Moon Lunar Surface Temperature: ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) એ રવિવારે (27 ઓગસ્ટ) ચંદ્રની સપાટીના તાપમાન સાથે સંબંધિત ગ્રાફ બહાર પાડ્યો હતો. સ્પેસ એજન્સીના એક વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિકે ચંદ્ર પર નોંધાયેલા ઊંચા તાપમાન અંગે આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું છે.
ISRO અનુસાર, ચંદ્ર સર્ફેસ થર્મો ફિઝિકલ એક્સપેરિમેન્ટ (ચેસ્ટ) એ ચંદ્રની સપાટીની થર્મલ બિહેવિયર સમજવા માટે દક્ષિણ ધ્રુવની આસપાસના ચંદ્રની ઉપર સપાટીનું તાપમાન પ્રોફાઇલ કર્યું છે. ઈસરોએ પોસ્ટ કરી જણાવ્યું હતું કે, ChaSTE (લુનર સરફેસ થર્મોફિઝિકલ એક્સપેરિમેન્ટ) ધ્રુવની આસપાસના ચંદ્રમાની સપાટીના તાપમાન પ્રોફાઇલને માપી રહી છે. તે સપાટીથી નીચે 10 સે.મી.ની ઊંડાઈ સુધી પહોંચવામાં સક્ષમ છે. તપાસમાં 10 વ્યક્તિગત તાપમાન સેન્સર લાગ્યા છે.
ચંદ્રની સપાટીના તાપમાન પર વૈજ્ઞાનિકોએ શું કહ્યું?
ગ્રાફ અંગે ઈસરોના વૈજ્ઞાનિક BHM દારુકેશાએ ન્યૂઝ એજન્સી પીટીઆઈને જણાવ્યું, "અમે બધા માનતા હતા કે સપાટી પરનું તાપમાન 20 ડિગ્રી સેન્ટીગ્રેડથી 30 ડિગ્રી સેન્ટિગ્રેડની આસપાસ હોઈ શકે છે, પરંતુ તે 70 ડિગ્રી સેન્ટિગ્રેડ છે. તે આશ્ચર્યજનક રીતે અમારી અપેક્ષા કરતાં વધુ છે."
સ્પેસ એજન્સીએ કહ્યું કે પેલોડમાં તાપમાન માપવાનું સાધન છે જે સપાટીથી નીચે 10 સેમીની ઊંડાઈ સુધી પહોંચવામાં સક્ષમ છે. તે 10 તાપમાન સેન્સર ધરાવે છે. ગ્રાફ વિવિધ ઊંડાણો પર ચંદ્રની સપાટી/નજીકની સપાટીના તાપમાનમાં ફેરફાર દર્શાવે છે. ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ માટે આ પ્રકારની પ્રથમ પ્રોફાઇલ છે.
તાપમાન કેટલું ઘટી શકે છે?
વૈજ્ઞાનિક દારુકેશાએ કહ્યું, જ્યારે આપણે પૃથ્વીની અંદર બેથી ત્રણ સેન્ટિમીટર જઈએ છીએ, ત્યારે આપણે ભાગ્યે જ બેથી ત્રણ ડિગ્રી સેન્ટિગ્રેડનો તફાવત જોઈ શકીએ છીએ, જ્યારે ત્યાં (ચંદ્ર) લગભગ 50 ડિગ્રી સેન્ટિગ્રેડનો તફાવત જોવા મળે છે. આ રસપ્રદ છે." વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિકે કહ્યું કે ચંદ્રની સપાટીની નીચે તાપમાન માઈનસ 10 ડિગ્રી સેલ્સિયસ થઈ જાય છે. તેમણે કહ્યું કે આ તફાવત 70 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી માઈનસ 10 ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે.
ચંદ્ર પર ઇતિહાસ રચાયો હતો
23 ઓગસ્ટના રોજ ભારતનું ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતર્યું, જેનાથી દેશ ચંદ્રના આ પ્રદેશ પર ઉતરનાર વિશ્વનો પ્રથમ દેશ અને ચોથો દેશ બન્યો. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શનિવારે જાહેરાત કરી હતી કે ચંદ્ર પર ચંદ્રયાન-3ની લેન્ડિંગ સાઇટનું નામ શિવશક્તિ પોઇન્ટ રાખવામાં આવશે અને 23 ઓગસ્ટને 'રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ' તરીકે ઉજવવામાં આવશે. પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું કે ચંદ્રની સપાટી પરની જગ્યા જ્યાં 2019માં ચંદ્રયાન-2 એ તેના પદચિન્હ છોડ્યા હતા તેને તિરંગા પોઈન્ટ તરીકે ઓળખવામાં આવશે.