કફ સિરપ પીતા પહેલા સાવધાન! ભારતમાં કફ સિરપ બનાવતી 54 કંપનીઓ ક્વોલિટી ટેસ્ટમાં થઈ ફેલ, વિશ્વભરમાં 141 બાળકો મૃત્યુ પામ્યા!

ભારતમાં કફ સિરપનું ઉત્પાદન કરતી 50 થી વધુ કંપનીઓ ગુણવત્તા પરીક્ષણમાં નિષ્ફળ ગઈ છે. ડ્રગ સ્ટાન્ડર્ડ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઈઝેશનના રિપોર્ટમાં આ વાત સામે આવી છે.

54 Cough Syrup Manufacturers Fail Quality Norms: સરકારી અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં કફ સિરપનું ઉત્પાદન કરતી 50 થી વધુ કંપનીઓ ગુણવત્તા પરીક્ષણમાં નિષ્ફળ ગઈ છે. સેન્ટ્રલ ડ્રગ્સ સ્ટાન્ડર્ડ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઈઝેશન (સીડીએસસીઓ) દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે 2,104 પરીક્ષણ અહેવાલોમાંથી, 54 કંપનીઓમાંથી 128 (6%) પ્રમાણભૂત ગુણવત્તાની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરતી નથી.

આ અહેવાલ વિશ્વભરમાં 141 બાળકોના મૃત્યુ સાથે સ્થાનિક રીતે ઉત્પાદિત કફ સિરપને જોડતા અહેવાલોને પગલે વિવિધ રાજ્યોમાં હાથ ધરવામાં આવેલી પ્રયોગશાળા પરીક્ષાઓનો સંદર્ભ આપે છે. ETના જણાવ્યા અનુસાર, રિપોર્ટમાં એવા ચોક્કસ કિસ્સાઓ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે કે જ્યાં કફ સિરપના નમૂનાઓ હલકી ગુણવત્તાના હોવાનું જણાયું હતું.

ફૂડ એન્ડ ડ્રગ લેબોરેટરી ગુજરાતે 385 નમૂનાઓનું વિશ્લેષણ કર્યું હતું, જેમાંથી 20 ઉત્પાદકોમાંથી 51 ગુણવત્તા પરીક્ષણમાં નિષ્ફળ ગયા હતા. એ જ રીતે, મુંબઈની સેન્ટ્રલ ડ્રગ ટેસ્ટિંગ લેબોરેટરીએ 523 નમૂનાઓનું વિશ્લેષણ કર્યું હતું, જેમાંથી 10 કંપનીઓના 18 નમૂના પરીક્ષણમાં નિષ્ફળ ગયા હતા.

ચંદીગઢની પ્રાદેશિક દવા પરીક્ષણ પ્રયોગશાળાએ 284 પરીક્ષણ અહેવાલો જારી કર્યા હતા અને 10 કંપનીઓના 23 નમૂનાઓ હલકી ગુણવત્તાના હોવાનું જણાયું હતું. ગાઝિયાબાદમાં ભારતીય ફાર્માકોપિયા કમિશને 502 અહેવાલો જારી કર્યા જેમાં 9 કંપનીઓના 29 નમૂના ગુણવત્તા પરીક્ષણમાં નિષ્ફળ ગયા.

વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) એ અહેવાલ આપ્યા બાદ ભારતમાં ઉત્પાદિત કફ સિરપને લઈને ચિંતા વધી ગઈ હતી કે ગામ્બિયામાં લગભગ 70 બાળકો તેના કારણે મૃત્યુ પામ્યા હતા. 1 જૂનથી, ડાયરેક્ટોરેટ જનરલ ઑફ ફોરેન ટ્રેડ (DGFT) એ નિકાસકારો માટે સરકારી પ્રયોગશાળાઓમાં તેમના કફ સિરપનું પરીક્ષણ કરાવવું અને નિકાસ કરતા પહેલા વિશ્લેષણનું પ્રમાણપત્ર (COA) મેળવવું ફરજિયાત બનાવ્યું છે.

ભારતમાં ઉત્પાદિત કફ સિરપ ખાવાથી વૈશ્વિક સ્તરે અનેક મૃત્યુ નોંધાયા બાદ આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે. આ મૃત્યુ પછી, ડાયરેક્ટોરેટ જનરલ ઑફ ફોરેન ટ્રેડ (DGFT) એ નિકાસકારો માટે કફ સિરપની ગુણવત્તા પર સરકારની મંજૂરી લેવી ફરજિયાત બનાવી દીધી હતી. ડીજીએફટીની જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને, સીડીએસસીઓ નિકાસ માટે પરવાનગી મેળવવા માટે કફ સિરપના તમામ બેચનું પરીક્ષણ કરી રહ્યું છે.

જો કે, ભારત સરકારે WHO ના તારણોને નકારી કાઢ્યા હતા, એમ કહીને કે CDL ને ઉત્પાદનો નિર્ધારિત સ્પષ્ટીકરણો સાથે સુસંગત હોવાનું જણાયું હતું. DCGI એ WHO ને એક પત્ર મોકલ્યો, દૂષિતતાના આરોપોને ભારપૂર્વક નકારી કાઢ્યા અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ઉત્પાદનોનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું અને તે કોઈપણ હાનિકારક પદાર્થોથી મુક્ત હોવાનું જણાયું હતું.