Digital Fasting: તમે નોંધ્યું હશે કે આપણા સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ કરવાનો સમય દર વર્ષે વધી રહ્યો છે. અગાઉ, ટીવી પણ થોડું જોતા હતા, પરંતુ હવે લોકો ટીવી જોતી વખતે સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ કરે છે. સ્માર્ટફોનની દુનિયામાં કોઈ સોશિયલ મીડિયા પર ગાયબ છે તો કોઈ વીડિયો જોવામાં મગ્ન છે. આજના સમયમાં બાળકોથી લઈને વૃદ્ધોના હાથમાં સ્માર્ટફોન જોવા મળે છે. હવે ફોટોગ્રાફ્સ માટે પણ કેમેરા જ નહીં, સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. લોકોએ વ્લોગ બનાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. હવે લોકો પોતાના મનને શાંત કરવા માટે ટ્રિપ પર જતા નથી, પરંતુ સ્માર્ટફોનમાંથી વીડિયો બનાવીને સોશિયલ મીડિયા પર મૂકે છે.
અમે સ્માર્ટફોનની આસપાસ અમારી પોતાની નાની દુનિયા બનાવી છે. જોકે સ્માર્ટફોનને આટલું વળગી રહેવાની આદત બિલકુલ સારી નથી. આવી સ્થિતિમાં, ડિજિટલ ઉપવાસ એક સારા ઉપાય તરીકે ઉભરી આવ્યો છે. ચાલો તેના વિશે જાણીએ.
ડિજિટલ ઉપવાસ શું છે?
ડિજિટલ ઉપવાસ એક દિવસ અથવા એક અઠવાડિયામાં સ્માર્ટફોનના ઉપયોગની મર્યાદા નક્કી કરે છે. ડિજિટલ ઉપવાસમાં લોકો નિર્ધારિત સમય અનુસાર જ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરે છે. આ ઉપવાસમાં સામાન્ય રીતે ફોન, ટેબ્લેટ કે લેપટોપનો સમાવેશ થાય છે. ડિજિટલ ઉપવાસને ઘણા નામોથી ઓળખવામાં આવે છે જેમ કે- ડિજિટલ ડિટોક્સ, ડોપામાઇન ફાસ્ટિંગ, અનપ્લગિંગ ફ્રોમ ટેક્નોલોજી અને ડિજિટલ સબાથ વગેરે.
ડિજિટલ ઉપવાસના ફાયદા
તમારી દિનચર્યામાં ડિજિટલ ઉપવાસનો સમાવેશ કરીને, તમારા સંબંધો વધુ મજબૂત બને છે.
તમે ઉત્પાદક કાર્ય કરી શકો છો.
તમારું સ્વાસ્થ્ય પણ સારું રહે.
તમને વધુ સારી વસ્તુઓ માટે સમય મળશે.
ડિજિટલ ઉપવાસ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
સમય જતાં સ્ક્રીનને વળગી રહેવાની લોકોની આદત વ્યસનમાં ફેરવાઈ ગઈ છે. આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો સમયની સાથે આ વ્યસન વધી રહ્યું છે. ભારતમાં લોકો 2019માં લગભગ સાડા ત્રણ કલાક સ્ક્રીન પર વિતાવતા હતા. 2021માં ભારતીયોએ વર્ષના 6 હજાર 550 કરોડ કલાક મોબાઈલ સ્ક્રીન પર વિતાવ્યા હતા. 2019 ની સરખામણીમાં, અમે 37 ટકાનો વધારો જોયો છે. ફોન પર સમય પસાર કરવાની બાબતમાં આપણો દેશ બ્રાઝિલ, ઈન્ડોનેશિયા, દક્ષિણ કોરિયા અને મેક્સિકો પછી વિશ્વમાં પાંચમા નંબરે આવે છે. હવે લોકોએ લગભગ 6 કલાક માટે તેમના ફોનની સ્ક્રીન આપવાનું શરૂ કરી દીધું છે.
ડૉક્ટરો ક્યારે ડિજિટલ ઉપવાસની ભલામણ કરે છે?
બીજી તરફ યુવાનોના કિસ્સામાં આ વિષય વધુ ચિંતાજનક છે. યુવાનો રોજના લગભગ 8 કલાક ઓનલાઈન વિતાવી રહ્યા છે. ફોન પર કલાકો વિતાવવાની સીધી અસર સ્વાસ્થ્ય પર પડી રહી છે. સોશિયલ મીડિયાનું વ્યસન લોકોના વર્તન અને સ્વભાવને ચીડિયા બનાવી રહ્યું છે. માનસિક સમસ્યાઓ વધી રહી છે. જ્યારે સમસ્યાઓ મર્યાદાથી વધી જાય ત્યારે ડૉક્ટરો ડિજિટલ ડિટોક્સ અથવા ડિજિટલ ઉપવાસની ભલામણ કરે છે.