નવી દિલ્લી: ભારતમાં ભૂખમરોની સમસ્યા વિકરાળ રૂપ ધારણ કરી રહી છે. 118 દેશોના ગ્લોબલ હંગર ઈંડેક્સ (GHI)માં ભારત 97મા સ્થાને છે. ભારતથી ખરાબ પરિસ્થિતિ ખૂબ ગરીબ આફ્રીકન દેશો જેવા કે, નાઈઝર, તદ, ઈથોપિયા અને સિએરા લિયોની સિવાય પાડોશી પાકિસ્તાન અને અફગાનિસ્તાનનો સમાવેશ થાય છે. ભારતના અન્ય પાડોશી- શ્રીલંકા, બાંગ્લાદેશ, નેપાળ અને ચીનની રેંકિંગ ભારતથી સારી છે. ગ્લોબલ હંગર ઈંડેક્સ દર ચાર વર્ષે સર્વે કરવામાં આવે છે. કુપોષણની જનસંખ્યાનો ભાગ, 5 વર્ષના આયુષ્ય સુધીના વ્યર્થ અને બ્લોકીંગ બાળકો, તથા આ આયુષ્ય વર્ગમાં શિશુ મૃત્યુ દરને જોવામાં આવે છે. 131 દેશો પર કરવામાં આવેલી શોધમાં, 118 દેશોનો ડેટા ઉપલબ્ધ હતો. આ વર્ષે પહેલી વખત ભૂખમરોના બે પરિબળોમાં વેસ્ટિંગ અને સ્ટંટિંગને લેવામાં આવ્યા છે. જેથી સાચી તસવીર સામે આવી શકે. વેસ્ટિંગનો મતલબ બાળકોની લંબાઈની તુલનામાં ઓછું વજન છે, જેનાથી એક્યૂટ કુપોષણની જાણ થાય છે. જ્યારે સ્ટંટિંગનો મતલબ ઉંમરના હિસાબે લંબાઈમાં ઘટાડો દર્શાવે છે. જેનાથી ક્રૉનિક કુપોષણની જાણ થાય છે.


ગ્લોબલ હંગર ઈંડેક્સની ગણના ઈંટરરનેશનલ ફૂડ પૉલિસી રિચર્સ ઈંસ્ટીટ્યૂટ (IFPRI) દરેક વર્ષે કરે છે. એક અંગ્રેજી અખબારના મતે, સૌથી લેટેસ્ટ ડેટાના આધારે પોતાની શોધમાં 2016માં ભારતનો GHI એટલા માટે નીચે ઉતર્યો છે કારણ કે દેશની લગભગ 15 ટકા લોકો કુપોષિત છે. તેમને પુરતા પ્રમાણમાં યોગ્ય ગુણવતાવાળું ભોજન નથી મળતું. 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના ‘વેસ્ટેડ’ બાળકો લગભગ 15 ટકા છે જ્યારે સ્ટંટેડ બાળકોની ટકાવારી આશ્ચર્યજનક રૂપથી 39 ટકા સુધી પહોંચી ગઈ છે. આનાથી જાણવા મળે છે કે આ દેશમાં સંતુલિત આહારના કારણે કેટલા લોકો કુપોષિત છે. 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરમાં શિશુ મૃત્યુ દર ભારતમાં 4.8 ટકા છે, જ્યારે અપર્યાપ્ત પોષણ અને અસ્વાસ્થ્યકાર વાતાવરણની ઘાતક અસર જોવા મળી રહી છે.