PM Modi US Visit : વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી નવ વર્ષમાં છઠ્ઠી વખત અમેરિકાની મુલાકાતે છે. પરંતુ આ વખતે આ પ્રવાસ ખૂબ જ ખાસ છે કારણ કે તે 'સ્ટેટ વિઝિટ' પર છે. સ્ટેટ વિઝિટનો અર્થ છે કે જેમનું આમંત્રણ અમેરિકી પ્રમુખ જો બાઈડેન તરફથી આવ્યું છે. આ મુલાકાત એટલા માટે પણ મહત્વની બની જાય છે કારણ કે મોદી એવા બીજા ભારતીય વડાપ્રધાન છે જેમને અમેરિકા દ્વારા સ્ટેટ વિઝિટ આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે. મોદી પહેલા 2009માં તત્કાલિન વડાપ્રધાન ડૉ.મનમોહન સિંહ અમેરિકાની સરકારી મુલાકાતે ગયા હતા.


અત્યાર સુધી અમેરિકાએ ભારતીય નેતાઓને ત્રણ વખત સ્ટેટ વિઝિટ માટે આમંત્રણ આપ્યું છે. ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. સર્વપલ્લી રાધાકૃષ્ણન પ્રથમ ભારતીય નેતા હતા, જેમને અમેરિકાએ સ્ટેટ વિઝિટ બોલાવ્યા હતા. રાધાકૃષ્ણન 1963માં 3 થી 5 જૂન દરમિયાન રાજ્યના પ્રવાસે હતા. તેમના પછી મનમોહન સિંહ અને હવે વડાપ્રધાન મોદીને સ્ટેટ વિઝિટ બોલાવવામાં આવ્યા છે. પરંતુ સત્તાવાર સ્ટેટ વિઝિટનો અર્થ શું છે? અને શા માટે સ્ટેટ વિઝિટોને અન્ય મુલાકાતો કરતાં વધુ મહત્વ આપવામાં આવે છે? સમજવું જરૂરી છે. 


સ્ટેટ વિઝિટ શું છે?


યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના જણાવ્યા અનુસાર, સ્ટેટ વિઝિટને ઉચ્ચ પદની મુલાકાત કહેવામાં આવે છે. એટલા માટે કે તેનું આમંત્રણ ખુદ અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિની કલમે લખાયેલું છે. આ વખતે રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડેને વડાપ્રધાન મોદીને સ્ટેટ વિઝિટ બોલાવ્યા છે. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, વડાપ્રધાન મોદી અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ બાઈડેન અને તેમની પત્ની જીલ બાઈડેનના આમંત્રણ પર અમેરિકા ગયા છે.


સ્ટેટ વિઝિટમાં શું થાય છે?


સ્ટેટ વિઝિટ દરમિયાન અનેક પ્રકારના કાર્યક્રમો થાય છે. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ પોતે મહેમાન દેશના નેતાની યજમાની કરે છે. આ પ્રવાસનો તમામ ખર્ચ અમેરિકા ઉઠાવે છે.


જ્યારે વડાપ્રધાન મોદી 22 જૂને વોશિંગ્ટન પહોંચશે ત્યારે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડેન તેમનું સ્વાગત કરશે. ત્યારબાદ પીએમ મોદીને 21 તોપોની સલામી આપવામાં આવશે. આ દરમિયાન યુએસ આર્મીનું બેન્ડ ભારત અને અમેરિકાના રાષ્ટ્રગીતની ધૂન વગાડશે. સ્ટેટ વિઝિટ દરમિયાન અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિના નિવાસસ્થાન વ્હાઇટ હાઉસ ખાતે રાજ્ય રાત્રિભોજનનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ દરમિયાન અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ બાઈડેન, તેમની પત્ની જીલ બાઈડેન અને પીએમ મોદી એક જ ટેબલ પર બેસીને ભોજન કરશે.


22 જૂને વ્હાઇટ હાઉસમાં વડાપ્રધાન મોદી માટે સ્ટેટ ડિનર છે. આ ડિનરમાં જે પણ બનાવવામાં આવશે તેની જવાબદારી પ્રખ્યાત શેફ નીના કર્ટિસને આપવામાં આવી છે. નીના કર્ટિસ સેક્રામેન્ટો, કેલિફોર્નિયાના છોડ આધારિત રસોઇયા છે. ખાસ કરીને પીએમ મોદી માટે ડિનરમાં શાકાહારી મેનુ સામેલ કરવામાં આવ્યું છે.


અમેરિકાના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રોનાલ્ડ રીગનના નામે સૌથી વધુ સંખ્યામાં સ્ટેટ ડિનરનું આયોજન કરવાનો રેકોર્ડ છે. રીગને રાષ્ટ્રપતિ તરીકેના તેમના બે કાર્યકાળ દરમિયાન 59 થી વધુ સ્ટેટ ડિનરનું આયોજન કર્યું હતું. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડેનના કાર્યકાળ દરમિયાન આ ત્રીજું સ્ટેટ ડિનર હશે. પીએમ મોદી પહેલા બાઈડેને ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઈમેન્યુઅલ મેક્રોન અને દક્ષિણ કોરિયાના રાષ્ટ્રપતિ યૂન સુક યોલને સ્ટેટ વિઝિટ માટે આમંત્રણ આપ્યું છે.


વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ક્યાં રહેશે?


ત્રણ દિવસીય પ્રવાસ દરમિયાન વડાપ્રધાન મોદી વોશિંગ્ટનના 'બ્લેર હાઉસ'માં રોકાશે. આ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિનું ગેસ્ટ હાઉસ છે. બ્લેર હાઉસ અને વ્હાઇટ હાઉસ વચ્ચે માત્ર ગણતરીનું જ અંતર છે.


બ્લેર હાઉસનું નિર્માણ 1824માં થયું હતું. આ ગેસ્ટ હાઉસમાં 120 રૂમ છે. તે 60,600 ચોરસ ફૂટ વિસ્તારમાં બનેલ છે. અહીં 18 લોકોનો સ્ટાફ છે. તેમાં 14 ગેસ્ટ રૂમ, ત્રણ ડાઇનિંગ રૂમ, બે મોટા કોન્ફરન્સ રૂમ, બે કિચન, એક બ્યુટી સલૂન, એક્સરસાઇઝ રૂમ અને લોન્ડ્રી રૂમ છે. જો બે કે તેથી વધુ વિદેશી નેતાઓ એક જ સમયે વોશિંગ્ટનની મુલાકાત લે છે, તો બ્લેર હાઉસમાં કોઈને સ્થાન આપવામાં આવતું નથી. આવા પ્રસંગોએ, આ નેતાઓને વ્હાઇટ હાઉસના ગેસ્ટ ક્વાર્ટર્સમાં રાખવામાં આવે છે.


સ્ટેટ વિઝિટો શા માટે અલગ છે?


યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટની માર્ગદર્શિકા અનુસાર, અમેરિકામાં પાંચ પ્રકારની મુલાકાતો છે. આને 'રાજ્ય યાત્રા', 'ઓફિશિયલ ટ્રાવેલ', 'ઓફિશિયલ બિઝનેસ ટ્રાવેલ', 'બિઝનેસ ટ્રાવેલ' અને 'પ્રાઇવેટ ટ્રાવેલ'માં વિભાજિત કરવામાં આવી છે.


1. સ્ટેટ વિઝિટ: તેમાં અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ પોતે દેશના વડા એટલે કે રાજ્યના વડાને આમંત્રણ આપે છે. સ્ટેટ વિઝિટ આવતા નેતાઓ બ્લેર હાઉસમાં રોકાય છે. વ્હાઇટ હાઉસમાં તેમના માટે સ્ટેટ ડિનરનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.


2. સત્તાવાર મુલાકાત: સત્તાવાર મુલાકાત એ સ્ટેટ વિઝિટ પછીની બીજી સર્વોચ્ચ રેન્કિંગ મુલાકાત છે. આ મુલાકાતે આવનાર મહેમાનને 19 તોપોની સલામી આપવામાં આવે છે. તેમણે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ સાથે પણ મુલાકાત કરી છે.


3. ઓફિશિયલ વર્ક ટ્રીપ: આ ટ્રીપ પર દેશના નેતા કે વડાને બોલાવવામાં આવે છે. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ સાથે પણ મુલાકાત થવાની છે. વ્હાઇટ હાઉસમાં લંચ પણ છે. રાત્રિભોજન પણ થઈ શકે છે. આગમન અને પ્રસ્થાન પર કોઈ ખાસ કાર્યક્રમ નથી.


4. વર્ક ટ્રિપઃ આ ટ્રિપમાં અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ સાથે વ્હાઇટ હાઉસમાં ચોક્કસપણે મુલાકાત થવાની છે. પરંતુ કોઈ પણ પ્રકારનું લંચ કે ડિનર નથી. ભેટ પણ આપવામાં આવતી નથી. તેમજ રાષ્ટ્રપતિના પતિ કે પત્ની તેમાં ભાગ લેતા નથી.


5. પ્રાઈવેટ વિઝિટઃ આમાં કોઈપણ દેશના વડા, નેતા, વિદેશ મંત્રી, મંત્રી કે કોઈપણ સરકારી અધિકારી આવી શકે છે. આ માટે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની પરવાનગીની જરૂર નથી. ખાનગી મુસાફરી કોઈપણ સમય માટે હોઈ શકે છે.


વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની મુલાકાત શા માટે ખાસ છે?


વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો આ અમેરિકન પ્રવાસ ઘણી રીતે ખાસ છે. વડાપ્રધાન તરીકે મોદીની આ છઠ્ઠી અમેરિકા મુલાકાત છે. જોકે, આ પહેલીવાર છે જ્યારે તેઓ સ્ટેટ વિઝિટ છે. આ પ્રવાસ દરમિયાન પીએમ મોદી વ્હાઇટ હાઉસમાં જો બાઈડેન સાથે મુલાકાત કરશે. પીએમ મોદીના સન્માનમાં સ્ટેટ ડિનરનું આયોજન કરવામાં આવશે. બીજા દિવસે કોંગ્રેસના સંયુક્ત સત્રને સંબોધશે. પીએમ મોદી છેલ્લા દિવસે ઉપરાષ્ટ્રપતિ કમલા હેરિસ અને વિદેશ મંત્રી એન્ટની બ્લિંકનને પણ મળશે. 


22 જૂને પીએમ મોદી યુએસ સંસદની સંયુક્ત બેઠકને પણ સંબોધિત કરશે. આ પહેલા તેઓ વર્ષ 2016માં અમેરિકી સંસદને સંબોધિત કરી ચૂક્યા છે. પીએમ મોદી અમેરિકાની સંસદને બે વાર સંબોધન કરનાર પ્રથમ ભારતીય નેતા છે. વડાપ્રધાન મોદીના અમેરિકન પ્રવાસ દરમિયાન અનેક મહત્વના કરાર થવાની આશા છે. માનવામાં આવે છે કે ભારતને મહાસત્તા બનાવવા માટે આ અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો સંરક્ષણ સોદો હશે.


ભારતીય સંરક્ષણ મંત્રાલયે ગયા અઠવાડિયે જ 31 MQ-9B અમેરિકન પ્રિડેટર ડ્રોનની ખરીદીને મંજૂરી આપી છે. માનવામાં આવે છે કે પીએમ મોદી આ ત્રણ અબજ ડોલરની ડીલની જાહેરાત કરી શકે છે. આ સિવાય આ ટૂરમાં GE F414 એન્જિન ભારતમાં જ બનાવવામાં આવશે. જો આમ થશે તો જેટ એન્જિન ભારતમાં જ બની શકશે.


આ સાથે પીએમ મોદીની આ મુલાકાતમાં સ્ટ્રાઈકર બખ્તરબંધ વાહનોના સંયુક્ત ઉત્પાદન માટે કરાર થઈ શકે છે. સ્ટ્રાઈકને વિશ્વના સૌથી શક્તિશાળી બખ્તરબંધ વાહનો માનવામાં આવે છે.