ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચે વિવાદનું આખરે કારણ શું છે? જાણો યહૂદી મુલ્કની સંપૂર્ણ ઐતિહાસિક કહાણી
Israel-Palestine Conflict: ઈઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચેનો વિવાદ 100 વર્ષથી વધુ જૂનો છે. આ વિવાદ એ સમયથી ચાલી રહ્યો છે જ્યારે ઈઝરાયેલ નામનો કોઈ દેશ નહોતો.
Israel-Palestine War: હમાસે ગાઝા પટ્ટીમાંથી ઈઝરાયેલ પર અચાનક હુમલો કર્યો. આ હુમલો કેટલો મોટો હતો તેનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે હમાસે ઈઝરાયલ પર કુલ 5000 મિસાઈલો છોડી હતી. જવાબી કાર્યવાહી કરતાં ઇઝરાયલી સેનાએ પણ ગાઝા પટ્ટીમાં હમાસના સ્થાનોને નિશાન બનાવવાનું શરૂ કર્યું. આ રીતે લગભગ બે વર્ષની શાંતિ બાદ મધ્ય પૂર્વમાં ફરી એકવાર લોહિયાળ સંઘર્ષ શરૂ થયો છે.
2021માં પણ પેલેસ્ટાઇન સમર્થક હમાસ અને ઈઝરાયેલ વચ્ચે યુદ્ધ થયું હતું જે 10 દિવસ સુધી ચાલ્યું હતું. હાલના હુમલાઓને કારણે ઈઝરાયેલમાં મૃત્યુઆંક 300ને પાર થઈ ગયો છે, જ્યારે 1590 લોકો ઘાયલ થયા છે. ગાઝા પટ્ટીમાં 232 લોકો માર્યા ગયા છે, જ્યારે 1800 લોકો ઘાયલ થયા છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે ઇઝરાયેલ-પેલેસ્ટાઇન વિવાદ કેવી રીતે શરૂ થયો અને કેવી રીતે જર્મન તાનાશાહ એડોલ્ફ હિટલરે તેમાં મોટી ભૂમિકા ભજવી.
ટ્રેન્ડિંગ
વીસમી સદીની શરૂઆતમાં યુરોપમાં મોટી સંખ્યામાં યહૂદીઓ હતા.પરંતુ તેમની સાથે સતત ભેદભાવ કરવામાં આવી રહ્યો હતો, જેના કારણે તેઓ યુરોપ છોડીને પેલેસ્ટાઈન પહોંચવા લાગ્યા. પેલેસ્ટાઈન એક સમયે ઓટ્ટોમન સામ્રાજ્ય હેઠળ આવ્યું હતું. પેલેસ્ટિનિયન આરબો અહીં રહેતા હતા. આ સિવાય પેલેસ્ટાઈન ધાર્મિક રીતે મહત્વપૂર્ણ સ્થળ હતું, કારણ કે અહીંનું જેરુસલેમ શહેર મુસ્લિમો, યહૂદીઓ અને ઈસાઈ ધર્મ માટે પવિત્ર હતું.
યુરોપથી આવતા યહૂદીઓ પોતાના માટે એક નવો દેશ ઇચ્છતા હતા. તેણે દાવો કર્યો કે પેલેસ્ટાઈન તેની જમીન છે. તે ધાર્મિક ગ્રંથોને ટાંકીને આવું કહેતો હતો. યહૂદીઓની વધતી વસ્તીને કારણે આરબ લોકો સાથે તેમનો સંઘર્ષ શરૂ થયો. પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધમાં ઓટ્ટોમન સામ્રાજ્યનો પરાજય થયો અને પેલેસ્ટાઈનનો વિસ્તાર બ્રિટનના નિયંત્રણ હેઠળ આવ્યો. યુદ્ધ જીત્યા પછી, ફ્રાન્સ અને બ્રિટને મધ્ય પૂર્વનું વિભાજન કર્યું, જેણે યહૂદીઓ અને આરબો વચ્ચે તણાવ પેદા કર્યો.
હિટલરની ભૂમિકા શું હતી?
પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ પછી, યહૂદીઓ મોટી સંખ્યામાં યુરોપ છોડીને અમેરિકા, બ્રિટન, દક્ષિણ અમેરિકા, ફ્રાન્સ અને પેલેસ્ટાઈન જવા લાગ્યા. યહૂદીઓના સ્થળાંતરમાં સૌથી મોટો વધારો એડોલ્ફ હિટલર 1933માં જર્મનીનો સરમુખત્યાર બન્યો ત્યારે થયો હતો. તેમના શાસન દરમિયાન, યહૂદીઓ પર અત્યાચાર એટલો વધી ગયો કે તેઓ તેમના દેશ છોડીને ભાગી જવાની ફરજ પડી. મોટાભાગના યહૂદીઓએ ઇઝરાયેલ આવવાનું નક્કી કર્યું કારણ કે તેઓ તેને ધાર્મિક વતન માનતા હતા.
હિટલરના સમયમાં 60 લાખ યહૂદીઓ માર્યા ગયા. એક સમયે પોલેન્ડ, જર્મનીથી લઈને ફ્રાન્સ સુધી યહૂદીઓની મોટી વસ્તી હતી. આજે યહૂદીઓએ ત્યાંથી નાસી જવું પડ્યું. તેનું મુખ્ય કારણ હિટલર હતો. 1922-26માં લગભગ 75 હજાર યહૂદીઓ પેલેસ્ટાઈન પહોંચ્યા, જ્યારે 1935માં અહીં જનારા યહૂદીઓની સંખ્યા 60 હજાર હતી. યુદ્ધ સમાપ્ત થયા પછી, યુરોપમાં બાકી રહેલા તમામ યહૂદીઓએ પોતાના માટે એક નવો દેશ બનાવવા માટે પેલેસ્ટાઇન જવાનું શરૂ કર્યું.
કેવી રીતે વધ્યો ઇઝરાયલ પેલેસ્ટાઇનનો વિવાદ
યહૂદીઓ સામે આરબોમાં પહેલેથી જ રોષ હતો. પરંતુ બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી જ્યારે યહૂદીઓ માટે નવા દેશની માંગ ઉભી થઈ ત્યારે તેની સંપૂર્ણ જવાબદારી બ્રિટનને મળી. 1947 માં, યુનાઇટેડ નેશન્સે પેલેસ્ટાઇનમાં યહૂદીઓ અને આરબો માટે અલગ દેશો બનાવવા પર મતદાન કર્યું. યુએનએ પણ સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે જેરુસલેમ આંતરરાષ્ટ્રીય શહેર જ રહેશે. યહૂદીઓ તેનાથી ખુશ હતા, પરંતુ આ નિર્ણયને લઈને આરબોમાં ઘણો ગુસ્સો હતો. તેથી આ દરખાસ્તનો ક્યારેય અમલ થયો ન હતો.
બીજી તરફ બ્રિટને 1948માં પેલેસ્ટાઈન છોડી દીધું હતું. આ પછી, યહૂદી નેતાઓએ પોતે 14 મે, 1948 ના રોજ ઇઝરાયેલની સ્થાપના કરી. ઇઝરાયલ તરફથી આવું થતાં જ પેલેસ્ટાઇન તરફથી ઇજિપ્ત, જોર્ડન, સીરિયા અને ઇરાકે આ વિસ્તાર પર હુમલો કર્યો. આ પ્રથમ ઈઝરાયેલ-પેલેસ્ટાઈન સંઘર્ષ તરીકે ઓળખાય છે. આ યુદ્ધ પછી, આરબો માટે અલગ જમીન અલગ રાખવામાં આવી હતી. પરંતુ યુદ્ધને કારણે 7.5 લાખ યહૂદીઓ બેઘર થઈ ગયા.
જ્યારે પેલેસ્ટાઈન માટે લડી રહેલા દેશોની હાર થઈ ત્યારે તેના કારણે આરબોને પેલેસ્ટાઈન માટે જમીનનો એક નાનો ભાગ મળ્યો. આરબોને જે જમીન મળી તે પશ્ચિમ કાંઠા અને ગાઝા કહેવાતી. ઈઝરાયેલ બે જગ્યાઓ વચ્ચે આવતું હતું. તે જ સમયે, જેરુસલેમ શહેર પૂર્વ અને પશ્ચિમમાં વહેંચાયેલું હતું. પશ્ચિમમાં ઇઝરાયેલ દ્વારા કબજો કરવામાં આવ્યો હતો, જ્યારે પૂર્વમાં જોર્ડનના સુરક્ષા દળો તૈનાત હતા. આ બધુ કોઈપણ શાંતિ કરાર વિના થઈ રહ્યું હતું.
વર્ષ 1967માં ફરી એકવાર પેલેસ્ટાઈન અને ઈઝરાયેલ વચ્ચે યુદ્ધ થયું. પરંતુ આ વખતે ઈઝરાયેલે તેનાથી પણ વધુ આક્રમક હુમલો કર્યો અને પેલેસ્ટાઈનના મોટા ભાગ પર કબજો કરી લીધો. તેણે વેસ્ટ બેંક અને ગાઝા બંને કબજે કર્યા. બાદમાં તેણે ગાઝા પટ્ટી છોડી દીધી, પરંતુ પશ્ચિમ કાંઠાને તેના નિયંત્રણમાં રાખ્યો. તેના ઉપર પૂર્વ જેરુસલેમ પણ ઈઝરાયેલના તાબામાં આવી ગયું. પેલેસ્ટિનિયનો હવે ફક્ત પશ્ચિમ કાંઠે અને ગાઝા પટ્ટીમાં રહે છે.