Economic liberalisation: ભારત આઝાદીના અમૃત ઉત્સવની ઉજવણી કરી રહ્યું છે. બ્રિટિશ શાસનથી આપણા દેશની આઝાદીનું આ 75મું વર્ષ છે. આ 75 વર્ષ દરમિયાન સ્વતંત્ર ભારતમાં સામાજિક, આર્થિક અને રાજકીય ત્રણેય મોરચે મોટા નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા છે. આવો જ એક નિર્ણય 1991માં આર્થિક ક્ષેત્રમાં લેવામાં આવ્યો હતો. જે ભારતમાં આર્થિક ક્ષેત્ર માટે એક મહાન નિર્ણય માનવામાં આવે છે. આ લેખમાં આપણે 1991ના આર્થિક ઉદારીકરણ વિશે વાત કરીશું જેણે ભારતનું ચિત્ર બદલી નાખ્યું.
1991ની આર્થિક ઉદારીકરણની નીતિ
1990માં ભારતમાં આર્થિક કટોકટીનો સામનો કરવા માટે, તત્કાલિન સરકારે 24 જુલાઈ 1991ના રોજ નવી આર્થિક નીતિની જાહેરાત કરી હતી. આ દરમિયાન ભારતના વડાપ્રધાન પી.વી. નરસિમ્હા રાવ અને નાણામંત્રી ડૉ. મનમોહન સિંહ હતા. આ આર્થિક નીતિને ઉદારીકરણ, ખાનગીકરણ અને વૈશ્વિકીકરણ (LPG)ની નીતિ કહેવામાં આવી હતી.
ઉદારીકરણ, વૈશ્વિકીકરણ અને ખાનગીકરણ નીતિથી શું બદલાયું?
આ નીતિથી ભારતીય બજાર વિશ્વ માટે ખુલી ગયું. આ કારણે ભારતમાં રોકાણની સાથે રોજગારીની નવી તકો ઊભી થવા લાગી. આ નીતિમાં ઉદ્યોગ અને વેપાર માટે લાઇસન્સ બનાવવાની પ્રક્રિયાને ઉદાર બનાવવામાં આવી હતી. જાહેર ઉદ્યોગોમાં સરકારનો હસ્તક્ષેપ ઓછો થયો અને દેશની અર્થવ્યવસ્થાને વેપાર, મૂડી અને ટેકનોલોજી દ્વારા વિશ્વની અન્ય અર્થવ્યવસ્થાઓ સાથે જોડવામાં આવી.
દેશમાં મોટા પાયે રોકાણ આવવા લાગ્યું
આ નીતિના કારણે દેશમાં મોટા પાયે રોકાણ આવવા લાગ્યું. જેના કારણે ભારતમાં માત્ર પૈસા જ નહીં પણ અહીંના લોકોને રોજગાર પણ મળવા લાગ્યો. આજે અસંખ્ય વિદેશી કંપનીઓ ભારતમાં છે. એમાં કેટલા ભારતીયો નોકરી કરે છે એ ખબર નથી. 1991ની નીતિએ ભારતના આર્થિક વિકાસમાં ફાળો આપ્યો હતો.
આ પણ વાંચો :