Section 69 of BNS: દેશમાં 1 જુલાઈથી નવો ફોજદારી કાયદો લાગુ થઈ ચૂક્યો છે. આ હેઠળ ફોજદારી કેસોમાં હવે ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC)ને બદલે ભારતીય ન્યાય સંહિતા (BNS)ના નિયમો હેઠળ સજા મળશે. આમાં કલમ 69 (લગ્ન અથવા નોકરીના ખોટા વચનો આપીને જાતીય સંબંધો બાંધવા)ને ગુનો માનવામાં આવ્યો છે. આને લઈને કાયદા નિષ્ણાતોએ ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. તેમનું માનવું છે કે આ કલમ સમાજને લાભ કરતાં નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ કેસોમાં આરોપી માટે પોતાને નિર્દોષ સાબિત કરવું ખૂબ જ મુશ્કેલ બની જશે.
વાસ્તવમાં, BNSની કલમ 69માં લખ્યું છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ કોઈ મહિલાને છેતરીને તેનું જાતીય શોષણ કરે છે તો તેને ઓછામાં ઓછી 10 વર્ષ સુધીની સજા થઈ શકે છે. આમાં 'છેતરપિંડી'ને નોકરી, પ્રમોશનનો લાલચ, ખોટું વચન અથવા ઓળખ છુપાવીને લગ્ન કરવાના રૂપમાં વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવી છે.
કાયદા નિષ્ણાતોના મતે, કોઈ વ્યક્તિ પર BNSની કલમ 69 લાગવા પર આ સાબિત કરવું મુશ્કેલ હશે કે તે પીડિત મહિલા સાથે લગ્ન કરવા માંગતો હતો, પરંતુ કોઈ કારણસર કરી શક્યો નહીં. આ કેસમાં લખિત સંદેશા, કૉલ રેકોર્ડિંગ અને તસવીરોને વચન તોડવાના પુરાવા તરીકે રજૂ કરી શકાય છે. આમ છતાં, આ કહેવું મુશ્કેલ હશે કે લગ્નના વચનના આધારે જાતીય સંબંધો બાંધવામાં આવ્યા હતા. આનાથી પુરુષોના જીવન પર ઊંડી અસર પડી શકે છે.
"ખોટું વચન" સાબિત કરવું મુશ્કેલ
વકીલોના મતે, કોર્ટમાં લગ્ન કરવાના ઇરાદાને સાબિત કરવું અને તેને "ખોટું વચન" સાબિત કરવું મુશ્કેલ હશે. લગ્ન કરવાનો ઇરાદો વ્યક્તિગત છે. જો લગ્ન ન થાય તો કોઈ કેવી રીતે સાબિત કરી શકે કે ઇરાદો સાચો હતો? કાયદામાં આ સ્પષ્ટ નથી. સંબંધો ઘણા કારણોસર તૂટી શકે છે, એવી પરિસ્થિતિમાં પણ જ્યારે લગ્ન કરવાનો ઇરાદો હોય. આ સાબિત કરવું મુશ્કેલ હશે કે કોઈ વ્યક્તિ લગ્ન કરવા માંગતો હતો પરંતુ કોઈ કારણસર કરી શક્યો નહીં.
આ પ્રકારના કેસોમાં પોલીસે સંજોગોજન્ય પુરાવા રજૂ કરવા પડશે કે લગ્નનું વચન આપવામાં આવ્યું હતું અને જાતીય સંબંધો દેખાવ માટે બનાવવામાં આવ્યા હતા. આને અદાલતમાં સાબિત કરવું મુશ્કેલ હશે.
આ કેસોમાં લખિત સંદેશા, કૉલ રેકોર્ડિંગ અને તસવીરોને વચન તોડવાના પુરાવા તરીકે રજૂ કરી શકાય છે, પરંતુ આમ છતાં આ અનુમાન લગાવવું મુશ્કેલ હશે કે લગ્નના વચનના આધારે જાતીય સંબંધો બાંધવામાં આવ્યા હતા. આનાથી ઘણા લોકોનું જીવન બરબાદ થઈ શકે છે.