સોમનાથ મંદિર 12 જ્યોતિર્લિંગોમાં પ્રથમ આવે છે. તે ગુજરાતના સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં વેરાવળ બંદર નજીક આવેલું છે. આ મંદિર વિશે એવું માનવામાં આવે છે કે ચંદ્રદેવે પોતે આ શિવલિંગની સ્થાપના કરી હતી. સોમનાથ નામ રાખવા પાછળનું કારણ એ છે કે સોમ ચંદ્રનું પણ એક નામ છે. તેથી જ આ જ્યોતિર્લિંગનું નામ સોમનાથ પડ્યું. આ મંદિર દેશના સૌથી જૂના યાત્રાધામોમાંનું એક છે સ્કંદપુરાણ, શ્રીમદ ભાગવત ગીતા, શિવપુરાણમ વગેરે જેવા પ્રાચીન ગ્રંથોમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ છે. આ મંદિર ત્રણ ભાગમાં વહેંચાયેલું છે, તેની ટોચ 150 ફૂટ ઉંચી છે તેના શિખર પરના કલશનું વજન 10 ટન છે. ગઝનીના મહમુદે સૌપ્રથમ સોમનાથ પર 1025માં હુમલો કર્યો હતો.