એક દિવસ પછી દેશ સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી કરશે. આ દરમિયાન તમને દરેક જગ્યાએ ત્રિરંગો જોવા મળશે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે તિરંગો ફરકાવવાનો કાયદો શું છે. શું તમે ક્યાંય પણ ત્રિરંગો ફરકાવી શકો છો? આજે 15 ઓગસ્ટ પહેલા અમે તમારા આ સવાલોના જવાબ આપીશું. આ સાથે અમે તમને એ પણ જણાવીશું કે તમે તમારી ટેરેસ કે બાલ્કની પર ત્રિરંગો લગાવી શકો છો કે નહીં.
આપણે ઘરે ત્રિરંગો કેવી રીતે ફરકાવી શકીએ?
વર્ષ 2002 પહેલા સામાન્ય લોકો માત્ર સ્વતંત્રતા દિવસ અથવા ગણતંત્ર દિવસ પર જ તિરંગો ફરકાવતા હતા. પણ હવે એવું નથી. હવે તમે ગમે ત્યારે તમારા દેશનું ગૌરવ લહેરાવી શકો છો. જો કે, આ માટે તમારે કેટલાક નિયમોનું પણ પાલન કરવું પડશે. આ નિયમો ભારતીય ધ્વજ સંહિતામાં આપવામાં આવ્યા છે. આ ભારતીય ધ્વજ સંહિતા 2002 ના ભાગ-II પેરા 2.2 ના કલમ (11) માં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ તેના ઘરમાં ત્રિરંગો ધ્વજ ફરકાવવા માંગે છે, તો તે દિવસ અને રાત દરમિયાન તેને ફરકાવી શકે છે. જો કે, ધ્વજ ફરકાવતી વખતે તમારે ધ્યાન રાખવું પડશે કે ધ્વજ કોઈપણ રીતે ફાટી ન જાય. ભૂલથી પણ ફાટી જાય તો તેનો અનાદર ન કરવો જોઈએ. આ નિયમમાં એક વાત એ પણ જણાવવામાં આવી છે કે જ્યારે પણ ઘરમાં ધ્વજ લહેરાવવામાં આવે છે ત્યારે આ વાતનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે ધ્વજને ખુલ્લી જગ્યા પર લગાવવો જોઈએ અને ત્રિરંગાની ઉપર કોઈ અન્ય ધ્વજ ન હોવો જોઈએ.
તમે ધ્વજ ક્યાં મૂકી શકતા નથી?
તમે જોયું હશે કે 15મી ઓગસ્ટ અને 26મી જાન્યુઆરીએ મોટાભાગના લોકો પોતાના વાહનો પર ત્રિરંગો લઈને ફરતા હોય છે. જો કે, આ સંપૂર્ણપણે ગેરકાયદેસર છે અને આમ કરવા બદલ તમને સજા થઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, ફ્લેગ કોડ ઓફ ઈન્ડિયા અનુસાર, વાહનો પર માત્ર 225*150 mm સાઈઝના ફ્લેગનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. આ સાથે તમને જણાવી દઈએ કે સામાન્ય માણસ પોતાની કાર પર તિરંગો નથી લગાવી શકતો. માત્ર કેટલાક બંધારણીય મહાનુભાવોને જ ધ્વજ ફરકાવવાનો વિશેષ અધિકાર છે. આમાં- રાષ્ટ્રપતિ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, રાજ્યપાલ, લેફ્ટનન્ટ-ગવર્નર, વડા પ્રધાન, કેબિનેટ પ્રધાન, લોકસભા અધ્યક્ષ, રાજ્યસભાના અધ્યક્ષ, રાજ્યો અથવા કેન્દ્રના મુખ્ય પ્રધાન, ભારતીય મિશનના વડાઓ, વિદેશમાં પોસ્ટ્સ, વિધાનસભાના અધ્યક્ષો, મુખ્ય જસ્ટિસ ઓફ ઈન્ડિયા માત્ર હાઈકોર્ટના જજ જ તેમના વાહનો પર ત્રિરંગાનો ઉપયોગ કરી શકે છે.