દેશની રાજધાની દિલ્હી આ દિવસોમાં ગંભીર પ્રદૂષણ સામે ઝઝૂમી રહી છે. દેશના અન્ય શહેરોમાં પણ પ્રદૂષણની સ્થિતિ ગંભીર છે. શિયાળાની ઋતુમાં વાયુ પ્રદૂષણનું સ્તર અચાનક વધી જાય તે સામાન્ય બાબત છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આવું કેમ થાય છે? શિયાળાની ઋતુમાં જ પ્રદૂષણ કેમ વધે છે? ચાલો આજે આ લેખમાં તેનો જવાબ જાણીએ.
શિયાળાની ઋતુમાં હવા કેમ પ્રદૂષિત થાય છે?
શિયાળામાં નીચા તાપમાનને કારણે હવા ઠંડી પડી જાય છે. ઠંડી હવા ગરમ હવા કરતાં ભારે હોય છે અને નીચેની તરફ ડૂબી જાય છે. જેના કારણે પવનની ઊભી ગતિ ઓછી થાય છે અને પ્રદૂષિત તત્વો હવામાં ફસાયેલા રહે છે. આ સિવાય શિયાળામાં હવામાં ભેજ ઓછો હોય છે. ભેજ પ્રદૂષક કણોને એકસાથે વળગી રહેવામાં મદદ કરે છે અને તેમને જમીન પર પડવામાં મદદ કરે છે, પરંતુ જ્યારે ભેજ ઓછો હોય છે, ત્યારે પ્રદૂષક કણો હવામાં તરતા રહે છે.
આ ઉપરાંત, કેટલીકવાર વિચિત્ર પરિસ્થિતિ ઊભી થાય છે જેને ઊંધી તાપમાન કહેવામાં આવે છે. આમાં, ઉંચાઈ સાથે તાપમાન વધવાનું શરૂ થાય છે, જ્યારે સામાન્ય રીતે તાપમાન ઊંચાઈ સાથે ઘટે છે. આ સ્થિતિમાં, ગરમ હવા નીચેની ઠંડી હવાને દબાવી દે છે જેના કારણે પ્રદૂષિત કણો હવામાં ફસાયેલા રહે છે. શિયાળામાં ધુમ્મસ સામાન્ય છે. તેઓ પ્રદૂષક કણોને શોષી લે છે અને હવામાં ભળે છે, જેનાથી પ્રદૂષણનું સ્તર વધે છે.
પ્રદૂષણ શા માટે થાય છે?
શિયાળામાં લોકો ગરમ કપડાં પહેરે છે અને હીટરનો ઉપયોગ કરે છે જેના કારણે વાહનોની સંખ્યામાં વધારો થાય છે અને વાહનોમાંથી નીકળતો ધુમાડો હવાને પ્રદૂષિત કરે છે. આ ઉપરાંત શિયાળામાં ઘણા ઉદ્યોગોમાં ઉત્પાદન વધે છે, જેના કારણે ઔદ્યોગિક પ્રદૂષણ પણ વધે છે. ઉપરાંત, શિયાળામાં ખેડૂતો ખેતરોમાં સ્ટબલ સળગાવે છે, જેના કારણે હવામાં ઘણું પ્રદૂષણ થાય છે, જ્યારે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં લોકો શિયાળામાં લાકડા અથવા ગાયના છાણ બાળે છે, જેનાથી ઘરની અંદર અને બહાર બંને જગ્યાએ પ્રદૂષણ વધે છે.
આ પણ વાંચો : આ દેશોમાં ભારતના હજાર રૂપિયા લાખો બની જાય છે, જાણો તે કયા કયા દેશ છે