Mahashivratri 2024: દર વર્ષે ફાગણ મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તારીખે મહાશિવરાત્રીનો તહેવાર એક મહાન તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. શિવપુરાણ અનુસાર આ તિથિની પવિત્ર રાત્રિએ આદિદેવ ભગવાન શિવ લાખો સૂર્યની અસરથી પ્રકાશના સ્તંભના રૂપમાં પ્રગટ થયા હતા. તેથી આ તહેવાર શિવના દિવ્ય અવતારનો શુભ તહેવાર છે. પૌરાણિક ગ્રંથો અનુસાર, સતીનો પાર્વતી તરીકે પુનર્જન્મ થયો હતો. ત્યારબાદ આ દિવસે ભગવાન શિવ અને આદિશક્તિના વિવાહ થયા. તેથી શિવરાત્રિ પર શિવ-પાર્વતીની પૂજા કરવી વિશેષ ફળદાયી છે. શિવલિંગ પર પાણી, દૂધ, દહીં, ખાંડ, મધ, ઘી, શણ, ફૂલ, ધતુરા, ચંદન અને ફળો ચઢાવવામાં આવે છે, પરંતુ કેટલાક પ્રવાહી એવા છે જેને શિવલિંગ પર ચઢાવવા માટે શાસ્ત્રોમાં નિષેધ માનવામાં આવે છે.
નથી ચઢતું ચંપાનું ફૂલ
સ્ટૉરી એવી છે કે બ્રહ્માજીએ ચંપાના ફૂલને ભગવાન શિવની સામે જૂઠું બોલવા માટે સમજાવ્યું. આ પછી ચંપાનું ફૂલ અને બ્રહ્માજી ભગવાન શિવની સામે પહોંચ્યા. બ્રહ્માજીએ ભગવાન શિવને કહ્યું કે તેમને જ્યોતિર્લિંગની શરૂઆત મળી છે અને ખોટી સાક્ષી આપવા માટે ચંપાનું ફૂલ પણ મળ્યું છે, જેના કારણે ભોલેનાથ ગુસ્સે થયા અને ચંપાના ફૂલને શ્રાપ આપ્યો અને કહ્યું કે ચંપાનું ફૂલ ક્યારેય શિવલિંગ પર ચઢાવવામાં આવશે નહીં.
તુલસીના પાન ના ચઢાવો
પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, ભગવાન શિવે દેવી તુલસીના પતિ જલંધર રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો. તેથી તેમણે પોતે ભગવાન શિવને અલૌકિક અને દૈવી ગુણો ધરાવતા પાંદડાઓથી વંચિત રાખ્યા હતા. ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા તુલસી દળ વિના પૂર્ણ થતી નથી, પરંતુ ભગવાન શિવની પૂજામાં તુલસી પાનનો ઉપયોગ પ્રતિબંધિત માનવામાં આવે છે.
હળદર ના ચઢાવો
ભગવાન શિવને ક્યારેય હળદર ના ચઢાવવી જોઈએ કારણ કે હળદરને સ્ત્રીઓ સાથે સંબંધિત માનવામાં આવે છે અને શિવલિંગ પુરુષત્વનું પ્રતિક છે, તેથી ભગવાન શિવની પૂજામાં હળદરનો ઉપયોગ કરવાથી પૂજાનું ફળ મળતું નથી. આ કારણથી શિવલિંગ પર હળદર ચઢાવવામાં આવતી નથી. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે હળદરના ગરમ સ્વભાવને કારણે તેને શિવલિંગ પર ચઢાવવું વર્જિત માનવામાં આવે છે, તેથી બિલીપત્ર, શણ, ગંગાજળ, ચંદન, કાચું દૂધ જેવી ઠંડી વસ્તુઓ શિવલિંગ પર ચઢાવવામાં આવે છે.
શંખજળથી અભિષેક ના કરો
શિવપુરાણ અનુસાર, શંખચુડા એક શક્તિશાળી રાક્ષસ હતો, જેને ભગવાન શિવે પોતે માર્યો હતો. જે બાદ તેનું શરીર બળીને રાખ થઈ ગયું, તે રાખમાંથી શંખનો જન્મ થયો. તેથી, મહાશિવરાત્રિ પર શિવલિંગને શંખ સાથે ક્યારેય જળ ચઢાવવામાં આવતું નથી.
નારિયેળ પાણી ના ચઢાવો
પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, તમે શિવલિંગ પર નારિયેળ અર્પણ કરી શકો છો, પરંતુ તમારે ક્યારેય શિવલિંગનો નારિયેળ જળથી અભિષેક ન કરવો જોઈએ. વાસ્તવમાં, નારિયેળને દેવી લક્ષ્મીનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે, માતા લક્ષ્મી ભગવાન વિષ્ણુનું શ્રેષ્ઠ અર્ધ છે અને નારિયેળને શ્રીફળ પણ કહેવામાં આવે છે અને તેને માતા લક્ષ્મીનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે, તેથી ભગવાન શિવની પૂજામાં તેનો ઉપયોગ થતો નથી.
શિવલિંગ પર સિંદૂર ચઢાવવું પણ વર્જિત
ભગવાન શિવને ક્યારેય પણ મેકઅપની વસ્તુઓ, ખાસ કરીને સિંદૂર અને કુમકુમ ના ચઢાવવું જોઈએ. વિવાહિત મહિલાઓ તેમના પતિના લાંબા આયુષ્ય માટે પ્રાર્થના કરવા માટે સિંદૂર લગાવે છે, જ્યારે ભગવાન શિવને વિનાશકના રૂપમાં પણ પૂજવામાં આવે છે, તેથી ભગવાન શિવને સિંદૂર ચઢાવવામાં આવતું નથી પરંતુ માતા પાર્વતીને સિંદૂર ચઢાવવામાં આવે છે.
તૂટેલા ચોખા
શિવપુરાણ અનુસાર ભગવાન શિવને તૂટેલા ચોખા ચઢાવવામાં આવતા નથી. તૂટેલા ચોખાને અપૂર્ણ અને અશુદ્ધ માનવામાં આવે છે, તેથી તે ભગવાન શિવને ચઢાવવામાં આવતા નથી.