ફેક્ટ ચેક
નિર્ણય- ભ્રામક
વીડિયોના લાંબા વર્ઝનમાં રાહુલ ગાંધીએ ભારતમાં ગરીબ મહિલાઓને વાર્ષિક રૂ. 1 લાખ અને રૂ. 8,500નો માસિક હપ્તો કેવી રીતે આપવામાં આવશે તે અંગે વાત કરી હતી.
દાવો શું છે?
કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીનો એક વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર વ્યાપકપણે શેર કરવામાં આવી રહ્યો છે જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે તેમણે ભારતમાં ગરીબ મહિલાઓના બેંક ખાતામાં દર મહિને એક લાખ રૂપિયા જમા કરાવવાનું વચન આપ્યું છે. 19 સેકન્ડના આ વીડિયોમાં રાહુલ ગાંધીને એમ કહેતા સાંભળી શકાય છે કે, "ભારતની સૌથી ગરીબ મહિલાઓના બેંક ખાતામાં દર મહિને એક લાખ રૂપિયા..."
આ વીડિયો X (અગાઉ ટ્વિટર) પર ઘણા વપરાશકર્તાઓ દ્વારા શેર કરવામાં આવ્યો છે. એક યુઝરે લખ્યું, “ભારતમાં મોટા ભાગના મધ્યમ વર્ગના પરિવારો દર વર્ષે ₹12 લાખથી ઓછી કમાણી કરે છે. રાહુલ ગાંધી ઇચ્છે છે કે તેઓ તેમને મત આપે જેથી કરીને તેમના પર ભારે ટેક્સ લાદ્યા પછી તેઓ બેરોજગારોને દર વર્ષે ₹12 લાખ આપી શકે. આવી પોસ્ટ્સના આર્કાઇવ વર્ઝન અહીં અહીં અહીં અને અહીં જોઈ શકાય છે.
વાયરલ પોસ્ટના સ્ક્રીનશોટ. (સ્રોત: X/સ્ક્રીનશોટ)
જો કે, આ દાવો ભ્રામક છે. વીડિયોના લાંબા સંસ્કરણમાં, રાહુલ ગાંધી માસિક હપ્તાનું ગણિત સમજાવે છે અને કહે છે કે ગરીબ મહિલાઓના બેંક ખાતામાં વાર્ષિક 1 લાખ રૂપિયા અને દર મહિને 8,500 રૂપિયા જમા કરવામાં આવશે.
અમે સત્ય કેવી રીતે શોધી કાઢ્યું?
અમને જાણવા મળ્યું કે વાયરલ ક્લિપ 15 મેના રોજ પૂર્વી ઓડિશાના બોલાંગીરમાં યોજાયેલી કોંગ્રેસની રેલીમાંથી લેવામાં આવી હતી. રાહુલ ગાંધીના ભાષણનો વીડિયો ઈન્ડિયન નેશનલ કોંગ્રેસ (કોંગ્રેસ)ની યુટ્યુબ ચેનલ (અહીં આર્કાઈવ) પર લાઈવ સ્ટ્રીમ કરવામાં આવ્યો હતો.
આ વિડીયોમાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે 4 જૂને કોંગ્રેસની સરકાર બન્યા બાદ, ચૂંટણી પરિણામોની જાહેરાતની તારીખે, ભારતમાં આર્થિક રીતે નબળા વર્ગની મહિલાઓને તેમના બેંક ખાતામાં દર મહિને 8,500 રૂપિયા મળશે, જે કુલ એક વર્ષમાં 1 લાખ થશે.
વિડિયોમાં 29:15 મિનિટના સમયે, રેલીમાં હાજર એક મહિલા સુસ્મિતા સાહુનું ઉદાહરણ લેતા, રાહુલ ગાંધી કહે છે, 4 જુલાઈના રોજ, સુસ્મિતા સાહુ જેવી કરોડો મહિલાઓ ઓડિશામાં, યુપીમાં, તમિલનાડુમાં અને ભારતના દરેક રાજ્યમાં કરોડો મહિલાઓ જાગશે અને તેનું બેંક એકાઉન્ટ (2) ચેક કરશે અને 4 જુલાઈએ તેના બેંક ખાતામાં 8,500 રૂપિયાનો એક મહિનાનો હપ્તો જમા કરવામાં આવશે.
ગણિત સમજાવતા તેમણે કહ્યું કે દર મહિને એટલી જ રકમ ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે અને એક વર્ષમાં સુસ્મિતા સાહુ જેવી મહિલાઓને એક લાખ રૂપિયા આપવામાં આવશે. રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું કે, ભારતની સૌથી ગરીબ મહિલાઓના બેંક ખાતામાં દર મહિને એક લાખ રૂપિયા જમા થશે.
30:38 મિનિટથી 30:50 મિનિટની સમયમર્યાદા વચ્ચેનો ભાગ, જ્યાં ગાંધીએ કહ્યું હતું કે, "ભારતની સૌથી ગરીબ મહિલાઓના બેંક ખાતામાં દર મહિને એક લાખ રૂપિયા," ખોટો દાવો કરવા માટે શેર કરવામાં આવ્યો છે.
લોકસભા ચૂંટણી 2024 માટેના તેના ઢંઢેરામાં, કોંગ્રેસે 'મહાલક્ષ્મી યોજના' હેઠળ "દરેક ગરીબ ભારતીય પરિવાર"ને દર વર્ષે 1 લાખ રૂપિયા ટ્રાન્સફર કરવાનું વચન આપ્યું છે, આદર્શ રીતે ઘરની સૌથી વૃદ્ધ મહિલાના બેંક ખાતામાં. ઓડિશામાં તેમના ભાષણમાં, રાહુલ ગાંધીએ તેમના વચનનું પુનરાવર્તન કર્યું હતું અને ગરીબ મહિલાઓના ખાતામાં દર મહિને 1 લાખ રૂપિયા ટ્રાન્સફર કરવાનું નવું વચન આપ્યું ન હતું.
કોંગ્રેસના ચૂંટણી ઢંઢેરાનો સ્ક્રીનશોટ. (સ્રોત: ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ/સ્ક્રીનશોટ)
નિર્ણય
રાહુલ ગાંધીના ભાષણના વીડિયો સાથેનો દાવો કે તેમણે ભારતની દરેક ગરીબ મહિલાને દર મહિને 1 લાખ રૂપિયા આપવાનું વચન આપ્યું છે તે ભ્રામક છે. વિડિયોનું લાંબુ વર્ઝન તેને સમજાવતા બતાવે છે કે એક વર્ષમાં 12 મહિનાના સમયગાળામાં 1 લાખ રૂપિયા કેવી રીતે ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે.
Disclaimer: આ અહેવાલ સૌ પ્રથમ logicalfacts.com પર પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો હતો. આ સ્ટોરી ABP લાઈવ ગુજરાતીમાં વિશેષ વ્યવસ્થા સાથે પુનઃપ્રકાશિત કરવામાં આવી છે. એબીપી લાઈવ ગુજરાતીએ હેડલાઈન સિવાય રિપોર્ટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી.