Windfall Tax: સોમવારે કેન્દ્ર સરકારે ફરી એકવાર તેલ કંપનીઓને ઝટકો આપ્યો છે અને પેટ્રોલિયમ ક્રૂડ પર વિન્ડફોલ ટેક્સ વધારવાની જાહેરાત કરી છે. આ મામલે નોટિફિકેશન બહાર પાડતા સરકારે માહિતી આપી છે કે મંગળવારથી પેટ્રોલિયમ ક્રૂડ પર વિન્ડફોલ ટેક્સ 4,250 રૂપિયા પ્રતિ ટનથી વધીને 7,100 રૂપિયા પ્રતિ ટન થઈ ગયો છે. અગાઉ 1 ઓગસ્ટે સરકારે વિન્ડફોલ ટેક્સ 1600 રૂપિયા પ્રતિ ટનથી વધારીને 4250 રૂપિયા પ્રતિ ટન કર્યો હતો.
ક્રૂડ પેટ્રોલિયમની સાથે સરકારે ડીઝલની નિકાસ પર સ્પેશિયલ એડિશનલ એક્સાઈઝ ડ્યુટી (SAED) વધારવાનો પણ નિર્ણય લીધો છે.તે 1 રૂપિયા પ્રતિ લિટરથી વધીને 5.50 રૂપિયા પ્રતિ લિટર થઈ ગયો છે. આ સિવાય જેટ ફ્યુઅલ એટલે કે એવિએશન ટર્બાઇન ફ્યુઅલ (ATF) પર પણ 2 રૂપિયા પ્રતિ લિટરના દરે ડ્યૂટી લાદવામાં આવી છે. બીજી તરફ, સરકારે પેટ્રોલ પર કોઈ SAED ફી લગાવી નથી.
ગયા વર્ષે સરકારે વિન્ડફોલ ટેક્સ લાદ્યો હતો
નોંધપાત્ર રીતે, વર્ષ 2022 માં, ભારત સરકારે કાચા તેલ પર વિન્ડફોલ ટેક્સ લાદવાનું શરૂ કર્યું. આ ટેક્સ સૌપ્રથમ 1 જુલાઈ 2022ના રોજ લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. આ ટેક્સ તેલ કંપનીઓના નફા પર લગાવવામાં આવશે. સરકાર દ્વારા વિન્ડફોલ ટેક્સ વસૂલવામાં આવે છે જેથી ઓઇલ કંપનીઓ જે સરેરાશ નફો કમાય છે તેમની પાસેથી ટેક્સ વસૂલ કરી શકાય. નોંધનીય છે કે સરકાર નફો જોઈને વિન્ડફોલ ટેક્સ લાદવાનો નિર્ણય લે છે. તેલ કંપનીઓના નફાના માર્જિનને ધ્યાનમાં રાખીને દર 15 દિવસે વિન્ડફોલ ટેક્સની સમીક્ષા કરવામાં આવે છે.
શું અસર થશે?
ઓઈલ કંપનીઓના નફામાં જોરદાર વધારો થાય ત્યારે જ સરકાર વિન્ડફોલ ટેક્સ લાદે છે. આ કારણે તેમના નફાનો અમુક હિસ્સો સરકારમાં જમા થાય છે. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયા બાદ કાચા તેલની કિંમતમાં જબરદસ્ત વધારો જોવા મળ્યો હતો. આ પછી સરકારે તેલ કંપનીઓના નફામાંથી ટેક્સ વસૂલવાનો નિર્ણય લીધો હતો. આ સાથે ઘણી ખાનગી તેલ કંપનીઓ વધુ નફો મેળવવા માટે ભારતને બદલે વિદેશમાં તેલ વેચવાનું પસંદ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં સરકાર આ નફા પર ટેક્સ લાદે છે જેથી કંપનીઓ વિદેશને બદલે દેશમાં તેલ વેચી શકે.