NASA Cassini Research: નાસાના કૈસિની અવકાશયાને શનિના ચંદ્રોને લઈને એક મોટી શોધ કરી છે. કૈસિની પાસેથી મળેલી માહિતી અનુસાર, શનિના ચંદ્ર ટાઇટન પર એક હાઇડ્રૉકાર્બન મહાસાગર છે. કૈસિનીએ શનિ અને તેના બર્ફીલા ચંદ્ર વિશે ઘણી માહિતી એકઠી કરી છે. કૈસિનીનું મિશન 2017 માં વિશાળ રિંગમાં ડૂબકી માર્યા પછી સમાપ્ત થયું, પરંતુ તેણે છેલ્લા 13 વર્ષોમાં એકત્રિત કરેલા ડેટા પર હવે સંશોધન કરવામાં આવી રહ્યું છે.
કૈસિનીના રડારે ટાઇટનની સપાટી પર પ્રવાહી હાઇડ્રૉકાર્બનના સમુદ્રો વિશે રસપ્રદ માહિતી આપી છે. શનિનું ટાઇટન આપણા સૌરમંડળનો બીજો સૌથી મોટો ચંદ્ર છે, પૃથ્વી સિવાય હવે આ ગ્રહ પર માનવ જીવનની શોધ ચાલી રહી છે. કારણ કે આ ગ્રહ પૃથ્વી સાથે ઘણો મળતો આવે છે. નારંગી ઝાકળમાં લપેટાયેલો આ ગ્રહ પૃથ્વી સિવાય એકમાત્ર એવી જગ્યા છે જ્યાં પ્રવાહી મહાસાગરો છે. હાલમાં આ સમુદ્રો પાણીથી નહીં પરંતુ નાઇટ્રૉજન અને કાર્બનિક સંયોજનો - મિથેન અને ઇથેનથી બનેલા છે.
ટાઇટનમાં પૃથ્વી જેવા સમુદ્ર
આ અભ્યાસમાં ટાઇટનના ઉત્તર ધ્રુવ પાસે ત્રણ સમુદ્ર મળી આવ્યા છે જેમાંથી 'ક્રેકેન મારે' સૌથી મોટો છે. તે યૂરેશિયાના કેસ્પિયન સમુદ્રની સમકક્ષ છે. આ સિવાય 'લેજિયા મારે' બીજો સૌથી મોટો દરિયો છે, જે ઉત્તર અમેરિકાના લેક સૂપિરિયરની બરાબર છે. જ્યારે 'પુંગા મારે' આ ટાઇટન પર ત્રીજો સૌથી મોટો સમુદ્ર છે, તે આફ્રિકાના વિક્ટોરિયા તળાવ જેટલો મોટો છે.
ટાઇટન પર તરલ મિથેનનો થાય છે વરસાદ
શનિનો ચંદ્ર ટાઇટન 3200 માઇલ એટલે કે 5150 કિમી પહોળો છે. તે ગુરુના ગેનીમીડ પછી આપણા સૌરમંડળનો બીજો સૌથી મોટો ચંદ્ર છે. આ ટાઇટન બુધ ગ્રહ કરતાં ઘણો મોટો છે. આપણા સૌરમંડળમાં ટાઇટન અને પૃથ્વી એકમાત્ર એવા ગ્રહો છે જ્યાં વાદળોમાંથી પ્રવાહીનો વરસાદ થાય છે. તેમના પ્રવાહી સપાટી પર નદીઓ, સમુદ્રો અને તળાવોમાં વહે છે. આ પછી, આ પ્રવાહી ફરીથી હાઇડ્રોલોજિકલ પ્રક્રિયા શરૂ કરવા માટે આકાશમાં બાષ્પીભવન કરે છે.
પૃથ્વી અને ટાઇટનમાં શું છે અંતર ?
બે ગ્રહો વચ્ચેનો તફાવત એટલો જ છે કે પૃથ્વી પર વાદળો વરસે છે. ટાઇટન પર બાષ્પીભવન કરતા વાદળો મિથેન ઉગાડે છે, જ્યારે મિથેન પૃથ્વી પર ગેસ તરીકે ઓળખાય છે. પૃથ્વી પર મિથેન ગેસના રૂપમાં છે, જ્યારે ટાઇટન પર ઠંડા વાતાવરણને કારણે મિથેન પ્રવાહી સ્વરૂપમાં છે. મંગળવારે નેચર કૉમ્યૂનિકેશન જર્નલમાં આ સંશોધનને લગતું એક મોટું સંશોધન પેપર પ્રકાશિત થયું છે. આ અભ્યાસના મુખ્ય લેખક, કૉર્નેલ યૂનિવર્સિટીના એન્જિનિયર અને ગ્રહ વૈજ્ઞાનિક વેલેરીયો પોગ્ગીઆલીએ વિગતવાર માહિતી આપી છે. તેમણે કહ્યું કે 'ટાઈટન પૃથ્વી જેવો ગ્રહ છે, જ્યાં નાઈટ્રૉજનનું ગાઢ વાતાવરણ છે. 'મિથેન આધારિત હાઇડ્રોલોજિકલ સિસ્ટમ અહીં ચાલે છે'