Suprme Court: સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે (22 એપ્રિલ) કહ્યું કે કર્મચારીઓમાં મહિલાઓની સમાન ભાગીદારી એ બંધારણીય ફરજનો વિષય છે. આ દરમિયાન, કોર્ટે વિકલાંગ બાળકોની માતાઓ માટે 'ચાઈલ્ડ કેર લીવ્સ' (CCL) ના મહત્વ પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું કે સીસીએલનો ઇનકાર કરવો એ કર્મચારીઓમાં મહિલાઓની સમાન ભાગીદારી સુનિશ્ચિત કરવાની બંધારણીય ફરજનું ઉલ્લંઘન સમાન છે.
મામલાને ગંભીર ગણીને ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ અને જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલાની બેંચે પાંદડા સંબંધિત અરજી પર સુનાવણી કરી હતી. કોર્ટે કહ્યું, "મહિલાઓની વર્કફોર્સમાં ભાગીદારી એ વિશેષાધિકારની બાબત નથી પરંતુ બંધારણીય જરૂરિયાત છે. રાજ્ય, એક આદર્શ એમ્પ્લોયર તરીકે, તેનાથી અજાણ રહી શકે નહીં." કોર્ટે આ કેસમાં કેન્દ્રને પક્ષકાર બનાવવાનો આદેશ આપ્યો હતો અને તેનો ચુકાદો સંભળાવવા માટે એડિશનલ સોલિસિટર જનરલ ઐશ્વર્યા ભાટીની મદદ માંગી હતી.
શું હતો સમગ્ર મામલો, જેના પર SCમાં થઈ સુનાવણી?
બાર એન્ડ બેન્ચના રિપોર્ટ અનુસાર, હિમાચલ પ્રદેશની એક કોલેજમાં એક મહિલા આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસરે કોર્ટમાં અરજી કરીને CCL ગ્રાન્ટની માંગણી કરી હતી. આના પર કોર્ટે રાજ્ય સત્તાવાળાઓને મહિલાને CCL આપવા માટેની અરજી પર વિચાર કરવાનો પણ નિર્દેશ આપ્યો હતો. મહિલા રાજ્યના નાલાગઢની એક કોલેજમાં ભણાવે છે.
મહિલા આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસરને તેના પુત્રની સંભાળ રાખવા માટે રજા આપવાનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો હતો. મહિલાના પુત્રને જન્મથી જ એક પ્રકારની જિનેટિક ડિસઓર્ડર છે. જો કે, જ્યારે તેણી તેના પુત્રની સંભાળ રાખવા માટે રજા માંગવા ગઈ, ત્યારે કોલેજ પ્રશાસને તેણીની બધી રજાઓ ખતમ થઈ ગઈ હોવાનું કહીને રજા આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું, અમારું માનવું છે કે અરજી ચિંતાનો ગંભીર મુદ્દો ઉઠાવે છે. અરજદારે રાઈટ્સ ઑફ પર્સન્સ વિથ ડિસેબિલિટીઝ એક્ટનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો છે. કમિશનરે એફિડેવિટમાં સૂચવ્યું છે કે CCLએ મહિલાઓને લઈને કોઈ નીતિ બનાવી નથી. કાર્યબળ આ વિશેષાધિકારની બાબત નથી પરંતુ બંધારણીય જરૂરિયાત છે અને રાજ્ય, એક મોડેલ એમ્પ્લોયર તરીકે, તેનાથી અજાણ રહી શકે નહીં.
સર્વોચ્ચ અદાલતે હિમાચલ પ્રદેશ રાજ્ય સરકારને તેની CCL નીતિમાં ફેરફાર કરવાનો આદેશ આપ્યો જેથી કરીને તે વિકલાંગ વ્યક્તિઓના અધિકારો અધિનિયમ, 2016 ની જોગવાઈઓને અનુરૂપ હોય.