Mars Mission: એક નવા અભ્યાસ મુજબ, મંગળ ગ્રહનો લાલ રંગ આયર્નથી ભરપૂર ખનિજોની હાજરીને કારણે હોઈ શકે છે, જેને બનાવવા માટે ઠંડા પાણીની જરૂર પડે છે. આનાથી એવી શક્યતા મજબૂત બને છે કે આ ગ્રહ ભૂતકાળમાં રહેવા યોગ્ય હતો. નેચર કોમ્યુનિકેશન્સ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા આ અભ્યાસમાં સૂચવવામાં આવ્યું છે કે લાલ ગ્રહ પરની ધૂળ વિવિધ ખનિજોનું મિશ્રણ છે, જેમાં આયર્ન ઓક્સાઇડનો સમાવેશ થાય છે, જેમાંથી એક, ફેરીહાઇડ્રાઇટ, ગ્રહના રંગ માટે જવાબદાર હોઈ શકે છે.
મંગળ ગ્રહ પર પાણીના સંકેતો મળ્યા
યુએસની બ્રાઉન યુનિવર્સિટીના પોસ્ટડોક્ટરલ ફેલો અને અભ્યાસના મુખ્ય લેખક એડમ વેલેન્ટીનાસે જણાવ્યું હતું કે, "અમે મંગળ ગ્રહની લાલાશનું કારણ ફેરીહાઇડ્રાઇટ માનનારા પહેલા નથી, પરંતુ હવે અમે પ્રયોગશાળામાં મંગળની ધૂળ બનાવવા માટે અવલોકન ડેટા અને નવી પ્રયોગશાળા પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને તેનું વધુ સારી રીતે પરીક્ષણ કરી શકીએ છીએ,"
"અમારું વિશ્લેષણ અમને એવું માનવા તરફ દોરી જાય છે કે ફેરીહાઇડ્રાઇટ ધૂળમાં અને કદાચ ખડકોની રચનાઓમાં પણ સર્વવ્યાપી છે," તેમણે કહ્યું. જોકે, ફેરીહાઇડ્રાઇટ ઠંડા પાણીની હાજરીમાં અને હેમેટાઇટ જેવા ખનિજો કરતાં ઓછા તાપમાને બને છે જે અગાઉ લાલ રંગનું કારણ માનવામાં આવતા હતા, તેથી તારણો સૂચવે છે કે મંગળ પર પ્રવાહી પાણી ટકાવી રાખવા માટે સક્ષમ વાતાવરણ હોઈ શકે છે.
અબજો વર્ષો પહેલા મંગળનું વાતાવરણ બદલાયું હતું
મંગળ ગ્રહનું વાતાવરણ સૌર પવનોથી પ્રભાવિત થયું ત્યારે અબજો વર્ષો પહેલા તેનું વાતાવરણ ભેજવાળાથી શુષ્ક બન્યું હોવાનું માનવામાં આવે છે. મંગળ ગ્રહનું ચુંબકીય ક્ષેત્ર નબળું હતું, જે તેને સૌર પવનોથી સુરક્ષિત કરવામાં નિષ્ફળ ગયું, જેના કારણે મંગળ સૂકો અને ઠંડો રહ્યો. આ અભ્યાસમાં નાસા અને યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સી સહિત અવકાશ એજન્સીઓ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા મંગળ ગ્રહ પરના અનેક મિશનમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવેલા ડેટાનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ ટીમે પરિણામોની તુલના પ્રયોગશાળામાં થયેલા પ્રયોગો સાથે કરી, જ્યાં તેઓએ પરીક્ષણ કર્યું કે કેવી રીતે પ્રકાશ ફેરીહાઇડ્રાઇટ કણો અને અન્ય ખનિજો સાથે સિમ્યુલેટેડ મંગળની પરિસ્થિતિઓમાં ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરે છે.
વૈજ્ઞાનિકો મંગળના પ્રાચીન વાતાવરણને સમજવા માંગે છે
નાસાના પર્સિવરન્સ રોવર દ્વારા હાલમાં એકત્રિત કરવામાં આવી રહેલા મંગળ ગ્રહના નમૂનાઓનું વિશ્લેષણ, ટીમના તારણો ચોક્કસપણે સાચા છે કે કેમ તે બતાવશે. આ તારણો મંગળની રચના માટે એક સિદ્ધાંત તરીકે પ્રસ્તાવિત છે. આ રોવર જુલાઈ 2020 માં લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું અને ફેબ્રુઆરી 2021 માં મંગળ પર ઉતર્યું હતું. સંશોધકોનો ધ્યેય મંગળ ગ્રહના પ્રાચીન વાતાવરણ અને તેની રાસાયણિક પ્રક્રિયાઓને વધુ સારી રીતે સમજવાનો છે જેથી તે નક્કી કરી શકાય કે ગ્રહ ક્યારેય રહેવા યોગ્ય હતો કે નહીં.
અભ્યાસના મુખ્ય લેખકે વેલેન્ટીનાસે જણાવ્યું હતું કે, "આ સમજવા માટે, તમારે આ ખનિજ ક્યારે બન્યું તે પરિસ્થિતિઓને સમજવાની જરૂર છે". તે પરિસ્થિતિઓ આજના શુષ્ક, ઠંડા વાતાવરણ કરતાં ઘણી અલગ હતી. "આ અભ્યાસમાંથી આપણે જે જાણીએ છીએ તે એ છે કે પુરાવા ફેરીહાઇડ્રાઇટની રચના તરફ નિર્દેશ કરે છે, અને તે થવા માટે, એવી પરિસ્થિતિઓ હોવી જોઈએ જ્યાં હવા અથવા અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી ઓક્સિજન અને પાણી આયર્ન સાથે પ્રતિક્રિયા આપી શકે,"
મંગળ ગ્રહ વિશે એલોન મસ્કનું સ્વપ્ન સાકાર થશે?
એલોન મસ્કની કંપની સ્પેસએક્સ આગામી બે વર્ષમાં મંગળ પર તેનું સૌથી મોટું રોકેટ સ્ટારશિપ મોકલવાની યોજના બનાવી રહી છે. કંપનીના સીઈઓ એલોન મસ્કે કહ્યું હતું કે મંગળ પર સુરક્ષિત ઉતરાણનું પરીક્ષણ કરવામાં આવશે, ત્યારબાદ ત્યાં એક શહેર સ્થાપવાની યોજના બનાવવામાં આવશે. હવે એલોન મસ્કની આગાહી સાચી સાબિત થઈ રહી હોય તેવું લાગે છે, કારણ કે વૈજ્ઞાનિકોને મંગળ ગ્રહ પર પાણી હોવાના સંકેત મળ્યા છે.
આ પણ વાંચો...