Fact Check: વિપક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધીની એક તસવીર વાયરલ થઈ રહી છે. આમાં તે અખબાર વાંચતો જોવા મળી રહ્યો છે. અખબારના પહેલા પાના પર કન્નડમાં લખેલું છે. સોશિયલ મીડિયા પર કેટલાક યુઝર્સ આ તસવીર શેર કરીને રાહુલ ગાંધીની મજાક ઉડાવી રહ્યા છે.
વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ પોસ્ટની તપાસ કરી હતી. દાવો ખોટો સાબિત થયો. વાસ્તવમાં રાહુલ ગાંધી નેશનલ હેરાલ્ડની અંગ્રેજી આવૃત્તિ વાંચી રહ્યા હતા. 12 જૂન 2017ના રોજ નેશનલ હેરાલ્ડના પ્રથમ અને છેલ્લા પેજ પર કન્નડમાં જાહેરાત પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી. આ સાથે જોડાયેલી તસવીર હવે નકલી દાવા સાથે ફરીથી વાયરલ કરવામાં આવી રહી છે. વિશ્વાસ ન્યૂઝે અગાઉ પણ આ અંગે તપાસ કરી હતી. સંબંધિત તપાસ અહીં વાંચી શકાય છે.
શું વાયરલ થઈ રહ્યું છે
ફેસબુક યુઝર આલોક શર્મા દ્વારા 4 ડિસેમ્બરે પોસ્ટ કરવામાં આવ્યું હતું. તેમાં રાહુલ ગાંધીની તસ્વીર સાથે લખ્યું હતું કે, “જેને બરાબર હિન્દી નથી આવડતું તે કન્નડ અખબાર વાંચી રહ્યો છે.”
વાયરલ પોસ્ટની સામગ્રી અહીં જેવી છે તે રીતે લખવામાં આવી છે. તેને સાચું માનીને અન્ય યુઝર્સ પણ તેને શેર કરી રહ્યા છે. પોસ્ટનું આર્કાઇવ કરેલ સંસ્કરણ અહીં જુઓ.
તપાસ
રાહુલ ગાંધી સાથે જોડાયેલી વાયરલ પોસ્ટનું સત્ય જાણવા માટે વિશ્વ ન્યૂઝે સૌથી પહેલા ગૂગલ લેન્સ ટૂલની મદદ લીધી. આના દ્વારા વાયરલ પોસ્ટની તસવીર સર્ચ કરતાં અમને ANIના X હેન્ડલ પર વાયરલ પોસ્ટ સાથે સંબંધિત એક તસવીર મળી.
કર્ણાટકના બેંગલુરુમાં નેશનલ હેરાલ્ડની સ્મારક આવૃત્તિના લોન્ચિંગ સમયે રાહુલ ગાંધી, 12 જૂન 2017ના રોજ ANI એક્સ-પોસ્ટના અહેવાલમાં જણાવાયું હતું.
સર્ચ દરમિયાન અમને ફાઈનાન્સિયલ એક્સપ્રેસની વેબસાઈટ પર એક વાયરલ તસવીર મળી. 12 જૂન, 2017ના આ અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે વાયરલ તસવીર બેંગલુરુમાં નેશનલ હેરાલ્ડની આવૃત્તિના લોન્ચ દરમિયાન યોજાયેલા કાર્યક્રમની છે.
તપાસને આગળ ધપાવીને વિશ્વાસ ન્યૂઝે નેશનલ હેરાલ્ડની વેબસાઈટ સ્કેન કરી. અહી આપવામાં આવેલી માહિતી મુજબ અંગ્રેજીમાં નેશનલ હેરાલ્ડ, હિન્દીમાં નવ જીવન અને ઉર્દૂમાં કૌમી આવાઝના નામથી અખબાર પ્રકાશિત થાય છે.
વેબસાઈટ પર જ, અમને 12 જૂન, 2017ના નેશનલ હેરાલ્ડનું ઈ-પેપર પણ મળ્યું. તે સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે કે અખબારના પ્રથમ અને છેલ્લા પાના કન્નડમાં હતા, જ્યારે સમગ્ર અખબાર અંગ્રેજીમાં હતું.
તપાસને આગળ વધારતા વિશ્વાસ ન્યૂઝે કોંગ્રેસની સોશિયલ મીડિયા ટીમના ગિરીશ કુમારનો સંપર્ક કર્યો. તેની સાથે વાયરલ પોસ્ટ શેર કરી. તેણે કહ્યું કે વાયરલ તસવીર ઘણી જૂની છે. તસવીરમાં રાહુલ ગાંધી અંગ્રેજી નેશનલ હેરાલ્ડ વાંચી રહ્યા હતા.
તપાસના અંતે ફેક પોસ્ટ કરનાર યુઝરની તપાસ કરવામાં આવી હતી. આલોક શર્મા નામના યુઝરના ફેસબુક પર 2.8 હજાર મિત્રો હોવાનું બહાર આવ્યું છે. આ એકાઉન્ટ માર્ચ 2009માં બનાવવામાં આવ્યું હતું.
નિષ્કર્ષ: વિશ્વાસ ન્યૂઝની તપાસમાં વાયરલ પોસ્ટ નકલી સાબિત થઈ. તસવીરમાં રાહુલ ગાંધી કન્નડ અખબાર નહીં, પરંતુ નેશનલ હેરાલ્ડની અંગ્રેજી આવૃત્તિ વાંચી રહ્યા હતા.
(ડિસ્ક્લેમર: શક્તિ કલેક્ટિવના ભાગ રૂપે આ અહેવાલ પ્રથમ Vishvas News પર પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો હતો. એબીપી લાઈવ ગુજરાતીએ હેડલાઈન સિવાય રિપોર્ટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી.)