Hypersensitivity Pneumonitis : કબૂતરો ચોક્કસપણે આપણી છત અને બાલ્કનીઓની મુલાકાત લે છે. આંગણામાં દાણા ચણતા કબૂતરો ખૂબ સુંદર લાગે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે, તેમના બીટ અને પીંછા તમને ખતરનાક બીમારીઓ આપી શકે છે. તાજેતરના અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે, છત અને બાલ્કનીઓ પર કબૂતરોના ડ્રોપિંગ્સ ગંભીર એલર્જીનું કારણ બની શકે છે. આ અભ્યાસમાં પૂર્વ દિલ્હીના એક 11 વર્ષના છોકરાની પણ વાત કરવામાં આવી હતી, જેને કબૂતરના પીંછા અને બીટથી એલર્જી થઈ ગઈ હતી. તેમની સારવાર સર ગંગારામ હોસ્પિટલમાં કરવામાં આવી હતી.
છોકરાને ખાંસી થતાં હોસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યો હતો. તેમની શ્વસનક્રિયા સતત ઘટી રહી હતી, જેના કારણે તેમની તબિયત લથડી હતી. ડૉક્ટરોએ જણાવ્યું કે, આ બાળકને હાઈપરસેન્સિટિવિટી ન્યુમોનાઈટીસ નામની એલર્જી હતી, જે કબૂતરોને કારણે થઈ હતી. તપાસ દરમિયાન તેમના ફેફસામાં સોજો જોવા મળ્યો હતો.
હાયપરસેન્સેટિવ ન્યુમોનાઇટિસ કેટલું જોખમી છે?
હાયપરસેન્સેટિવ ન્યુમોનાઇટિસ (એચપી) એ ક્રોનિક ઇન્ટર્સ્ટિશિયલ ફેફસાનો રોગ છે. આમાં, ઓર્ગનમાં ઇજા થાય છે છે અને દર્દીને શ્વાસ લેવાનું મુશ્કેલ બને છે. પુખ્ત વયના લોકોમાં આ સમસ્યા એકદમ સામાન્ય છે પરંતુ બાળકોમાં દુર્લભ માનવામાં આવે છે. એક આંકડા મુજબ દર વર્ષે આવી સમસ્યા 1 લાખની વસ્તી દીઠ માત્ર 2-4 લોકોમાં જ જોવા મળે છે.
હાઇપરસેન્સેટિવ ન્યુમોનાઇટિસ શું છે?
આ રોગમાં એલર્જીને કારણે સોજો આવે છે. ખેતરના કામદારોને પણ આ એલર્જીનું જોખમ રહેલું છે, કારણ કે તેઓ બધા અનાજની ધૂળ અથવા કબૂતર-પોપટની ડ્રોપિંગ્સના સંપર્કમાં આવે છે. આ કાર્બનિક પદાર્થોમાં વિશેષ એન્ટિજેન્સ જોવા મળે છે, જે ફેફસામાં રોગપ્રતિકારક પ્રતિભાવ વધારે છે અને બળતરા પેદા કરે છે. હ્યુમિડિફાયર, એર કંડિશનર અથવા ઘરોમાં ભીની દિવાલો પર જોવા મળતા ફંગલ બીજ પણ અત્યંત સંવેદનશીલ લોકોમાં આ એલર્જીને ઉત્તેજિત કરી શકે છે. ખેતીની સાથે સાથે મરઘાં ઉછેર જેવા કામ કરતા લોકોને પણ આ એલર્જી થવાનું જોખમ રહેલું છે.
હાઇપરસેન્સેટિવ ન્યુમોનાઇટિસને કેવી રીતે અટકાવવી
- ઘરની આસપાસથી કબૂતરની ડ્રોપિંગ્સને જમા ન થવા દો.
- કબૂતરોના માળાને બાંધવાની સ્પેસ ન આપો
- ઘરમાં સ્વચ્છતા જાળવો.
- કબૂતરોને ઘરમાં આવતા અટકાવવાના પગલાં લો.
- મોજા અને માસ્કનો ઉપયોગ કરો.
- ટેરેસ અને બાલ્કની સાફ રાખો.
- ઘરનો કચરો યોગ્ય જગ્યાએ ફેંકો.
- પક્ષીઓને રોકવા માટે બર્ડ નેટ લગાવો.
- પીંછા અને બીટમાંથી એલર્જીને રોકવા માટે વેન્ટિલેશન સિસ્ટમમાં પાર્ટિક્યુલેટ એર ફિલ્ટર્સનો ઉપયોગ કરો.