હોકીના જાદુગર મેજર ધ્યાનચંદને આદર આપતા કેન્દ્ર સરકારે મોટો નિર્ણય લીધો છે. રાજીવ ગાંધી ખેલ રત્ન એવોર્ડનું નામ બદલીને મેજર ધ્યાનચંદ ખેલ રત્ન એવોર્ડ રાખવામાં આવ્યું છે. મેજર ધ્યાનચંદ હોકી જાદુગર તરીકે ઓળખાતા હતા. જ્યારે તે હોકી સાથે મેદાનમાં પ્રવેશ કરતા હતા, ત્યારે બોલ તેની લાકડીને વળગી રહેતો હતો જાણે કે તે જાદુઈ લાકડી વડે હોકી રમી રહ્યા હોય.
ઘણા પ્રસંગોએ એવું કહેવામાં આવતું હતું કે મેજર ધ્યાનચંદની હોકીમાં ચુંબક અથવા ગુંદર છે. આ આશંકાને કારણે, એક વખત હોલેન્ડ અને જાપાનમાં તેની હોકીને તોડીને જોવામાં આવી હતી. પરંતુ આવી કોઈ આશંકા સાચી સાબિત થઈ નથી. કદાચ એટલે જ તેને હોકીના જાદુગર કહેવામાં આવે છે.
મેજર ધ્યાનચંદની સિદ્ધિઓને સમગ્ર વિશ્વમાં યાદ કરવામાં આવે છે. આજ સુધી કોઈ ખેલાડી તેનો રેકોર્ડ તોડી શક્યો નથી. 1928 માં, એમ્સ્ટરડેમમાં, બ્રિટિશ શાસિત ભારતીય ટીમે ફાઇનલમાં નેધરલેન્ડને 3-2થી હરાવીને ઓલિમ્પિકમાં પ્રથમ વખત હોકી ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો. ત્યારબાદ ભારતીય હોકીને ધ્યાનચંદના રૂપમાં એક નવો સ્ટાર મળ્યો, જેમણે પાંચ મેચમાં 14 ગોલ કર્યા હતા.
29 ઓગસ્ટને સ્પોર્ટ્સ ડે તરીકે ઉજવવામાં આવે છે
મેજર ધ્યાનચંદનો જન્મ 29 ઓગસ્ટ 1905 ના રોજ અલ્હાબાદ (હાલ પ્રયાગરાજ) ના રાજપૂત પરિવારમાં થયો હતો. દર વર્ષે આ દિવસે સ્પોર્ટસ ડે ઉજવવામાં આવે છે. તેને બાળપણમાં હોકીની રમતમાં કોઈ રસ નહોતો. 16 વર્ષની ઉંમરે તેના પ્રાથમિક શિક્ષણ પછી તેઓ આર્મીમાં ભરતી થયા. ત્યાં સુધી તેને હોકીમાં કોઈ રસ નહોતો. જ્યારે ધ્યાનચંદ રેજિમેન્ટના સુબેદાર મેજર તિવારીને મળ્યા ત્યારે તેમનામાં હોકી પ્રત્યેનો રસ જાગૃત થયો. તેને હોકી રમવા માટે પ્રેરિત કરવાનો શ્રેય મેજર તિવારીને જાય છે. છોડા જ સમયમાં તેઓ વિશ્વના એક મહાન ખેલાડી બની ગયા.
ઓલિમ્પિકમાં ધ્યાનચંદે ભારત માટે 1928, 1932 અને 1936 વર્ષોમાં ભારત માટે ગોલ્ડ મેડલ જીત્યા હતા. ભારત સરકારે વર્ષ 1956 માં તેમને પદ્મ ભૂષણથી સન્માનિત કર્યા હતા. ધ્યાનચંદે હોકીની 185 મેચોમાં કુલ 570 ગોલ કર્યા હતા.