Goverdhan Puja 2024: દર વર્ષે દિવાળીના બીજા દિવસે ગોવર્ધન પૂજાનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. અન્નકૂટ અને ગોવર્ધન પૂજા 2 નવેમ્બર 2024ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. ગોવર્ધન પૂજાના દિવસે આયુષ્માન અને સૌભાગ્ય યોગ રચાઈ રહ્યો છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્રમાં આ યોગ ખૂબ જ શુભ અને લાભકારી માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ યોગમાં કરવામાં આવેલ કામથી સફળતા મળે છે.
પંચાંગ અનુસાર, આ વર્ષે કારતક મહિનામાં આવતી શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિ 1 નવેમ્બર 2024ના રોજ સાંજે 06:16 વાગ્યાથી શરૂ થઈ રહી છે અને તે બીજા દિવસે 2 નવેમ્બરે રાત્રે 08:21 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં ઉદયતિથિના આધારે 2 નવેમ્બર 2024ના રોજ ગોવર્ધન પૂજાનો તહેવાર ઉજવવામાં આવશે.
અન્નકૂટ પર શું કરવું
ગોવર્ધન પૂજાને અન્નકૂટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દિવસે ગોવર્ધન પર્વત, ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ અને માતા ગાયની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો ઘરના આંગણામાં અથવા ઘરની બહાર ગાયના છાણથી ગોવર્ધન પર્વતનો આકાર બનાવે છે અને તેની પૂજા કરે છે. તેમજ આ દિવસે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ અર્પણ કરવામાં આવે છે.
ગોવર્ધન પૂજા અન્નકૂટ તરીકે પણ કરવામાં આવે છે. આ તહેવારમાં ભગવાન કૃષ્ણની સાથે ગોવર્ધન પર્વત અને ગાયની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. આ દિવસે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને 56 ભોગ ચઢાવવામાં આવે છે. દિવાળીના બીજા દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના રાજા બલિ પરના વિજયની ઉજવણી છે.
ગોવર્ધન પૂજા 2024 (Goverdhan Puja 2024 date)
પંચાંગ અનુસાર, આ વર્ષે કારતક મહિનામાં આવતી શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિ 1 નવેમ્બર 2024ના રોજ સાંજે 06:16 વાગ્યાથી શરૂ થઈ રહી છે અને તે બીજા દિવસે 2 નવેમ્બરે રાત્રે 08:21 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં ઉદયતિથિના આધારે 2 નવેમ્બર 2024ના રોજ ગોવર્ધન પૂજાનો તહેવાર ઉજવવામાં આવશે.
આયુષ્માન અને શુભ યોગ (Goverdhan puja 2024 Shubh yoga)
ગોવર્ધન પૂજાના દિવસે આયુષ્માન અને સૌભાગ્ય યોગની રચના થઈ રહી છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્રમાં આ યોગ ખૂબ જ શુભ અને લાભકારી માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ યોગમાં કરવામાં આવેલ કામથી સફળતા મળે છે. આયુષ્માન યોગ સવારે 11:19 સુધી ચાલશે, ત્યારબાદ સૌભાગ્ય યોગ શરૂ થશે.
ગોવર્ધન પૂજા મુહૂર્ત (Goverdhan puja 2024 Muhurat)
ભવિષ્યવક્ત અને જન્માક્ષર વિશ્લેષક ડૉ. અનીશ વ્યાસે જણાવ્યું કે 2 નવેમ્બર, 2024ના રોજ ગોવર્ધન પૂજાનો શુભ સમય સવારે 6 થી 8 છે. આ પછી બપોરે 03:23 મિનિટથી 05:35 મિનિટ સુધી પૂજા પણ કરી શકાય છે.
પૂજા પદ્ધતિ
- ગોવર્ધન પૂજાના દિવસે ભગવાન ગોવર્ધનની મૂર્તિ ગાયના છાણમાંથી બનાવવામાં આવે છે.
- તેને ફૂલોથી શણગારવામાં આવે છે. પૂજા દરમિયાન દેવતાને દીવો, ફૂલ, ફળ, દીવો અને પ્રસાદ ચઢાવો.
- ગોવર્ધન દેવતા શયન મુદ્રામાં બનાવવામાં આવે છે. તેમની નાભિની જગ્યાએ માટીનો દીવો રાખવામાં આવે છે.
- પૂજા પછી સાત વખત પરિક્રમા કરવામાં આવે છે. પરિક્રમા સમયે ઘડામાંથી પાણી ઢોળતી વખતે અને જવ વાવતા પરિક્રમા કરો.
શા માટે અનેક પ્રકારના વ્યંજન બનાવવામાં આવે છે?
ઋગ્વેદમાં ઉલ્લેખ છે કે ભગવાન વિષ્ણુએ વામનના રૂપમાં સમગ્ર સૃષ્ટિને ત્રણ પદોમાં માપી હતી. આ દિવસે શ્રી કૃષ્ણએ દેવેન્દ્રનું સન્માન કરવા માટે ગોવર્ધન ધારણ કર્યું હતું. શહેરમાં વિવિધ સ્થળોએ નવધાન્યમાંથી બનેલા પર્વત શિખરોનો ભોગ અન્નકૂટ પ્રસાદ સ્વરૂપે વિતરણ કરવામાં આવશે.
મહત્વ
પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, ગોવર્ધન પૂજાની શરૂઆત સૌપ્રથમ ભગવાન કૃષ્ણ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. શ્રી કૃષ્ણે ગોવર્ધન પર્વતને આંગળી પર ઉપાડીને ભગવાન ઈન્દ્રના ક્રોધથી વ્રજના લોકો અને પશુ-પક્ષીઓનું રક્ષણ કર્યું હતું. આ જ કારણ છે કે ગોવર્ધન પૂજામાં ગિરિરાજની સાથે ભગવાન કૃષ્ણની પણ પૂજા કરવાની જોગવાઈ છે. આ દિવસે અન્નકૂટનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો...