છેલ્લા એક વર્ષમાં ઘણા લોકોએ તેમની કંપનીઓ બદલી હશે. જો કે એમ્પ્લોયરની જવાબદારી છે કે તે તેના વર્તમાન અને ભૂતપૂર્વ કર્મચારીઓને સંબંધિત નાણાકીય વર્ષ માટે ફોર્મ-16 પ્રદાન કરે, પરંતુ જો કોઈ કારણોસર તમારી કંપની ફોર્મ-16 આપતી નથી તો ગભરાવાની જરૂર નથી. જો નોકરી કરતી વ્યક્તિને ITR ફાઇલ કરવા માટે ફોર્મ-16ની જરૂર હોય તો પણ તમારું રિટર્ન તેના વિના પણ ફાઇલ કરવામાં આવશે. અમે તમને આ કાર્ય કેવી રીતે પૂર્ણ કરશો તેની સંપૂર્ણ માહિતી આપી રહ્યા છીએ.
આવકવેરા વિભાગે હવે કરદાતાઓની સમસ્યાઓના ઉકેલ માટે પહેલાથી ભરેલા ITR ફોર્મ્સ આપવાનું શરૂ કર્યું છે. આવી સ્થિતિમાં તમારી ઘણી સમસ્યાઓનો ઉકેલ આવી જ જાય છે. આ સિવાય આવકવેરા વિભાગ દ્વારા દરેક કરદાતાને ફોર્મ 26AS અને IAS આપવામાં આવે છે. આ બંને ફોર્મમાં પણ તમારી કમાણી અને રોકાણોની વિગતો રહે છે. તેમની મદદથી તમારું કામ ઘણું સરળ બની જશે.
સેલેરી સ્લીપ અને ફોર્મ 26AS
તમારી પાસે ફોર્મ 16 ન હોઈ શકે પરંતુ તમને સેલેરી સ્લિપ ચોક્કસપણે મળશે. આમાં તમે જોઈ શકો છો કે એક વર્ષમાં તમને કેટલા પૈસા ચૂકવવામાં આવ્યા છે. તમારા કપાતની જાણકારી પણ સેલેરી સ્લિપમાં આપવામાં આવી હશે. કંપની ગમે તેટલો TDS કાપે છે, તેની વિગતો પણ સેલરી સ્લિપમાં રહે છે. આવી સ્થિતિમાં તમારા કેટલા રૂપિયા ટીડીએસ તરીકે કાપવામાં આવ્યા છે તે જોવા માટે તમારે ફોર્મ 26AS ની સેલરી સ્લિપ સાથે સરખામણી કરવી જોઈએ, કારણ કે તેની વિગતો બંનેમાં ઉપલબ્ધ છે.
તમારુ રોકાણ અને કમાણી પર નજર રાખો
જો તમારી પાસે ફોર્મ 16 નથી તો પછી તમારા બધા દસ્તાવેજો એકત્રિત કરો, જેમ કે બેન્ક સ્ટેટમેન્ટ, રોકાણનો પુરાવો, ભાડાની રસીદ વગેરે. તેનાથી તમે તમારી કમાણી અને રોકાણ જાણી શકશો. આમાં, જુઓ કે કયા કર બચત રોકાણો છે. હવે તમારા કેશ ઇન હેન્ડ સેલરીમાંથી કપાતની રકમ બાદ કરો. ધ્યાનમાં રાખો કે આમાં 50 હજાર રૂપિયાની સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન પણ સામેલ છે. આ સાથે તમે તમારી કરપાત્ર આવક જાણી શકશો.
એકવાર તમે કરપાત્ર આવક જાણ્યા પછી તમે આ આવકવેરા સ્લેબમાં આવો છો કે કેમ તે જોવા માટે તમારો સ્લેબ તપાસો. જેવી જ તમે બધી માહિતી દાખલ કરશો અને આવકવેરા વેબસાઇટ પર તેની ગણતરી કરશો. તમારે ટેક્સ આપવાનો થતો હશે તો તમારે તેની ચૂકવણી કરવી પડશે નહી તો તમને કાપવામાં આવેલ ટીડીએસનું રિફંડ મળશે.