House Rent Allowance: કરદાતાઓના મનમાં અનેક પ્રકારની દુવિધાઓ ઊભી થાય છે. સરકાર ટેક્સની જોગવાઈઓમાં વિવિધ ફેરફારો કરતી રહે છે. તમને હાઉસ રેન્ટ (HRA) તરીકે ચૂકવવામાં આવેલા પૈસા પર ટેક્સ છૂટનો લાભ મળે છે. હવે વધુ એક જોગવાઈ પર સ્થિતિ સ્પષ્ટ થઈ ગઈ છે કે તમે તમારી પત્નીને ભાડું ચૂકવીને ટેક્સમાં છૂટ કેવી રીતે મેળવી શકો છો. આ સંબંધમાં કોર્ટના ઘણા નિર્ણયો આવ્યા છે, જેમાં પરિસ્થિતિને સ્પષ્ટ કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે. ચાલો સમજીએ કે તેનો લાભ કેવી રીતે લઈ શકાય.
વચગાળાના બજેટમાં કર મર્યાદામાં વધારો થવાની ધારણા છે
વચગાળાના બજેટ 2024માં, નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ ટેક્સ મુક્તિ મર્યાદા વધારીને જનતાને થોડી રાહત આપે તેવી અપેક્ષા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે નાણા મંત્રાલય આવકવેરાની મર્યાદા વધારી શકે છે. એચઆરએ (હાઉસ રેન્ટ એલાઉન્સ) કરદાતાઓ માટે એક મહત્વપૂર્ણ વસ્તુ છે. ઘર કોના નામનું છે તેને ધ્યાનમાં લીધા વિના તમે તેનો દાવો કરી શકો છો. જો ઘર તમારી પત્નીના નામે હોય તો પણ તમે HRA ક્લેમ કરીને ટેક્સમાં છૂટ મેળવી શકો છો. તમે તમારી પત્નીને ભાડું ચૂકવી શકો છો.
નવા ટેક્સ સ્ટ્રક્ચરમાં લાભ લઈ શકાશે નહીં
અહીં નોંધનીય બાબત એ છે કે નવી કર વ્યવસ્થામાં HRA મુક્તિ મેળવી શકાતી નથી. જો તમે આનો લાભ લેવા માંગતા હો, તો તમારે જૂની ટેક્સ વ્યવસ્થા પસંદ કરવી પડશે. ચાલો સમજીએ કે HRA હેઠળ મુક્તિનો લાભ કેવી રીતે મેળવવો. આ માટે તમારે છ જોગવાઈઓ ધ્યાનમાં રાખવાની રહેશે.
આ રીતે તમને ફાયદો થશે
સૌ પ્રથમ, જો તમે તમારી પત્નીને ભાડું ચૂકવો છો, તો તમે HRA હેઠળ લાભ મેળવી શકો છો.
તાજેતરમાં, અમન કુમાર જૈનના કેસમાં, આવકવેરા એપેલેટ ટ્રિબ્યુનલ (ITAT) એ કહ્યું હતું કે પત્નીને ભાડું ચૂકવી શકાય છે. તેમજ તેના પર ટેક્સ છૂટ પણ મેળવી શકાય છે.
આ માટે પતિ-પત્ની વચ્ચે ભાડા કરાર હોવો જોઈએ. તેમજ પત્નીએ ઘર ભાડાની રસીદો પતિને આપવાની રહેશે.
પત્નીએ ભાડામાંથી મેળવેલી રકમ તેની આવકમાં દર્શાવવી પડશે. ઈન્કમ ટેક્સ રિટર્ન પણ ભરવાનું રહેશે. ભલે તેની આવક આવકવેરાના દાયરામાં ન આવતી હોય.
ઘરની માલિકી સંપૂર્ણપણે પત્ની પાસે હોવી જોઈએ. પતિ પણ તેની માલિકીમાં ભાગીદારી કરી શકે નહીં.
કર મુક્તિ મેળવવા માટે, કરદાતાએ ફોર્મ 12BB સાથે ભાડા કરાર અને રસીદો બતાવવાની રહેશે.
આ રસીદોમાં ભાડૂતનું નામ, મકાનમાલિકનું નામ, ભાડાની રકમ, મકાનમાલિકની સહી અને પાન કાર્ડ હોવું આવશ્યક છે.