Namibian Cheetah Died: મધ્યપ્રદેશના કુનો નેશનલ પાર્કમાં ચિત્તા પ્રોજેક્ટને વધુ એક મોટો આંચકો લાગ્યો છે. મંગળવારે અહીં એક માદા ચિતાનું મૃત્યુ થયું હતું. અન્ય દીપડા સાથે અથડામણ બાદ દક્ષાનું મોત થયું હતું. દક્ષિણ આફ્રિકા અને નામિબિયાથી આયાત કરાયેલા ત્રીજા ચિત્તાનું આ મૃત્યુ છે. અગાઉ કુનો નેશનલ પાર્કમાં બે ચિત્તાના મોત થયા હતા.
માર્ચ મહિનામાં નામીબિયાની પાંચ વર્ષની ચિત્તા શાશાનું મૃત્યુ
માર્ચ મહિનાની શરૂઆતમાં કુનો નેશનલ પાર્કમાં નામીબિયાની પાંચ વર્ષની ચિત્તા શાશાનું મૃત્યુ થયું હતું. માદા ચિત્તાને તેની કિડની અને લીવરમાં ઈન્ફેક્શન હતું. ચિત્તાઓના સતત મોત બાદ હવે અનેક સવાલો ઉઠી રહ્યા છે. કેન્દ્રીય પર્યાવરણ મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે દક્ષાના શરીર પર ઘાના નિશાન જોવા મળ્યા હતા.
પ્રોજેક્ટ ચિત્તા વિવાદોમાં ઘેરાયેલો છે
નામિબિયામાંથી આઠ ચિત્તાઓ ભારતમાં લાવવામાં આવ્યા બાદ દક્ષિણ આફ્રિકાના 12 ચિત્તાઓને પણ કુનો પાર્કમાં સ્થાયી કરવામાં આવ્યા હતા. હવે ત્રણ ચિતાઓના મૃત્યુ બાદ પ્રોજેક્ટ ચિતા વિવાદોમાં ઘેરાયેલો જણાય છે. વન્યજીવન નિષ્ણાતો માને છે કે કુનો નેશન પાર્કમાં 20 ચિત્તા રાખવાની ક્ષમતા નથી. કુનો નેશનલ પાર્કની અંદર 100 ચોરસ કિલોમીટરમાં ત્રણ ચિત્તાની હાજરી પર નામીબિયાના વન્યજીવ નિષ્ણાતોએ સવાલ ઉઠાવ્યા છે.
આ પણ વાંચો: Namibian Cheetah Died: નામિબિયાથી લાવવામાં આવેલા માદા ચિત્તાનું કુનો પાર્ક મોત, જાણો શું હતી બીમારી
Namibian Cheetah Died: મધ્યપ્રદેશના કુનો નેશનલ પાર્ક (KNP)માં છ મહિના પહેલા નામીબિયાથી લાવવામાં આવેલા આઠ ચિત્તાઓમાંથી એક માદા ચિત્તા 'સાશા'નું સોમવારે કિડનીની બિમારીને કારણે મૃત્યુ થયું હતું. વન વિભાગના એક ઉચ્ચ અધિકારીએ આ માહિતી આપી. સાડા ચાર વર્ષથી વધુ ઉંમરની માદા ચિતાનું મૃત્યુ 'પ્રોજેક્ટ ચિતા' માટે મોટો આંચકો માનવામાં આવી રહ્યો છે. આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ દેશમાંથી લુપ્ત થયેલા સાત દાયકા બાદ ચિત્તાઓને ફરીથી વસાવવાની યોજના છે. ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં, આઠ ચિત્તા નામીબિયાથી લાવવામાં આવ્યા હતા અને શ્યોપુર જિલ્લાના કેએનપીમાં રાખવામાં આવ્યા હતા.
મધ્યપ્રદેશના મુખ્ય મુખ્ય વન સંરક્ષક (પીસીસીએફ, વન્યજીવ) જેએસ ચૌહાણે જણાવ્યું કે માદા ચિત્તા 'સાશા'નું કિડનીની સમસ્યાને કારણે મૃત્યુ થયું હતું. તેણે કહ્યું કે 'સાશા' નામીબિયાથી ભારત આવતા પહેલા જ કિડનીની બીમારીથી પીડિત હતી. "એક સર્વેલન્સ ટીમે 22 માર્ચે શાશાને સુસ્તી શોધી કાઢી હતી, જેના પછી તેને સારવાર માટે આઇસોલેશન વોર્ડમાં ખસેડવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો," તેણે કહ્યું. તે જ દિવસે તેના લોહીના નમૂના લેવામાં આવ્યા હતા અને તેનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું, ચૌહાણે જણાવ્યું હતું. પોર્ટેબલ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ મશીન સાથે વન્યજીવન નિષ્ણાત બીમાર ચિત્તાની તપાસ કરવા KNP ની અંદર ગયા અને જોયું કે શાશાને કિડનીમાં ચેપ છે.
પહેલાથી જ હતી કિડનીની બીમારી
ત્યારબાદ, વાઇલ્ડલાઇફ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા (WII) અને KNP મેનેજમેન્ટના વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિકોએ સાશાની સારવારના ઇતિહાસ વિશે પૂછપરછ કરવા માટે ચિતા સંરક્ષણ ફંડ, નામીબિયાનો સંપર્ક કર્યો. તેઓને જાણવા મળ્યું કે 15 ઓગસ્ટ, 2022 ના રોજ (તેને KNP માં ખસેડવામાં આવ્યો હતો તેના એક મહિના પહેલા) તેના છેલ્લા રક્ત નમૂનામાં, પ્રાણીનું ક્રિએટિનાઇન સ્તર 400 હતું (કિડની નિષ્ફળતાનું સૂચક). ચૌહાણે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, "ઉચ્ચ ક્રિએટિનાઇન લેવલ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે માદા ચિત્તા તેના KNPમાં ટ્રાન્સફર થયા પહેલા જ કિડનીની બિમારીથી પીડાતી હતી."
અન્ય સાત સ્વસ્થ છે
વન અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે નામીબિયાના વન્યજીવન નિષ્ણાતો અને કેએનપી પશુચિકિત્સકોએ સાશાને પુનર્જીવિત કરવા માટે દિવસ-રાત કામ કર્યું હતું, પરંતુ તેને બચાવી શક્યા ન હતા. તેમણે નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે અન્ય સાત ચિત્તા સ્વસ્થ છે. સાતમાંથી ત્રણ નર અને એક માદાને ઉદ્યાનના ખુલ્લા જંગલ વિસ્તારમાં છોડવામાં આવ્યા છે અને તેઓ "સંપૂર્ણ સ્વસ્થ, સક્રિય અને સામાન્ય રીતે શિકાર કરે છે".
છેલ્લે ચિત્તા 1947 માં જોવા મળ્યા હતા
ગત મહિને દક્ષિણ આફ્રિકાથી KNPમાં લાવવામાં આવેલા અન્ય બાર ચિત્તાઓને હાલમાં આઈસોલેશનમાં રાખવામાં આવ્યા છે અને તેઓ સ્વસ્થ અને સક્રિય છે. આઠ ચિત્તા પાંચ માદા અને ત્રણ નર - નેમિબીયાથી લાવવામાં આવ્યા હતા, તેઓને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની હાજરીમાં 17 સપ્ટેમ્બરના રોજ KNP ખાતે તેમના બિડાણમાં છોડવામાં આવ્યા હતા. ભારતમાં છેલ્લે ચિત્તા 1947 માં હાલના છત્તીસગઢના કોરિયા જિલ્લામાં મૃત્યુ પામ્યો હતો અને 1952 માં દેશમાંથી સૌથી ઝડપી જમીન પ્રાણી લુપ્ત જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું.