Mango Orchards Management: ઉત્તર પ્રદેશથી લઈને બિહાર, ઝારખંડ, છત્તીસગઢ, પશ્ચિમ બંગાળ અને મહારાષ્ટ્ર સુધી કેરીની ખેતી મોટા પાયે થાય છે. માર્ચથી એપ્રિલ વચ્ચેનો સમય કેરીના બગીચા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ સમયે આંબાના ઝાડ પર ફળો આવવા લાગે છે જે તેમને વરસાદ, જીવાતો અને રોગોથી બચાવવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તાજેતરમાં જ યુપી અને બિહારના ઘણા વિસ્તારોમાં કમોસમી વરસાદને કારણે બગીચામાં જ કેરીના મોર પડી ગયા હતા. જેના કારણે બગીચાઓને મોટું નુકસાન થયું હતું. હવે બગીચાઓમાં જીવાત અને રોગોનો ભય મંડરાઈ રહ્યો છે.
કેરીના બગીચામાં ફળ ઉગાડનારનો ખતરો
આ દિવસોમાં કેરીના ફળો પર લાલ પટ્ટાવાળા ફળના બોરરનો ભય છે. આ રોગ ફાટી નીકળવાના કારણે કેરીના નીચેના ભાગમાં સડો થવા લાગે છે અને નીચેના ભાગમાં કાણાં પડવા લાગે છે. આ સમસ્યાને કારણે કેરીની ગુણવત્તા બગડે છે અને તેની અસર અન્ય ફળો પર પણ જોવા મળે છે. આ ફળો માનવ વપરાશ માટે યોગ્ય નથી અને ફળો પણ નબળા પડી જાય છે અને ઝાડ પરથી પડી જાય છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે, આ ઋતુમાં ફ્રુટ બોરરનો પ્રકોપ વધુ વધવા લાગે છે, તેથી કેરીના બગીચામાં મોનિટરિંગ ચાલુ રાખો અને સમયસર વ્યવસ્થાપનની કામગીરી શરૂ કરો.
કેરીના બગીચા થઈ શકે છે બરબાદ
જો મીડિયા રિપોર્ટ્સનું માનીએ તો આંધ્ર પ્રદેશ, ઓડિશા, પશ્ચિમ બંગાળ, છત્તીસગઢ, ઝારખંડ અને બિહારના ઘણા જિલ્લાઓમાં કેરીના બગીચાઓમાં લાલ પટ્ટાવાળા ફળ બોરરનો પ્રકોપ જોવા મળી રહ્યો છે. ઘણી જગ્યાએ ફ્રુટ બોરર જંતુના કારણે 42 ટકા પાક બરબાદ થયો છે. નિષ્ણાંતો કહે છે કે લાલ પટ્ટાવાળા ફ્રુટ બોરરનું સમયસર વ્યવસ્થાપન ખૂબ જ જરૂરી છે, અન્યથા તે આખા બગીચાને બરબાદ કરી શકે છે.
ફળ બોરર કેવી રીતે ઓળખવું
કૃષિ નિષ્ણાંતોના મતે જ્યારે લાલ પટ્ટાવાળા ફળ બોરરનો હુમલો આવે છે ત્યારે ફળના નીચેના ભાગમાં એટલે કે સિગ્નલ પ્રદેશમાં છિદ્ર બને છે અને તેમાંથી પાણીના ટીપાં બહાર આવવા લાગે છે. પાછળથી તે ફળ પર જ ગુંદરની જેમ સ્થિર થઈ જાય છે, જ્યારે જંતુઓ છિદ્ર દ્વારા ફળની અંદર પ્રવેશ કરે છે. લાલ પટ્ટાવાળી ઈયળો ફળો કાપતી વખતે જોઈ શકાય છે. જો સમયસર નિવારણ ન કરવામાં આવે તો આ જંતુઓ એક જ વાર તમામ ફળોને પોતાનો શિકાર બનાવી લે છે અને એક સિઝનની ઉપજ બગડી જાય છે.
કેવી રીતે અટકાવવું
બાગાયત નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું કે, જે વિસ્તારોમાં ગયા વર્ષે લાલ પટ્ટાવાળા ફળોના બોરનો પ્રકોપ જોવા મળ્યો હતો ત્યાં ખેડૂતોએ વધુ દેખરેખ રાખવી પડશે. જોકે આ જંતુઓની પ્રથમ પેઢી છે, તેથી તેમની સંખ્યા ઓછી હશે. તેમની ઓળખ કરીને સમયસર નિવારણ કરી શકાય છે. કેરીના બગીચામાં ફ્રુટ બોરરની રોકથામ માટે સંપર્ક જંતુનાશકનો ઉપયોગ ફાયદાકારક રહેશે.
કેરીના બગીચામાં હવેથી 1.5 મિલી મેલાથિઓન 50 ઇસી દવા. પ્રતિ લિટર પાણીમાં જથ્થાને ઓગાળીને છંટકાવ કરી શકાય છે. આ ઉપરાંત ડેલ્ટામેથ્રિન 2.8 ઈસી દવા 0.5 મિ.લિ. આ જથ્થાને એક લીટર પાણીમાં ઓગાળીને ફળો પર છાંટવાથી પણ લાલ પટ્ટાવાળા ફળના બોરરનો પ્રકોપ ઘટાડી શકાય છે.