Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana: ખેડૂતોના લાભ માટે કેન્દ્રની મોદી સરકાર દ્વારા પ્રધાનમંત્રી પાક વીમા યોજના (Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana) ચલાવવામાં આવી રહી છે. આ યોજનામાં સરકાર ખેડૂતોના પાકને વીમા કવચ (PMFBY)ની સુવિધા પૂરી પાડે છે. પાક વીમા યોજનાના દાવાઓમાં 48 ટકાનો ઘટાડો થયો છે.
આંકડા શું કહે છે
સરકારી ડેટા અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં અરજીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો હોવા છતાં, PMFBY દ્વારા કુલ દાવો કરાયેલી ચૂકવણીમાં 48.77 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન 8.32 કરોડ વીમા દાવાઓને બદલે રૂ. 13,728.64 કરોડ ચૂકવવામાં આવ્યા છે. આ રકમ 2020-21માં 6.23 કરોડ અરજીઓ માટે ચૂકવવામાં આવેલા રૂ. 20,425.01 કરોડ કરતાં ઓછી છે.
ઘણા રાજ્યોમાં ભારે વરસાદ
તમને જણાવી દઈએ કે આ વર્ષે દેશના ઘણા રાજ્યો જેમ કે ઓડિશા, મહારાષ્ટ્ર, હરિયાણા અને પંજાબમાં ખૂબ વરસાદ થયો છે. તે જ સમયે, દેશના અન્ય કેટલાક રાજ્યો જેમ કે ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, ઝારખંડ અને મધ્યપ્રદેશમાં પણ ભારે વરસાદ થયો છે. જેના કારણે ખેડૂતોના ડાંગર, કઠોળ વગેરે પાકોને ઘણું નુકસાન થયું છે. હવામાન કે કોઈ કુદરતી આફતના કારણે પાક બગડે તો સરકાર ખેડૂતોને વળતર આપે છે. જેનાથી ખેડૂતોને મુશ્કેલીના સમયે આર્થિક મદદ મળે છે.
મલ્ટી-એજન્સી તરફથી વીમો લાગુ
PMFBY વેબસાઈટ મુજબ, PMFBY કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રાલય અને રાજ્ય સરકારોના માર્ગદર્શન હેઠળ સૂચિબદ્ધ વીમા કંપનીઓ દ્વારા મલ્ટી-એજન્સી ફ્રેમવર્ક દ્વારા લાગુ કરવામાં આવે છે. રાજ્ય માટે અમલીકરણ કંપનીની પસંદગી તેની સરકાર દ્વારા બિડિંગ પ્રક્રિયા દ્વારા કરવામાં આવે છે. ખેડૂતોને મદદ કરવા માટે, PMFBY યોજનાનો ઉપયોગ વીમા કંપનીઓ નફો કમાવવા માટે કરે છે. રવિ અને ખરીફ બંને પાકો માટે 2021 માટે કુલ પ્રીમિયમ રૂ. 28,288.31 કરોડ હતું.
પાક વીમા યોજના શું છે
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેમના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન વર્ષ 2016માં પ્રધાનમંત્રી ફસલ વીમા યોજના શરૂ કરી હતી. આ યોજના કુદરતી આફતો, જીવાતો અને રોગો અથવા કોઈપણ રીતે પાક નિષ્ફળ જવાના કિસ્સામાં વીમા કવચ આપવા માટે રજૂ કરવામાં આવી હતી. જેથી ખેડૂતોને થયેલા આર્થિક નુકસાનની ભરપાઈ કરી શકાય. આ યોજનાનો લાભ ભાડુઆત ખેડૂતો અને ભાડુઆત ખેડૂતો સહિત તમામ ખેડૂતો મેળવી શકશે.
યોજનામાં ફેરફારની શક્યતા
બીજી તરફ, પ્રધાનમંત્રી ફસલ બીમા યોજનામાં ફેરફારની અપેક્ષાઓ છે. નવેમ્બર મહિનામાં કૃષિ સચિવ મનોજ આહુજાએ મીડિયાને આ માહિતી આપી હતી. આહુજાએ કહ્યું હતું કે તાજેતરના આબોહવા સંકટ અને ટેકનોલોજીના ઝડપી વિકાસને ધ્યાનમાં રાખીને સરકાર ખેડૂતોના લાભ માટે પ્રધાનમંત્રી ફસલ બીમા યોજનામાં ફેરફાર કરવા તૈયાર છે.