ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI) એ હ્યુમન મિલ્કને લઇને એક મોટો નિર્દેશ જાહેર કર્યો છે. FSSAI એ માતાના દૂધના પ્રોસેસિંગ અને વેચાણને ખોટું ગણાવ્યું છે અને તેનું કમર્શિયલાઇઝેશને પણ ખોટું ગણાવ્યું છે. તેનો ઉપયોગ ફક્ત નવજાત અથવા આરોગ્ય સુવિધાઓમાં શિશુઓને આપવા માટે જ માન્ય છે. FSSAI એટલે કે ફૂડ સેફ્ટી સ્ટાન્ડર્ડ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયાએ પણ આ અંગે એડવાઈઝરી જાહેર કરી છે.
ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI) એ FSS એક્ટ, 2006 હેઠળ માના દૂધના પ્રોસેસિંગ અને વેચાણને મંજૂરી આપવાનો ઇનકાર કર્યો છે. ખાદ્ય નિયમનકારે એવી પણ સલાહ આપી છે કે માતાના દૂધ અને તેના ઉત્પાદનોના વેપારીકરણને લગતી તમામ પ્રવૃત્તિઓ બંધ કરી દેવી જોઈએ. FSSAI, 24 મેના રોજ જાહેર કરાયેલ તેની એડવાઈઝરીમાં જણાવ્યું હતું કે માતાનું દૂધ અને તેના ઉત્પાદનોના વેપારીકરણ માટે ઘણી સોસાયટીઓ તરફથી વિનંતીઓ પ્રાપ્ત થઈ હતી.
માનવ દૂધના વેચાણ અંગે કોઈ નિયમો નથી
એડવાઈઝરીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે FSSAI એ FSS એક્ટ, 2006 અને તેના હેઠળ બનેલા નિયમો હેઠળ માતાના દૂધનું પ્રોસેસિંગ અને વેચાણ માટે પરવાનગી આપી નથી. તેથી, એવી સલાહ આપવામાં આવે છે કે માતાનું દૂધ અને તેના ઉત્પાદનોના વેપારીકરણને લગતી તમામ પ્રવૃત્તિઓ તાત્કાલિક બંધ કરી દેવી જોઈએ. જો કોઈ આ કરે છે તો તેને FBS એક્ટ, 2006 અને તેના હેઠળ બનાવેલા નિયમોનું ઉલ્લંઘન ગણવામાં આવશે. ત્યારે તેની સામે કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
FSSAIએ કહ્યું કે કેટલીક કંપનીઓ ડેરી ઉત્પાદનોની આડમાં હ્યુમન મિલ્કનો વેપાર કરી રહી છે. માતાના દૂધનું દાન કરી શકાય છે, તેના બદલામાં કોઈ પૈસા કે લાભ લઈ શકાય નહીં. ડોનર હ્યુમન મિલ્કનું વેચાણ કરી શકે નહી અને કમર્શિયલ યુઝ પણ કરી શકાતું નથી. જો બાળક અને માતા સ્તનપાન માટે સ્વસ્થ હોય તો આ ફરજ નિભાવવી જ પડે.
તમને માતાનું દૂધ વેચવાનું લાયસન્સ નહીં મળે
FSSAIએ કહ્યું કે તે સિવાય રાજ્ય અને કેન્દ્રીય લાયસન્સિંગ સત્તાવાળાઓએ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે 'માતાના દૂધની પ્રક્રિયા અથવા વેચાણ સાથે સંકળાયેલા આવા FBOsને કોઈ લાયસન્સ આપવામાં ન આવે.
ઉલ્લંઘન બદલ 5 લાખ રૂપિયાનો દંડ
FSSAIએ જણાવ્યું કે તાજેતરના વર્ષોમાં કેટલીક કંપનીઓ આ પ્રકારના દૂધનું વેચાણ અને પ્રોસેસિંગ કરી રહી છે. કેટલીક કંપનીઓ ડેરી ઉત્પાદનોને ટાંકીને FSSAI પાસેથી લાયસન્સ મેળવવામાં સફળ રહી હતી. હવે બ્રેસ્ટ ફીડિંગ પ્રમોશન નેટવર્ક ઓફ ઈન્ડિયાએ સરકારને વિનંતી કરી છે કે આવી કંપનીઓ સામે પગલાં લેવામાં આવે. ઉલ્લંઘન કરનારને 5 વર્ષ સુધીની જેલ અને 5 લાખ રૂપિયા સુધીના દંડની સજા થઈ શકે છે.