ઈવીએમ (ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન) નો ઉપયોગ ચૂંટણીમાં મત આપવા માટે થાય છે જેથી મેન્યુઅલ બેલેટ પેપરની જરૂર ન પડે.
તે બેટરી સંચાલિત મશીન છે જેમાં કંટ્રોલ યુનિટ અને બેલેટ યુનિટ છે. મતદાર બેલેટ યુનિટમાં એક બટન દબાવીને પોતાનો મત આપે છે અને કંટ્રોલ યુનિટ તેને રેકોર્ડ કરે છે.
તમારી જાણકારી માટે તમને જણાવી દઈએ કે ઈવીએમને ઈન્ટરનેટ, વાઈ-ફાઈ કે બ્લૂટૂથ દ્વારા કંટ્રોલ કરી શકાતું નથી. એટલા માટે હાલ તેને હેક કરવું શક્ય નથી.
આ સિવાય ઈવીએમનું સોફ્ટવેર પણ બદલી શકાતું નથી કારણ કે તે માઇક્રોકન્ટ્રોલરમાં પ્રોગ્રામ થયેલું છે જેને બદલવું કે રી-પ્રોગ્રામ કરવું શક્ય નથી.
EVM એક સ્વતંત્ર ઉપકરણ છે એટલે કે તેને કોઈપણ બાહ્ય ઉપકરણ સાથે કનેક્ટ કરી શકાતું નથી, જેનાથી ચેડાં થવાની શક્યતા ઘટી જાય છે.
વોટર વેરિફાઈબલ પેપર ઓડિટ ટ્રેઈલ (VVPAT) દ્વારા, મતદાર જોઈ શકે છે કે તેણે જે ઉમેદવારને મત આપ્યો છે તેનું નામ નોંધવામાં આવ્યું છે કે નહીં. આના કારણે પારદર્શિતા નથી.
ઈવીએમને સીલબંધ અને સલામત રાખવામાં આવે છે અને ચૂંટણી પહેલા દરેક મશીનનું પરીક્ષણ કરવામાં આવે છે જેથી કોઈ ચેડાં ન થાય.
મશીનો સલામત અને કાર્યક્ષમ રીતે કાર્ય કરે છે તેની ખાતરી કરવા માટે મજબૂત સલામતી પ્રક્રિયાઓ અને ત્રણ સ્તરની ચકાસણીમાંથી પસાર થાય છે.
રાજકીય પક્ષો દ્વારા સમયાંતરે EVMની વિશ્વસનીયતા પર પ્રશ્નો ઉઠાવવામાં આવ્યા છે પરંતુ ચૂંટણી પંચ અને નિષ્ણાતોએ તેને સુરક્ષિત જાહેર કર્યું છે.
અત્યાર સુધી કોઈ નક્કર પુરાવા મળ્યા નથી કે ઈવીએમને કોઈપણ ચેડા વગર હેક કરી શકાય. હાલમાં ચૂંટણી પંચે પણ તેને મતદાનની સલામત પદ્ધતિ જાહેર કરી છે.