Enforcement Directorate: દેશમાં કેવી રીતે કામ કરે છે ED, કેવી રીતે થઈ હતી તેની શરુઆત

Enforcement Directorate: એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) એ ફરી એકવાર દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલને સમન્સ મોકલ્યું છે. મળતી માહિતી મુજબ, અરવિંદ કેજરીવાલે ફરીથી EDના સમન્સની અવગણના કરી છે.

Enforcement Directorate: એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) એ ફરી એકવાર દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલને સમન્સ મોકલ્યું છે. મળતી માહિતી મુજબ, અરવિંદ કેજરીવાલે ફરીથી EDના સમન્સની અવગણના કરી છે. જે બાદ આને લઈને દેશભરમાં રાજકારણ શરૂ થઈ ગયું છે. પરંતુ આજે અમે તમને જણાવીશું કે એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED)નું કામ શું છે અને તેની શરૂઆત કેવી રીતે થઈ.

એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED)

ભારતમાં એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED)ની શરૂઆત 1 મે 1956ના રોજ કરવામાં આવી હતી. ત્યારપછી ફોરેન એક્સચેન્જ એક્ટ, 1947 (FERA) સાથે સંબંધિત બાબતોની તપાસ કરવા માટે નાણા મંત્રાલયના આર્થિક બાબતોના વિભાગમાં એક પ્રવર્તન એકમ બનાવવામાં આવ્યું હતું. જેનું હેડક્વાર્ટર દિલ્હીમાં અને બે શાખાઓ કલકત્તા અને મુંબઈમાં હતી. તે સમયે EDના ડિરેક્ટર લીગલ સર્વિસ ઓફિસર હતા. પરંતુ એક વર્ષ પછી, 1957 માં, પ્રવર્તન એકમનું નામ બદલીને ડિરેક્ટોરેટ ઓફ એન્ફોર્સમેન્ટ અથવા એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ કરવામાં આવ્યું અને ચેન્નાઈમાં બીજી શાખા ખોલવામાં આવી. આ પછી, વર્ષ 1960 માં, EDનું વહીવટી નિયંત્રણ આર્થિક બાબતોના વિભાગમાંથી મહેસૂલ વિભાગમાં સ્થાનાંતરિત કરવામાં આવ્યું હતું. હાલમાં, દિલ્હીમાં હેડક્વાર્ટર સિવાય, EDની મુંબઈ, ચેન્નાઈ, ચંદીગઢ, કોલકાતા અને દિલ્હીમાં કુલ 5 પ્રાદેશિક કચેરીઓ છે. તેમાં 0 ઝોનલ ઓફિસ અને 11 સબ ઝોનલ ઓફિસ છે.

ED નું મુખ્ય કામ

ED મુખ્યત્વે આર્થિક ગુનાઓ, મની લોન્ડરિંગ અને વિદેશી વિનિમય કાયદાના ઉલ્લંઘનને લગતા કેસો સાથે કામ કરે છે. તમને જણાવી દઈએ કે જે કાયદા હેઠળ ED કામ કરે છે તેમાં ફોરેન એક્સચેન્જ મેનેજમેન્ટ એક્ટ, પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ 2002, ફ્યુજીટિવ ઈકોનોમિક ઓફેન્ડર્સ એક્ટ 2018 અને કન્ઝર્વેશન ઓફ ફોરેન એક્સચેન્જ એન્ડ પ્રિવેન્શન ઓફ સ્મગલિંગ એક્ટિવિટી એક્ટ, 1974 સામેલ છે.

ઈડીની સત્તાઓ

એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ પાસે પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ 2002 (PMLA), ફોરેન એક્સચેન્જ મેનેજમેન્ટ એક્ટ (FCMA) જેવા કાયદા હેઠળ આવતા કેસોમાં દરોડા પાડવા, ધરપકડ કરવાની અને મિલકત જપ્ત કરવાની સત્તા છે. આ સિવાય જો કોઈ પોલીસ સ્ટેશનમાં 1 કરોડ રૂપિયા કે તેથી વધુની ઉચાપતની એફઆઈઆર નોંધવામાં આવે છે, તો પોલીસ તેના વિશે EDને જાણ કરે છે. આ પછી ED તેની તપાસ શરૂ કરી શકે છે. આ સિવાય ED પોતે કોઈપણ મામલાની સંજ્ઞાન લઈ શકે છે અને તપાસ શરૂ કરી શકે છે. ED પાસે પૂછપરછ વિના પણ સંપત્તિ જપ્ત કરવાનો અધિકાર છે.