Weather Alert in India: ભારત એપ્રિલ અને જૂન, 2024 વચ્ચે ગરમીના મોજાથી સળગી જશે. હવામાન વિભાગની આ આગાહી સિવાય એક અભ્યાસમાં ચોંકાવનારો ખુલાસો થયો છે. ત્રણ દાયકાના વૈશ્વિક ડેટાના નવા વિશ્લેષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે વિશ્વભરમાં સ્ટ્રોકથી થતા મૃત્યુ અને અપંગતા આબોહવા પરિવર્તન-પ્રેરિત તાપમાનના ફેરફારો સાથે વધુને વધુ સંકળાયેલા છે. ન્યુરોલોજી જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે વર્ષ 2019માં, બિન-ઉત્તમ તાપમાનને કારણે સ્ટ્રોકના કારણે 5.2 લાખથી વધુ મૃત્યુ થયા હતા, જ્યારે આમાંથી મોટાભાગના મૃત્યુ (4.7 લાખથી વધુ) સ્ટ્રોકના કારણે થયા હતા.
અભ્યાસ દરમિયાન, સંશોધકોએ એ પણ શોધી કાઢ્યું હતું કે 1990 ની સરખામણીમાં શ્રેષ્ઠ કરતાં વધુ તાપમાન સાથે સંકળાયેલ સ્ટ્રોક મૃત્યુની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. "ખાસ કરીને 10 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોમાં ઊંચા તાપમાનને કારણે સ્ટ્રોકનું ભારણ ઝડપથી વધ્યું છે અને આફ્રિકા જેવા નીચા સામાજિક-વસ્તી વિષયક સૂચકાંક (SDI) પ્રદેશોમાં અપ્રમાણસર રીતે કેન્દ્રિત છે," તેઓએ અભ્યાસમાં લખ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, એવી આશંકા છે કે આકરી ગરમીમાં હાર્ટ સ્ટ્રોકનું જોખમ વધી શકે છે.
દરમિયાન હીટ વેવને લઈને કેન્દ્ર સરકાર એક્શનમાં આવી છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુરુવારે (11 એપ્રિલ, 2024) એક મોટી બેઠક લીધી. સત્તાવાર નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, "PM મોદીએ ગરમીની લહેર સંબંધિત પરિસ્થિતિ માટે તૈયારીઓની સમીક્ષા કરી છે. આ દરમિયાન, તેમણે જાગૃતિ વધારવાના મહત્વ પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. ગરમીના મોજાનો સામનો કરવા માટેની તૈયારીઓની સમીક્ષા કરતી વખતે, PMએ ખાસ કરીને સુનિશ્ચિત કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. પ્રાદેશિક ભાષાઓમાં જાગૃતિ સામગ્રીનો સમયસર પ્રસાર."
આગામી પાંચ દિવસમાં કેવું રહેશે હવામાન? IMDએ જણાવ્યું હતું
IMDના દૈનિક હવામાન બુલેટિનમાં ગુરુવારે (11 એપ્રિલ, 2024) જણાવ્યું હતું કે, "વાવાઝોડા સાથે હળવોથી મધ્યમ વરસાદ, તેજ પવન અને કરા સાથે 13 અને 15 એપ્રિલની વચ્ચે ઉત્તર પશ્ચિમ ભારતમાં જ્યારે 12 અને 15 એપ્રિલની વચ્ચે મધ્ય ભારતમાં થઈ શકે છે." એપ્રિલમાં જોરદાર વાવાઝોડા સાથે હળવાથી મધ્યમ વરસાદની સાથે ભારે પવન અને કરા પડવાની શક્યતા છે.
લોકસભા ચૂંટણી 2024 દરમિયાન પણ ગરમીનું મોજું રહેશે!
લોકસભા ચૂંટણી 2024 દરમિયાન (એપ્રિલ અને જૂન વચ્ચે), ઉત્તરીય મેદાનો સહિત દક્ષિણ ભારતમાં તીવ્ર ગરમી અને ગરમીનું મોજું રહેશે. IMDના મહાનિર્દેશક મૃત્યુંજય મહાપાત્રાના જણાવ્યા અનુસાર એપ્રિલ-જૂન વચ્ચે મહત્તમ તાપમાન સામાન્ય કરતાં વધુ રહેવાની શક્યતા છે. મધ્ય ભારત, ઉત્તરીય મેદાનો અને દક્ષિણ ભારતના કેટલાક રાજ્યોમાં હીટ વેવ ઘણા દિવસો સુધી રહેવાની ધારણા છે. આ રાજ્યો ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, ઉત્તર કર્ણાટક, ઓડિશા, આંધ્રપ્રદેશ અને મધ્યપ્રદેશ છે. હીટ વેવનો સામનો કરવા માટે 23 રાજ્યોએ એક્શન પ્લાન તૈયાર કર્યા છે.
ગરમીના મોજાથી કોને સૌથી વધુ જોખમ છે?
કેન્દ્રીય પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રી કિરેન રિજિજુ તરફથી કહેવામાં આવ્યું હતું કે એપ્રિલના અંતમાં અને ત્યાર બાદ ગરમ હવામાનની આગાહી કરવામાં આવી છે. જો કે, IMD દ્વારા એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે મહત્તમ તાપમાનમાં વધારો ઘઉંના પાક પર કોઈ અસર કરશે નહીં. આઈએમડીએ જણાવ્યું કે એપ્રિલથી જૂન દરમિયાન ભારે ગરમી રહેશે. હીટવેવની સૌથી વધુ અસર ગરીબોને થશે. હીટવેવ દરમિયાન ઊંચું તાપમાન જોખમ ઊભું કરે છે, ખાસ કરીને વૃદ્ધો, બાળકો અને પૂર્વ-અસ્તિત્વમાં રહેલી આરોગ્યની સ્થિતિ ધરાવતા લોકો માટે.