UNESCO Heritage List : અત્યાર સુધીમાં યુનેસ્કોએ ભારતના 38 સ્મારકોને વર્લ્ડ હેરિટેજનો દરજ્જો આપ્યો છે. પરંતુ એવું જોવામાં આવ્યું કે ભારતમાં આવા ઘણા તહેવારો અને મેળાઓ વગેરે છે જેને હેરિટેજ લિસ્ટની શ્રેણીમાં સૂચિબદ્ધ કરી શકાય છે. આ અંતર્ગત યુનેસ્કોએ 2008થી વૈશ્વિક સુરક્ષા માટે ભારતના હેરિટેજ સાંસ્કૃતિક વારસાને તેની હેરિટેજ લિસ્ટમાં સૂચિબદ્ધ કરવાનું શરૂ કર્યું છે.
આ વર્ષે કોલકાતાની દુર્ગા પૂજાનો સમાવેશ
ભારત સરકારે 2021ની હેરિટેજ લિસ્ટમાં 'કોલકાતાની દુર્ગા પૂજા'નો સમાવેશ કરવાની દરખાસ્ત કરી હતી, જેને યુનેસ્કોએ ડિસેમ્બર 2021માં તેની યાદીમાં સામેલ કરી છે. આ ઉજવણી કરવા માટે, યુનેસ્કોના સાંસ્કૃતિક એકમના સચિવ અને ભારતમાં યુનેસ્કોના પ્રતિનિધિએ સાંસ્કૃતિક મંત્રાલય સાથે મળીને આજે દિલ્હીના રાષ્ટ્રીય સંગ્રહાલયમાં દુર્ગા પૂજાની વિશેષ રજૂઆત સાથે એક કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું હતું.
અત્યાર સુધી ભારતના 14 વારસાનો સમાવેશ
અત્યાર સુધીમાં યુનેસ્કોની હેરિટેજ લિસ્ટમાં ભારતના 14 અમૂર્ત વારસાનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
યુનેસ્કોએ અત્યાર સુધીમાં કુલ 14 ઉત્સવો, મેળાઓ, પ્રાદેશિક નૃત્યો અને ભારતના પરંપરાઓને તેની અમૂર્ત ધરોહરની યાદીમાં સામેલ કર્યા છે.
1. વૈદિક મંત્રોચ્ચારણની પરંપરા
2. રામલીલા
3. સંસ્કૃત નાટક પરંપરા- કુડીયટ્ટમ
4. ગઢવાલનો તહેવાર - રામમન
5. કેરળની થિયેટ્રિકલ ડાન્સ ટ્રેડિશન - મેડિયેટ્ટુ
6. રાજસ્થાનની કાલબેલિયા નૃત્ય સંગીત પરંપરા
7. છાઉ ડાન્સ
8. લદ્દાખનું બૌદ્ધ મંત્રોચ્ચારણ
9. મણિપુરા સંકીર્તન
10. અમૃતસરના જંડિયાલા ગુરુનું તાંબાનું કામ
11. યોગ
12. નવરોઝ
13. કુંભ મેળો
14. કોલકાતાની દુર્ગા પૂજા
યુનેસ્કોએ દિલ્હીમાં દુર્ગા પૂજાની યાદીની ઉજવણી કરી
યુનેસ્કોએ આજે દિલ્હીના રાષ્ટ્રીય સંગ્રહાલયમાં તેની અમૂર્ત વારસાની યાદીમાં કોલકાતામાં દુર્ગા પૂજાના સમાવેશની ઉજવણી કરી હતી. જેમાં યુનેસ્કોના દિલ્હીના ડાયરેક્ટર એરિક ફાલ્ટે જણાવ્યું હતું કે ભારત પાસે હજુ પણ યુનેસ્કોના અમૂર્ત હેરિટેજમાં સામેલ થવાનો ઘણો મોટો ખજાનો છે, જે સમયાંતરે આ યાદીમાં સામેલ થતો રહેશે.
ગુજરાતના ગરબા 2023માં યુનેસ્કોની હેરિટેજ લિસ્ટમાં થઈ શકે છે સામેલ
સંસ્કૃતિ મંત્રાલયના જોઈન્ટ સેક્રેટરી લીલી પંડ્યાએ જણાવ્યું હતું કે નિયમો અનુસાર આ યાદીમાં બે વર્ષમાં માત્ર એક જ હેરિટેજનો સમાવેશ કરી શકાય છે. 2023 માટે ગુજરાતના ગરબા નૃત્યની દરખાસ્ત કરવામાં આવી છે. મુંબઈનો ગણેશ ઉત્સવ પણ ભવિષ્ય માટે વિચારવામાં આવી રહ્યો છે.