Fake News Busting: કેન્દ્રીય માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયે મંગળવારે (8 ઓગસ્ટ 2023) જણાવ્યું હતું કે તેણે ખોટી અને ભ્રામક માહિતી ફેલાવવા બદલ તેમની સામે પગલાં લેતા 8 YouTube ચેનલોને બંધ કરી દીધી છે. મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, આ ચેનલો કોઈપણ તથ્યો વિના સમય પહેલા લોકસભા ચૂંટણીની જાહેરાત કરવાનું કામ કરી રહી હતી અને ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીનોથી સંબંધિત ખોટા સમાચાર ફેલાવી રહી હતી.


મંત્રાલયના અધિકારીઓએ કહ્યું કે તેણે સચ દેખો, કેપિટલ ટીવી, KVS ન્યૂઝ, સરકારી બ્લોગ, અર્ન ટેક ઈન્ડિયા, SPN9 ન્યૂઝ, શૈક્ષણિક દોસ્ત અને વર્લ્ડ બેસ્ટ ન્યૂઝ પર ફેક ન્યૂઝ ફેલાવવા માટે પ્રેસ ઈન્ફોર્મેશન બ્યૂરો (PIB)ની હકીકત તપાસી છે.


નકલી સમાચાર ફેલાવનારાઓ પાસે કેટલા સબસ્ક્રાઈબર હતા?


સૂચના અને પ્રસારણ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, વર્લ્ડ બેસ્ટ ન્યૂઝ યુટ્યુબ ચેનલના 1.7 મિલિયન સબસ્ક્રાઇબર્સ હતા, જ્યારે આ ફેક ન્યૂઝ વીડિયોને 180 મિલિયન વખત જોવામાં આવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે તેમણે આ વીડિયોના તથ્યોની તપાસ કરી તો તેમને જાણવા મળ્યું કે આ ચેનલ ભારતીય સેના વિશે ખોટી માહિતી ફેલાવી રહી છે.


રાષ્ટ્રપતિ-વડાપ્રધાન વિશે ફેક ન્યૂઝ ફેલાવવામાં આવી રહ્યા હતા


અન્ય ચેનલ વિશે વિગતો આપતા, મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે 34.3 લાખથી વધુ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 23 કરોડ વ્યૂઝ સાથે ચેનલ શૈક્ષણિક દોસ્ત સરકારી યોજનાઓ વિશે ખોટી માહિતી ફેલાવી રહી હતી, જ્યારે શૈક્ષણિક દોસ્ત, 48 લાખથી વધુ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 189 કરોડ વ્યૂઝ સાથે SPN9 ન્યૂઝ નકલી ફેલાવી રહી હતી. રાષ્ટ્રપતિ, વડાપ્રધાન અને કેટલાક કેન્દ્રીય મંત્રીઓ વિશે સમાચાર.


સરકારી યોજનાઓની ખોટી માહિતી ફેલાવતી ચેનલ પણ બંધ


આ સિવાય 45 લાખથી વધુ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 94 મિલિયનથી વધુ વ્યૂઝ ધરાવતો એક સરકારી બ્લોગ સરકારી યોજનાઓ વિશે નકલી સમાચાર ફેલાવતો જોવા મળ્યો હતો. જેના કારણે આ ચેનલો બંધ થઈ ગઈ હતી.


આ ફેક ન્યૂઝ ચેનલ કરી બંધ


SPN9 ન્યૂઝઃ 48 લાખ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 189 કરોડ વ્યૂઝ ધરાવતી આ ચેનલ રાષ્ટ્રપતિ, વડાપ્રધાન અને અનેક કેન્દ્રીય મંત્રીઓ વિરુદ્ધ ખોટા સમાચાર ફેલાવતી હતી.


સરકારી વ્લોગ: 4.5 મિલિયન સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 9.4 કરોડ વ્યુઝ ધરાવતી આ ચેનલ સરકારી યોજનાઓ વિશે નકલી સમાચાર ચલાવતી હતી.


શૈક્ષણિક દોસ્ત: ચેનલના 3.43 મિલિયન સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 230 મિલિયન વ્યૂઝ છે. આ ચેનલ સરકારી યોજનાઓ વિશે ખોટી માહિતી ફેલાવતી હતી.


કેપિટલ ટીવી: 3.5 મિલિયન સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 160 કરોડ વ્યુઝ ધરાવતી આ ચેનલ પીએમ મોદી, સરકાર અને પશ્ચિમ બંગાળમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસનની જાહેરાત સંબંધિત નકલી સમાચાર ફેલાવી રહી હતી.


યહાં દેખે સચ: 3 મિલિયન સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 100 મિલિયનથી વધુ વ્યૂઝ ધરાવતી ચેનલ ચૂંટણી પંચ અને ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ વિશે ખોટી માહિતી ફેલાવી રહી હતી.


વર્લ્ડ બેસ્ટ ન્યૂઝ: આ ચેનલના 17 લાખ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 18 કરોડથી વધુ વ્યૂઝ છે. આ ચેનલ ભારતીય સેનાનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી હતી.


કેપીએસ ન્યૂઝ: આ ચેનલના 10 લાખથી વધુ સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 13 કરોડથી વધુ વ્યૂઝ છે. તે સરકારી યોજનાઓ, આદેશો અંગે ખોટી માહિતી આપતો હતો. જેમ કે ગેસ સિલિન્ડર 20 રૂપિયામાં મળે છે અને પેટ્રોલની કિંમત 15 રૂપિયા પ્રતિ લીટર થઈ ગઈ છે.


Earn India Tech: ચેનલના 31 હજાર સબ્સ્ક્રાઇબર્સ અને 36 લાખ વ્યૂઝ છે. તે આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ અને અન્ય દસ્તાવેજોને લગતા ખોટા સમાચાર ફેલાવતો હતો.