Monsoon Session of Parliament: નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ મંગળવારે કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે. સંસદનું ચોમાસુ સત્ર આના એક દિવસ પહેલા એટલે કે સોમવારથી શરૂ થશે. આ સમય દરમિયાન વિપક્ષ NEET પેપર લીક, રેલવે સુરક્ષા અને કાંવડ યાત્રાને લઈને યુપી સરકારના નિર્ણય સહિત ઘણા મુદ્દાઓ પર NDA સરકારને ઘેરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. કેન્દ્ર સરકારે ચોમાસુ સત્ર પહેલા રવિવારે સર્વપક્ષીય બેઠક બોલાવી હતી. જેમાં ભાજપ અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડા, કોંગ્રેસ નેતા ગૌરવ ગોગોઈ અને કેન્દ્રીય મંત્રી ચિરાગ પાસવાન સહિત વિવિધ રાજકીય પક્ષોના નેતાઓએ ભાગ લીધો હતો.
સંસદ સત્ર પહેલા રવિવારે યોજાયેલી સર્વપક્ષીય બેઠકમાં JDU અને YSRCPએ અનુક્રમે બિહાર અને આંધ્રપ્રદેશ માટે વિશેષ દરજ્જાની માંગ કરી હતી. આ દરમિયાન રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહે આ સર્વપક્ષીય બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી હતી. શાસક ગઠબંધન એનડીએ તરફથી જીતનરામ માંઝી અને જયંત ચૌધરી પણ બેઠકમાં હાજર રહ્યા ન હતા. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, સમાજવાદી પાર્ટીએ બેઠકમાં કાંવડ યાત્રાનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે આ અંગે લેવાયેલ નિર્ણય 'સંપૂર્ણપણે ખોટો' છે.
સરકાર 6 બિલ રજૂ કરી શકે છે
સોમવારથી શરૂ રહેલ સંસદનું ચોમાસુ સત્ર 12 ઓગસ્ટ સુધી ચાલશે. આમાં કુલ 19 બેઠકો યોજાવાની છે. આ સમયગાળા દરમિયાન સરકાર છ બિલ પણ રજૂ કરે તેવી અપેક્ષા છે. આમાં 90 વર્ષ જૂના એરક્રાફ્ટ એક્ટમાં ફેરફાર કરવા માટેનું બિલ તેમજ જમ્મુ-કાશ્મીરના બજેટ માટે સંસદની મંજૂરીનો પણ સમાવેશ થાય છે. આ દરમિયાન વિપક્ષ તરફથી હંગામો જોવા મળી શકે છે. મંગળવારે રજૂ થનારા બજેટ પહેલા નાણામંત્રી સીતારમણ સોમવારે સંસદમાં આર્થિક સર્વે પણ રજૂ કરશે.
આર્થિક સર્વે શું છે?
ઇકોનોમિક સર્વે સરકારના રિપોર્ટ કાર્ડ જેવું હોય છે જેમાં છેલ્લા નાણાકીય વર્ષના હિસાબો હોય છે. નોંધનીય છે કે પ્રથમ આર્થિક સર્વે 1950-51માં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. બજેટના એક દિવસ પહેલા રજૂ કરવાની પરંપરા 1964થી શરૂ થઈ હતી. આના માધ્યમથી જનતાને માત્ર અર્થવ્યવસ્થાની સાચી સ્થિતિ જ નહીં, પરંતુ સરકાર અનેક પડકારો વિશેની જાણકારી પણ આપે છે અને તેને કેવી રીતે દૂર કરી શકાય તે પણ સર્વેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે. આ સર્વેમાંથી સામાન્ય જનતાને માત્ર મોંઘવારી અને બેરોજગારીના આંકડા જ નહીં પરંતુ રોકાણ, બચત અને ખર્ચ અંગેના વિચારો પણ મળે છે.
ધારો કે સરકારનું ધ્યાન ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર છે તો આ ક્ષેત્ર રોકાણકારોને આકર્ષી શકે છે. એટલે કે, આ સેક્ટર મુજબની શક્યતાઓનો ખ્યાલ આપે છે. સર્વેમાં સરકારની નીતિઓ વિશે જ માહિતી આપવામાં આવતી નથી. આર્થિક સર્વે માત્ર સરકારની નીતિઓ જ નહીં પરંતુ ભાવિ આર્થિક દૃષ્ટિકોણ પણ દર્શાવે છે, તેથી જ તેને બજેટ પહેલા રજૂ કરવાની પરંપરા છે.