Types Of Coaches In Indian Railways: વિવિધ સુવિધાઓનો લાભ લેતા મુસાફરોને ધ્યાનમાં રાખીને ટ્રેનમાં ઘણા પ્રકારની બોગીઓ હોય છે. આ તમામ અલગ-અલગ બોગીઓમાં સુવિધાઓ આપવાનું માપ પણ અલગ-અલગ છે. ભારતીય રેલ્વે આ અલગ-અલગ કોચની સુવિધા અનુસાર મુસાફરી ફી વસૂલે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, કોઈપણ એક મુસાફરીની ફી બોગી પ્રમાણે અલગ-અલગ હોય છે. જ્યારે સામાન્ય વર્ગમાં મુસાફરી સસ્તામાં કરી શકાય છે, ત્યારે VIP અથવા અન્ય પ્રકારની સુવિધાઓ માટે નોંધપાત્ર રકમ ચૂકવવી પડે છે. જ્યારે મુસાફરોને ટ્રેનની ટિકિટ કપાય છે ત્યારે ટિકિટની ઉપર કોચ અને તેનો વર્ગ પણ લખવામાં આવે છે. ટ્રેનના કોચની બહાર કોચ અને તેનો વર્ગ પણ જોવા મળે છે. તેના દ્વારા મુસાફર નિર્ધારિત સીટ પર બેસીને પોતાની યાત્રા પૂર્ણ કરે છે. લોકો પોતાની સુવિધા અનુસાર કોચની પસંદગી કરે છે. કેટલા પ્રકારના કોચ છે અને તેમાં કઈ સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે. અમે નીચેના લેખમાં આ માહિતી આપી રહ્યા છીએ.
અહીં કોચના પ્રકારો અને તેમની સુવિધાઓ છે
UR/GENREL કોચ: જનરલ એટલે સામાન્ય. તેથી જ તેને સામાન્ય કોચ કહેવામાં આવે છે. આ ટ્રેનનો કોચ છે, જે સામાન્ય મુસાફરો માટે છે. આમાં મુસાફરી કરવા માટે સૌથી ઓછી રકમ લેવામાં આવે છે. આથી જનરલ કોચમાં મુસાફરોની ભીડ સૌથી વધુ હોય છે. આ કોચમાં મુસાફરી કરવા માટે કોઈ રિઝર્વેશનની જરૂર નથી. આ કારણોસર, આ કોચમાં મુસાફરો માટે કોઈ સીટ નક્કી નથી. જો ટ્રેનમાં વધારે ભીડ હોય તો 24 કલાકની અંદર સંબંધિત રૂટ પરની કોઈપણ અન્ય ટ્રેનના જનરલ કોચમાં મુસાફરી કરી શકાય છે.
2S સેકન્ડ સીટર અથવા સીસી કોચ: આ કોચને ચેરકાર કોચ કહેવામાં આવે છે. તેમાં બેસવા માટે રિઝર્વેશન જરૂરી છે. તેમાં કોઈ ખાસ સુવિધા નથી, બસ તે સામાન્ય કોચ કરતાં વધુ આરામદાયક છે. આવા કોચ જન શતાબ્દી અને ઇન્ટરસિટી ટ્રેનોમાં જોવા મળશે.
SL- સ્લીપર ક્લાસ કોચ: આ કોચ મુસાફરી કરવા માટે એકદમ આરામદાયક સાબિત થાય છે. તેમાં બેસવા ઉપરાંત સૂતા સૂતા પણ મુસાફરી કરવામાં આવે છે. કારણ કે દરેક મુસાફરને અલગ-અલગ નંબર પરથી સીટ ફાળવવામાં આવે છે. બસમાં મુસાફરી કરતા પહેલા રિઝર્વેશન કરાવવાનું રહેશે. તેમાં મોટાભાગે મધ્યમ વર્ગના મુસાફરો મુસાફરી કરતા જોઈ શકાય છે.
EC-એક્ઝિક્યુટિવ ચેર કારઃ આ કોચ ટૂંકી મુસાફરી માટે એકદમ આરામદાયક છે. આ કોચમાં ચેર કાર ક્લાસ ઉપલબ્ધ છે. ફરક માત્ર એટલો છે કે તાપમાન સેટ કરવા માટે AC પણ લગાવવામાં આવે છે. આ કારણે તેની મુસાફરી ખૂબ જ સરળ રહે છે. આ કોચમાં બે અને ત્રણની જોડીમાં સીટો લગાવવામાં આવી છે. તમે રિઝર્વેશન પછી તેમાં મુસાફરી કરી શકો છો. મુસાફરી દરમિયાન મુસાફરોને નાસ્તો અને રાત્રિભોજન જેવી સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે.
3 એસી અથવા 3-ટાયર એસી કોચ: આ કોચ લાંબી મુસાફરી માટે એકદમ આરામદાયક છે. આ કોચમાં સ્લીપિંગ બર્થ છે. તેમાં ACની સુવિધા છે. સૂવા અને આરામ કરવા માટે પથારીની પણ વ્યવસ્થા છે. તેની કિંમત ટિકિટની ચુકવણીમાં શામેલ છે.
2 એસી કોચ: આ કોચ 3જી એસી કરતા વધુ સારો છે. મુસાફરોની પ્રાઈવસી માટે કોચમાં પડદા રાખવામાં આવ્યા છે. તેમાં પથારીની પણ સુવિધા છે.
ફર્સ્ટ એસી કોચઃ આ કોચ ટ્રેનની અંદર સૌથી મોંઘો છે. તેનું ભાડું અલગ-અલગ ફ્લાઈટના ભાડા જેટલું છે. લોકો સમય અને સગવડતા અનુસાર ફ્લાઇટ અથવા ફર્સ્ટ એસી કોચમાં મુસાફરી કરવાનું પસંદ કરે છે. જ્યારે રાજધાની ટ્રેનની અંદર આ કોચમાં લક્ઝરી સુવિધાઓ વધુ વધારવામાં આવી છે. તેમાં મુસાફરો માટે સ્ટાફ પણ છે, જે મુસાફરોની સૂચનાઓ પર વિવિધ કામો કરતા રહે છે.