નવી દિલ્હીઃ ભારતે દવાના ઉત્પાદનમાં આવતી સમસ્યાઓ - ટ્રેડમાર્ક ઉલ્લંઘન, બિલ વિના દવાઓનું વેચાણ, રસીદ વિના કાચો માલ ખરીદવો, ગુણવત્તા અનુપાલન મુદ્દાઓ અને બનાવટી દવાઓનું ઉત્પાદન અને ઘણી બધી સમસ્યાઓ શોધવા માટે વિશાળ ઝુંબેશ શરૂ કરી છે. આરોગ્ય મંત્રાલયના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, જોખમ આધારિત અભિગમ મુજબ ઓળખાયેલ દવા ઉત્પાદન એકમોમાં ઓડિટ અને દરોડા પાડવા માટે રાજ્ય ઔષધ નિયંત્રણ વહીવટીતંત્ર સાથે છ ટીમો બનાવવામાં આવી છે.
તપાસ, રિપોર્ટિંગ અને ફોલો-અપની પ્રક્રિયાની દેખરેખ રાખવા માટે સર્વોચ્ચ ડ્રગ રેગ્યુલેશન બોડી, સેન્ટ્રલ ડ્રગ્સ સ્ટાન્ડર્ડ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઈઝેશન (CDSCO) માં બે સંયુક્ત દવા નિયંત્રકોની એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી છે. કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી ડૉ.મનસુખ માંડવિયાના નેતૃત્વમાં ફાર્મા કંપનીઓ પર કડક કાર્યવાહી કરવાના હેતુથી આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે.
ભારતીય કંપની મેઇડન ફાર્માસ્યુટિકલ્સને વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) દ્વારા ગામ્બિયામાં કથિત રીતે બાળકોની હત્યા કરતી દવાઓની નિકાસ માટે દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યાના દિવસો બાદ સરકારનું આ પગલું આવ્યું છે.
અત્યાર સુધીની કાર્યવાહીમાં ભારતે શું હાંસલ કર્યું છે?
ભારતમાં દવા ઉત્પાદકોના કેન્દ્ર તરીકે સૌથી મહત્વપૂર્ણ સ્થાન ધરાવતા હિમાચલ પ્રદેશમાં અત્યાર સુધીમાં 12 થી વધુ એકમો પર દરોડા પાડવામાં આવ્યા છે, હજુ ઘણી વધુ તપાસ કરવાની બાકી છે. મીડિયા અહેવાલ અનુસાર, તે કંપનીઓને કારણ બતાવો નોટિસ જારી કરવામાં આવી છે, જ્યાં દવાના ઉત્પાદનની પ્રક્રિયામાં ઉલ્લંઘન જોવા મળ્યું છે. એક યુનિટમાં મેન્યુફેક્ચરિંગ સંપૂર્ણપણે બંધ થઈ ગયું છે.
ઈન્વોઈસ વગર દવાઓ વેચાઈ રહી હતી
હિમાચલ પ્રદેશ સહિત સમગ્ર ભારતમાં દવા બનાવતી કંપનીઓ પર હજુ પણ તપાસ ચાલુ છે. જો કે, મીડિયા અહેવાલ અનુસાર 'સોલનમાં હિમાચલ સ્થિત એક કંપની, જે જીવન રક્ષક દવાઓનું ઉત્પાદન કરતી હતી, તે તેમને ઇન્વોઇસ વિના વેચી રહી હતી અને બિલ વિના એપીઆઇ (કાચો માલ) પણ મેળવવામાં આવ્યો હતો. " હિમાચલની અન્ય એક પેઢી તરફ ધ્યાન દોરતા, સૂત્રએ કહ્યું, "આ કંપની ટોચની બ્રાન્ડ્સના નામે ઘણી બ્રાન્ડ બનાવે છે, જે ટ્રેડમાર્કનું ઉલ્લંઘન છે અને તેને નકલી ગણી શકાય છે." તેણે કહ્યું, 'નામ પેઢીના માલિક પણ લાંચના મોટા વિવાદમાં આવ્યા છે.'