Archaeological Report on Gateway of India: મુંબઈમાં દરિયા કિનારે સ્થિત ઐતિહાસિક ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા જોખમમાં છે. તેની ઇમારત લગભગ સો વર્ષ જૂની છે. 2024માં તે 100 વર્ષનો આંકડો પૂરો કરશે. મહારાષ્ટ્રના પુરાતત્વ વિભાગે ઈમારતને થયેલા નુકસાન અંગે સ્ટ્રક્ચરલ ઓડિટ રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો છે. આ રિપોર્ટમાં ચોંકાવનારા દાવા કરવામાં આવ્યા છે.
રાજ્ય પુરાતત્વ વિભાગના અહેવાલ મુજબ ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાના પાયા અને દિવાલોમાં તિરાડો આવી રહી છે. જેના કારણે બિલ્ડીંગ નબળી પડી રહી છે, જેને ઠીક કરવાની જરૂર છે. રાજ્યના પુરાતત્વ વિભાગે મહારાષ્ટ્ર સરકારને ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાનું સમારકામ કરવા વિનંતી કરી છે.
ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાનો ઈતિહાસ
તમને જણાવી દઈએ કે ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા 1924માં મુંબઈમાં દરિયા કિનારે બનાવવામાં આવ્યું હતું. એવું કહેવાય છે કે તે સમયે તે રાજા જ્યોર્જ પંચમના સ્વાગત માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું અને તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું. રાજા જ્યોર્જ પંચમ ભારતની મુલાકાત દરમિયાન આ દરવાજામાંથી પ્રથમ પ્રવેશ્યા હતા. તે જ સમયે, અંગ્રેજોની છેલ્લી ટુકડીએ પણ આ ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાથી ભારત છોડી દીધું હતું અને ભારત અંગ્રેજોના શાસનમાંથી મુક્ત થઈ ગયું હતું.
ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાની સુરક્ષાની જવાબદારી કોની છે?
ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાના રક્ષણની જવાબદારી મહારાષ્ટ્ર સરકારની છે. રાજ્ય સરકાર તેની અવગણના કરી રહી હોવાનો આક્ષેપ થઈ રહ્યો છે. જો કે, મહારાષ્ટ્રના સાંસ્કૃતિક મંત્રી સુધીર મુનગંટીવારે ખાતરી આપી છે કે ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયાના સમારકામ માટે લગભગ 8 કરોડ રૂપિયાની રકમ પ્રસ્તાવિત કરવામાં આવી છે. ટૂંક સમયમાં જ આ રકમ પાસ થઈ જશે અને જર્જરિત ઐતિહાસિક ઈમારતનું સમારકામ કરવામાં આવશે.
ઉલ્લેખનીય છે કે થોડા વર્ષો પહેલા દરિયામાં આવેલા તોફાનના કારણે ગેટ વે ઓફ ઈન્ડિયા પાસેની દિવાલ દરિયાની થપાટને કારણે તૂટી ગઈ હતી. ત્યારથી તેના પર ભયનો માહોલ હતો.
ગેટવે ઓફ ઇન્ડિયા ભારત દેશના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલા મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના પાટનગર મુંબઇ શહેરના દક્ષિણ ભાગના દરિયાકિનારે કોલાબા વિસ્તારમાં આવેલું સ્મારક પ્રવેશદ્વાર છે. આ ઇમારત ૨૬ મીટર જેટલી ઉંચાઇ ધરાવે છે. અહીં પર્યટકો માટે નૌકા-વિહાર સેવા ઉપલબ્ધ છે.નોંધનીય છે કે, તેના નિર્માણ માટે પીળા રંગના આરસના પથ્થરનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. તેના સ્થપતિ જ્યોર્જ વિટૈટ નામના અંગ્રેજ હતા. આ પ્રવેશદ્વારનું નિર્માણકાર્ય ઇ. સ. ૧૯૨૪ના વર્ષમાં પૂર્ણ થયું હતું.