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનના ક્ષેત્રમાં નોકરીઓનું સર્જન કરવા માંગે છે. હાલમાં આ સેક્ટરમાં 25 લાખ લોકો કામ કરે છે. સરકાર આગામી પાંચ વર્ષમાં ઈલેક્ટ્રોનિક મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરમાં નોકરીઓને બમણી કરીને 50 લાખ સુધી પહોંચાડવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે.
આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવાના પ્રયાસો
ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું, 'અમારું ધ્યાન ડિજિટલ ટેક્નોલોજી દ્વારા સેવાઓ પૂરી પાડવા પર છે. અમે મોટા પાયે ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉત્પાદન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છીએ. અમારા લક્ષ્યો સમાન છે. તેઓ વધુ ઝડપથી પ્રાપ્ત થશે.
સૂત્રોનું કહેવું છે કે ભારત પહેલેથી જ આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. તે આ ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભર બનવા માંગે છે. મોબાઈલ ફોન જેવા કેટલાક ક્ષેત્રોમાં ભારત નિકાસકાર બનવાના માર્ગ પર છે. લેપટોપની વાત આવે ત્યારે ભારત હજુ પણ આત્મનિર્ભર બનવાની પ્રક્રિયામાં છે.
સ્થાનિક ઈલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનમાં વધારો
ભારત સરકાર સ્થાનિક ઈલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અનેક યોજનાઓ ચલાવી રહી છે. મોદી સરકારે આ માટે 760 અબજ રૂપિયા આપ્યા છે. આ દર્શાવે છે કે સરકાર આ કામ પ્રત્યે કેટલી ગંભીર છે. ઈલેક્ટ્રોનિક સામાનનો ભારતનો માથાદીઠ વપરાશ વિશ્વના સરેરાશ વપરાશના ચોથા ભાગનો છે.