દેશના નવ રાજ્યો અને ત્રણ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં સ્પેશિયલ ઇન્ટેન્સિવ રિવિઝન (SIR) ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. SIR પ્રક્રિયા હેઠળ દરેક મતદાન મથક માટે એક અલગ BLOની નિમણૂક કરવામાં આવી છે. BLO મતદારોના ઘરે જઈ રહ્યા છે, તેમને ગણતરી ફોર્મની બે નકલો પૂરી પાડી રહ્યા છે, જે તેમણે ભરીને BLOને પરત કરવી પડશે.
જોકે, SIR પ્રક્રિયા ચાલી રહી હોવાથી લોકો ચિંતિત અને શંકાસ્પદ છે કે જો SIR પ્રક્રિયા દરમિયાન તેમના નામ મતદાર યાદીમાં કાઢી નાખવામાં આવશે તો શું તેમના નામ મતદાર યાદીમાં સામેલ થશે. શું આ તેમની નાગરિકતાને અસર કરશે? ચાલો આ સંદર્ભમાં ચૂંટણી પંચની સૂચનાઓ જાણીએ
નાગરિકતા અંગે ચૂંટણી પંચના નિર્દેશ
SIR પ્રક્રિયા પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન ચૂંટણી પંચે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું હતું કે SIR પ્રક્રિયા અને નાગરિકતા અલગ અલગ સંસ્થાઓ છે. જો કોઈ વ્યક્તિ મતદાર યાદીમાં નોંધણી કરાવવામાં નિષ્ફળ જાય છે, તો તેમની નાગરિકતા રદ કરવામાં આવશે નહીં. આનો અર્થ એ છે કે મતદાર યાદીમાં તેમનું નામ ન હોવું નાગરિકતા રદ કરવા માટેનું કારણ નથી.
સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન ચૂંટણી પંચે જણાવ્યું હતું કે બંધારણ અને કાયદા હેઠળ ચૂંટણી પંચ પાસે લોકોના મતદાનના અધિકારને સુનિશ્ચિત કરવા માટે નાગરિકતા દસ્તાવેજો માંગવાનો અધિકાર છે.
જો તેમનું નામ કાઢી નાખવામાં આવે છે, તો શું તેઓ ફરીથી મતદાર યાદીમાં સામેલ થઈ શકશે?
લોકો એ પણ ચિંતિત છે કે જો SIR દરમિયાન તેમનું નામ કાઢી નાખવામાં આવે તો મતદાર યાદીમાં તેમનું નામ સામેલ થશે કે નહીં. ચૂંટણી પંચના એક વરિષ્ઠ અધિકારી જણાવે છે કે SIR પ્રક્રિયા ફક્ત મતદાર યાદીને શુદ્ધ કરવાની પ્રક્રિયા છે. તેનો હેતુ પાત્ર નાગરિકોના નામનો સમાવેશ કરવાનો અને પાત્ર ન હોય તેવા લોકોને દૂર કરવાનો છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે જો SIR પ્રક્રિયા દરમિયાન કોઈ વ્યક્તિનું નામ મતદાર યાદીમાં સામેલ ન થાય, તો ગભરાવાની જરૂર નથી. મતદાર યાદીમાં નામનો સમાવેશ સામાન્ય પ્રક્રિયાની જેમ જ કરવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે, વ્યક્તિ પછીથી મતદાર યાદીમાં પોતાનું નામ સામેલ કરવા માટે પ્રમાણપત્ર સબમિટ કરી શકે છે.
ફોર્મ ભરવા માટે હવે ફક્ત 11 દિવસ બાકી છે.
ચૂંટણી પંચ હાલમાં ગણતરી ફોર્મ સબમિટ કરવાની અંતિમ તારીખ 4 ડિસેમ્બર નક્કી કરે છે. ફક્ત 11 દિવસ બાકી છે. ચૂંટણી પંચનો દાવો છે કે BLO એ મોટાભાગના મતદારોને ફોર્મનું વિતરણ કરી દીધું છે. ચૂંટણી પંચનો દાવો છે કે આશરે 98 ટકા ગણતરી ફોર્મનું વિતરણ થઈ ગયું છે, અને તે એકત્રિત કરવાની પ્રક્રિયા ચાલી રહી છે.
ચૂંટણી પંચ દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, જો કોઈ મતદારનું નામ 2002 અથવા 2003ની મતદાર યાદીમાં દેખાય છે તો તેમણે ફોર્મની જમણી બાજુના કોલમમાં ભરવું પડશે અને તેને લિંક કરવું પડશે, એટલે કે, EPIC કાર્ડ નંબર, વિધાનસભા મતવિસ્તાર, સીરીયલ નંબર અને તે સમયનો ભાગ નંબર દાખલ કરવો પડશે.
ફોર્મ ઓનલાઈન પણ ભરી શકાય છે.
જો કોઈ મતદારનું નામ 2002 અથવા 2003ની મતદાર યાદીમાં ન હોય તો તેમણે ફોર્મના બીજા કોલમમાં તેમના માતાપિતા, દાદા-દાદી અથવા પરદાદાનું નામ ભરીને તેને મતદારના નામ સાથે લિંક કરવું પડશે. તેમણે નવો ફોટો પણ જોડવો પડશે અને ફોર્મ સબમિટ કરવું પડશે. આ પ્રક્રિયા દરમિયાન BLOને કોઈ દસ્તાવેજો સબમિટ કરવાની જરૂર નથી. ફોર્મ મેળવ્યા પછી BLO એક નકલ પર સહી કરશે અને તેને મતદારને પરત કરશે અને બીજી નકલ પોતાની પાસે રાખશે.
જો BLO મુલાકાત લે ત્યારે કોઈ સભ્ય ઘરે હાજર ન હોય તો કોઈ સમસ્યા નથી. BLO ત્રણ વખત ઘરની મુલાકાત લેશે અને ઘરનો કોઈપણ એક સભ્ય ફોર્મ ભરી શકે છે. જેઓ હાલમાં ઘરથી દૂર છે અથવા બીજા શહેરમાં રહે છે તેઓ પણ તેમના EPIC કાર્ડને તેમના મોબાઇલ નંબર સાથે લિંક કરીને ઓનલાઈન ફોર્મ ભરી શકે છે અથવા પરિવારનો કોઈ અન્ય સભ્ય તેમના વતી ફોર્મ સબમિટ કરી શકે છે.
જો તમારું નામ 2002ની મતદાર યાદીમાંથી ગુમ થયેલ હોય તો આ કરો.
ઘણા લોકોએ ફરિયાદ કરી છે કે પરિવારના કોઈ સભ્યનું નામ 2002 અથવા 2003 ની SIR મતદાર યાદીમાંથી ગુમ થયેલ છે. આવી સ્થિતિમાં, તેઓ ગણતરી ફોર્મ ભરી શકે છે. ત્યારબાદ જિલ્લા ચૂંટણી કચેરી નોટિસ જાહેર કરશે, અને સુનાવણી યોજાશે. સુનાવણી દરમિયાન, મતદારે ચૂંટણી પંચ દ્વારા નિર્ધારિત 10 દસ્તાવેજોમાંથી એક, જેમ કે શાળા પ્રમાણપત્ર, નિવાસ પ્રમાણપત્ર, પાસપોર્ટ, જન્મ પ્રમાણપત્ર, વગેરે સબમિટ કરવાની જરૂર પડશે. આ દસ્તાવેજોની ચકાસણી કરવામાં આવશે.
BLO નું કાર્ય પૂર્ણ થયા પછી, ચૂંટણી પંચ ડ્રાફ્ટ મતદાર યાદી બહાર પાડશે. મતદારો તેમના નામ ઓનલાઈન ચકાસી શકે છે કે તેમના નામ ડ્રાફ્ટ યાદીમાં શામેલ છે કે નહીં. જો તેમના નામ નહીં હોય તો તેઓ નિર્ધારિત સમયમાં ફરિયાદ નોંધાવી શકે છે. ચૂંટણી પંચે આ માટે એક મહિનાની સમયમર્યાદા આપી છે.